Page 101 - แผนการใช้ที่ดินพืชบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) ของประเทศไทย 2566

3-51

3) ความเปนประโยชนของออกซิเจนตอรากพืช (Oxygen availability to root) : o

คุณลักษณะดินที่เปนตัวแทน ไดแก สภาพการระบายน้ำของดิน ทั้งนี้เพราะพืชทั่ว ๆ ไป
รากพืชตองการออกซิเจนในขบวนการหายใจ ดังนั้นเมื่อพิจารณาถึงปจจัยของดินที่มีสภาพการระบายน้ำด ี
จะมีการถายเทอากาศระหวางเหนือผิวดินกับภายในดินไดดี สวนในดินที่มีสภาพการระบายน้ำเลว

การถายเทอากาศเปนไปไดนอย ทำใหปริมาณกาซออกซิเจนในดินที่ถูกรากพืชดูดไปมีปริมาณลดลง
ี่
ิ่
ื
ี
่

ในขณะทกาซคารบอนไดออกไซดในดินทไดจากขบวนการหายใจเพมขึ้น ซึ่งจะมีผลกระทบกระเทอนตอ
การเจริญเติบโตของรากพืชและอาจตายไดในภาวะที่รากพืชขาดกาซออกซเจนอยางรุนแรงและเปน
ิ
เวลานานพอ
สำหรับพืชไรและไมผลไมสามารถเจริญเติบโตไดในสภาพที่มีการแชขังของน้ำ
เปนเวลานานตั้งแต 5 - 14 วันขึ้นไป ทั้งนี้ขึ้นอยูกับชนิดพืช ในสภาพน้ำแชขังปริมาณออกซิเจน
ี
ี
ิ


ื
่
ื
ในดินมีนอยมากหรือไมม รากพชจะขาดกาซออกซเจนอยางรุนแรงและถาเปนเวลานานพอพชทปลูกจะตายได 
สำหรับขาวชอบสภาพที่มีการแชขังของน้ำเปนระยะเวลานาน ตองการดินที่มีการ
ระบายน้ำเลว ทั้งนี้เพราะขาวมีอวัยวะพิเศษที่สามารถดูดออกซิเจนจากน้ำที่แชขัง จึงทำใหสามารถ
เจริญเติบโตไดดี
ชั้นมาตรฐานการระบายน้ำ
Classes
1. Very Poorly Drained
2. Poorly Drained
3. Somewhat Poorly Drained
4. Moderately Well Drained

5. Well Drained
6. Excessively Drained
4) ความเปนประโยชนของธาตุอาหาร (Nutrient availability) : s
คุณลักษณะดินที่เปนตัวแทน ไดแก ปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน ในที่นี้พจารณาเฉพาะ
ิ

ธาตุอาหารหลัก คือ ธาตุไนโตรเจน ธาตุฟอสฟอรัส และธาตุโพแทสเซียม ซึ่งเปนธาตุอาหารที่สำคัญตอ
การเจริญเติบโตของพืชทุกชนิด ประกอบกับการพิจารณามาถึงปฏิกิริยาดิน ซึ่งจะมีผลตอลักษณะทางเคม ี
ิ
ของธาตุอาหารพืชในดินที่จะอยูในรูปที่พืชสามารถนำธาตุนั้นไปใชไดหรือไม นอกจากนั้นแลวปฏิกิริยาดน
จะมีผลตอกิจกรรมของจุลินทรียดิน ซึ่งมีสวนสำคัญในขบวนการยอยสลายอินทรียวัตถุดวย
5) ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร (Nutrient retention capacity) : n
คุณลักษณะดินที่เปนตัวแทน ไดแก ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (Cation
exchange capacity) และความอิ่มตัวดวยคาดาง (Base saturation) โดยที่ปจจัยทั้งสองนี้มีผล
ทางออมตอการเจริญเติบโตของพืชในเรื่องปริมาณธาตุอาหารที่ดินสามารถดูดยึด และการปลดปลอย

ธาตุอาหารใหเปนประโยชนตอพช
ื

แผนการใชที่ดินพืชบงชี้ทางภูมิศาสตร (GI) ของประเทศไทย กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน
