Page 83 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 83
บทที่ 5 นโยบายการจัดการเศษวัสดุเหลือใช4ทางการเกษตรของประเทศไทยและตQางประเทศ
บทนี้เป\นการนำเสนอนโยบายการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรของประเทศไทยตามรูปแบบ
กรอบแนวคิดการวิจัย ซึ่งประกอบดDวยนโยบายที่เกี่ยวขDองกับการควบคุมการเผา การสIงเสริมการไถกลบ
การทำปุยหมัก และการสรDางแรงจูงใจ นอกจากนั้น ยังนำเสนอกรณีศึกษาของตIางประเทศในการใชDประโยชน1
จากเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร อาทิ สวีเดน อินเดีย ญี่ปุน บราซิล จีน สหรัฐอเมริกา เป\นตDน
5.1 นโยบายและผลการดำเนินการที่เกี่ยวข4องกับการจัดการเศษวัสดุเหลือใช4ทางการเกษตรในประเทศไทย
การดำเนินการที่เกี่ยวขDองกับการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรของประเทศไทยมีการ
ดำเนินการทั้งในสIวนของภาครัฐ และภาคเอกชน รวมทั้งการจัดการโดยภาคประชาสังคมหลากหลายระดับ
และหลากหลายรูปแบบตIางกันไป ในสIวนของภาครัฐที่มีระดับของการจัดการผIานนโยบายตั้งแตIแผนระดับที่ 1
จนถึงแผนระดับที่ 3 ตลอดจนระยะเวลาการดำเนินการที่เริ่มตั้งเเตIระยะสั้น1 ปT ไปจนถึงระยะยาว 20 ปT
โดยการวางเปาหมายรIวมและสอดคลDองกันไปในแตIละระดับและประเด็นที่เกี่ยวขDอง ขณะที่ภาคเอกชนและ
ภาคประชาสังคมไดDมีการดำเนินการที่สอดรับกับนโยบายของภาครัฐ เพื่อใหDเกิดประสิทธิผลของการดำเนินการ
ยิ่งขึ้นไป โดยมีรายละเอียดดังนี้
5.1.1 นโยบายและมาตรการภาครัฐ
5.1.1.1 นโยบายที่เกี่ยวข4องกับการควบคุมการเผาและการจัดการหมอกควัน
การเผาเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรถือเป\นหนึ่งในวิธีการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร
ที่เกิดขึ้นมากในประเทศไทย ซึ่งแมDวIาในระดับนโยบายของรัฐจะไมIไดDมีการกลIาวถึงการเผาเศษวัสดุเหลือใชDทาง
การเกษตรโดยตรง แตIยังคงไดDมีการกำหนดเปาหมายในภาพกวDางของการดำเนินการอันเกี่ยวขDองกับ
การจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรของแผนระดับนั้น ๆ โดยในยุทธศาสตรHชาติ 20 ป (พ.ศ.2561-
2580) ไดDกำหนดประเด็นยุทธศาสตร1ที่เกี่ยวเนื่องตIอการจัดการวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรไวDในประเด็น
ยุทธศาสตร1ที่ 5 ดDานการสรDางการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป\นมิตรตIอสิ่งแวดลDอม ซึ่งเป\นการคำนึงถึง
ความยั่งยืนของฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลDอม ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของประชาชนใหDเป\นมิตรตIอ
สิ่งแวดลDอม ผIานมาตรการตIาง ๆ ที่มุIงเนDนใหDเกิดผลลัพธ1ตIอความยั่งยืน (กรมวิชาการเกษตร, 2562)
จากยุทธศาสตร1ชาติ 20 ปT ไดDมีการสIงเปาหมายการดำเนินการลงสูIแผนแมQบทภายใต4ยุทธศาสตรHชาติ
20 ป ซึ่งไดDมีประเด็นที่ 18 วIาดDวยเรื่องการเติบโตอยIางยั่งยืน ที่มีวัตถุประสงค1เพื่อการอนุรักษ1 คุDมครอง ฟนฟู
และสรDางฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลDอมอยIางยั่งยืน โดยในรายละเอียดเปาหมายระดับแผนแมIบท
ยIอยที่ 180102 ในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวทุกประเภท มีการดำเนินการโครงการตIาง ๆ ที่เกี่ยวขDองกับการจัดการ
วัสดุเหลือใชDทางการเกษตร เชIน โครงการปองกันและแกDไขปญหาความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลDอมดDวยกิจกรรมสIงเสริมการมีสIวนรIวมในการแกDไขปญหาไฟปาและหมอกควัน (สำนักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหIงชาติ, 2562) ซึ่งสอดคลDองกับประเด็นทDาทายในแผนแมIบท
78
