Page 27 - รายงานสำรวจทะเบียนรายชื่อพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับท้องถิ่น จังหวัดสกลนคร

3-3

่
ี
องคประกอบ ดังนี้ทรัพยากรกายภาพ ทรัพยากรชีวภาพ ทรัพยากรทมนุษยสรางขึ้น และทรัพยากร
ี
คุณภาพชีวิต (สังคมสิ่งแวดลอม) ซึ่งทรัพยากรเหลานี้อยูรวมกันอยางกลมกลืนเปนลุมน้ำที่มลักษณะและ
แสดงบทบาทเฉพาะ จึงมักเรียกลุมน้ำเปนทรัพยากรลุมน้ำ หรือระบบทรัพยากร ประเทศไทยมี 22

ลุมน้ำหลัก ดังนี้ (1) ลุมน้ำสาละวิน (2) ลุมน้ำโขงเหนือ (3) ลุมน้ำโขงตะวันออกเฉียงเหนือ (4) ลุมน้ำชี

(5) ลุมน้ำมูล (6) ลุมน้ำปง (7) ลุมน้ำวัง (8) ลุมน้ำยม (9) ลุมน้ำนาน (10) ลุมน้ำเจาพระยา (11) ลุมน้ำ

สะแกกรัง (12) ลุมน้ำปาสัก (13) ลุมน้ำทาจีน (14) ลุมน้ำแมกลอง (15) ลุมน้ำบางปะกง (16) ลุมน้ำ
ั
ี
โตนเลสาบ (17) ลุมน้ำชายฝงทะเลตะวันออก (18) ลุมน้ำเพชรบุรี – ประจวบครีขนธ (19) ลุมน้ำภาคใต
ฝงตะวันออกตอนบน (20) ลุมน้ำทะเลสาบสงขลา (21) ลุมน้ำภาคใตฝงตะวันออกตอนลางและ (22) ลุมน้ำ
ภาคใตฝงตะวันตก (ฐิติพันธ, 2564)
“การจัดการลุมน้ำ” หมายถึง การจัดการใชประโยชนทรัพยากรธรรมชาติทุก ๆ อยาง

ภายในพื้นที่ลุมน้ำแบบผสมผสาน โดยเฉพาะทรัพยาการที่ดิน ไดแก พื้นที่ปาไม เกษตรกรรม แหลงน้ำ
ั
ื
ี
ุ
ชุมชน พ้นท่เมือง ใหมีสัดสวนการกระจายตวท่เหมาะสม มีมาตรการปองกันและควบคมผลกระทบ
ี
่
ี

ู

้
ทีอาจจะเกิดจาการใชอยางไมถกวิธี และมีการปรับปรุงหรือฟนฟูสวนท่เสื่อมโทรม ใหลุมน้ำนันยังคง
ทำหนาที่สนองตอบตอความตองการทรัพยากรธรรมชาติของมนุษย โดยเฉพาะทรัพยากรดิน น้ำ ปาไม 
ไดอยางยืนยาว สิ่งที่จะบงบอกถึงผลผลสัมฤทธิ์ของการจัดการ ดูจากปริมาณน้ำที่เพียงพอ ชวงเวลา
การไหลสม่ำเสมอและคุณภาพดี รวมถึงคุณภาพชีวิตความเปนอยูที่ดีของคนที่อาศัยอยูในพื้นที่ลุมน้ำดวย
“การจัดการลุมน้ำอยางมีสวนรวม” หมายถึง การจัดการใชประโยชน
ทรัพยากรธรรมชาติทุก ๆ อยาง ภายในพื้นที่ลุมน้ำรวมกันของผูมีสวนไดเสีย ตั้งแตรวมกันกำหนดขอบเขต
พื้นที่ลุมน้ำที่ตองการจัดการ รวมกันคิดวิเคราะหสถานการณ รวมกันตัดสินใจกำหนดทศทางการจัดการ
ิ
รวมกันลงมือปฏิบัติ รวมกันรับผิดชอบผลดีและผลเสียที่จะเกิดขึ้น และรวมกันจัดสรรผลประโยชน
อยางทั่วถึงเทาเทียม

3.1.5 พื้นที่ชุมน้ำ (Wetlands) หมายถึง ที่ลุม ที่ราบลุม ที่ชื้นแฉะ พรุ แหลงน้ำ ทั้งที่เกิดขึ้นเอง
ตามธรรมชาติและที่มนุษยสรางขึ้น ทั้งที่มีน้ำขัง หรือ น้ำทวมอยูถาวรและชั่วครั้งชั่วคราว ทั้งท่เปน
ี
ี
ึ
ี
ั
แหลงน้ำนิ่ง และน้ำไหล ท้งท่เปนน้ำจืด น้ำกรอย และน้ำเค็ม รวมไปถงชายฝงทะเล และท่ในทะเล
ในบริเวณซึ่งเมื่อน้ำลดลงต่ำสุด มีความลึกของระดับน้ำไมเกิน 6 เมตร
ั
พื้นที่ซึ่งมีลักษณะจัดไดวาเปนพื้นที่ชุมน้ำ จึงรวมถึง หวย หนอง คลอง บึง บอ กระพง
ุ
(ตระพัง) บาราย แมน้ำ ลำธาร แคว ละหาน ชานคลอง ฝงน้ำ สบธาร สระ ทะเลสาบ แองลุม กุด ทง
กวาน มาบบุง ทาม สนุน แกง น้ำตก หาดหิน หาดกรวด หาดทราย หาดโคลน หาดเลน ชายทะเล
ชายฝง ทะเล พืดหินปะการัง แหลงหญาทะเล แหลงสาหรายทะเล คุง อาว ดินดอนสามเหลี่ยม ชองแคบ
ชะวากทะเล ตะกาด หนองน้ำกรอย ปาพรุ ปาเลน ปาชายเลน ปาโกงกาง ปาจาก ปาแสม รวมทั้งนาขาว
นากุง นาเกลือ บอปลา อางเก็บน้ำ เปนตน ตามอนุสัญญาแรมซาร (Ramsar Convention) หรือ
อนุสัญญาวาดวยพื้นที่ชุมน้ำ (ในมาตรา 1.1 และมาตรา 2.1 ของอนุสัญญาวาดวยพื้นที่ชุมน้ำ)

พื้นที่ชุมน้ำ (Wetlands) คือ พื้นที่ซึ่งมีน้ำเปนปจจัยหลักในการกำหนดหรือควบคุม
สภาพแวดลอมและลักษณะการดำรงอยูของสิ่งมีชีวิต โดยทั่วไปแลว พื้นที่ชุมน้ำเกิดจากระดับน้ำใตดน
ิ