Page 189 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 189
สำหรับพื้นที่สูงที่การเกษตรตDองพึ่งพิงกับน้ำฝนเป\นหลัก การปลูกขDาวโพดปTละครั้งจึงเป\น
ทางเลือกของเกษตรกรเนื่องจากไมIตDองดูแลมากนัก ดังนั้นในการเตรียมพื้นที่เพื่อปลูกขDาวโพดในฤดูกาล
ตIอไปจึงตDองทำการเผาเตรียมพื้นที่เพื่อลดวัชพืช ไลIหนูและเชื้อรา
8.4.8 การทำบัญชีครัวเรือน
การทำบัญชีครัวเรือนหรือบัญชีรายรับ รายจIาย มีความสำคัญตIอการดำเนินนโยบาย
หลายประการ ไมIวIาจะเป\นการปรับโครงสรDางหนี้ การทำปุยหมัก การทำเกษตรยั่งยืน การไถกลบ
การรวมกลุIม เป\นตDน เนื่องจากการทำบัญชีครัวเรือนทำใหDเกษตรกรรูDจักตนเองมากขึ้น และสามารถ
จัดการกับรายรับรายจIายของตนเองมากขึ้น รูDแหลIงที่มาของรายไดDและแหลIงที่ไปของรายจIาย
จากการอภิปรายกลุIมกับเกษตรกรพบวIาการจัดการตDนทุนใหDลดลงมีความสำคัญ และเป\นสิ่งที่
เกษตรตDองการไดDรับการสนับสนุนจากภาครัฐมากกวIานโยบายการประกันราคาผลผลิตทางการเกษตร
เนื่องจากตDนทุนปจจัยการผลิตสIงผลตIอภาวะหนี้สินและผลกำไรจากการขายผลผลิต การสIงเสริมใหDทำปุย
หมักและการไถกลบ หรือนโยบายอื่น ๆ ที่เป\นการลดตDนทุนการนำเขDาปจจัยการผลิตจากภายนอกฟาร1ม
แตIเกษตรกรอาจจะมิไดDตระหนักถึงตDนทุนที่ลดลงจากการใชDปุยเคมี ดังนั้นการทำบัญชีครัวเรือนจึงชIวย
สรDางความตระหนักอยIางเป\นรูปธรรมใหDกับเกษตรกรอีกทางหนึ่ง
8.5 การสร4างการรับรู4 ความรู4และการตระหนักของเกษตรกร
จากการอภิปรายกลุIมกับเกษตรกรไดDรับขDอมูลวIาเกษตรกรรายยIอยสIวนมากจัดการพื้นที่เกษตร
ตามความเชื่อและความเคยชินที่สั่งสมมา อาทิ ความเชื่อเรื่องการเผาพื้นที่เกษตรในการเตรียมแปลง
ความเชื่อและความเคยชินในการใสIปุยเคมีในปริมาณ 50 กิโลกรัมตIอไรI โดยเชื่อวIาหากไมIทำเชIนนี้แลDวจัก
ทำใหDไดDผลผลิตนDอยกวIาที่เคย ดังนั้นความรูDและความเขDาใจยังเป\นสิ่งสำคัญในการปรับเปลี่ยนความคิด
และทัศนะที่มีตIอการดำเนินกิจกรรมทางการเกษตร
แมDวIาการสรDางความเขDาใจ ความรูDและการรับรูDของเกษตรกรจะเป\นนโยบายที่ดำเนินการมานาน
แลDวโดยภาครัฐ ไมIวIาจะเป\นการจัดทำสื่อประชาสัมพันธ1 การจัดกิจกรรมรณรงค1หยุดเผา หรือการสIงเสริม
อบรมการใชDเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรในรูปแบบอื่นทดแทนการเผา
แตIทวIาการสรDางการรับรูDและการตระหนักยังคงเป\นแนวนโยบายที่ควรดำเนินการตIอไปเนื่องจาก
มีความสำคัญตIอการสIงเสริมใหDเกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเกษตรกรดDวย แตIแนวนโยบายนี้ไมIควร
ดำเนินการแบบแยกสIวนตามงบประมาณเพียงเพื่อเป\นสัญลักษณ1การดำเนินการใหDแลDวเสร็จเทIานั้น แตI
ควรบูรณาการกับนโยบายอื่น ๆ อาทิ งบประมาณสนับสนุนการหยุดเผาควบคูIไปกับการสรDางความ
ตระหนักในกลุIมเปาหมายเดียวกันเพื่อใหDสามารถดำเนินการไดDอยIางเป\นรูปธรรม เนื่องจากเกษตรกรราย
ยIอยมีขDอจำกัดหลายประการโดยเฉพาะเรื่องตDนทุนการผลิต หนี้สิน ราคาตลาดซึ่งปจจัยเหลIานี้มีอิทธิพล
ตIอการตัดสินใจในกิจกรรมการผลิตเป\นอยIางยิ่ง นอกจากนั้นจากการลงพื้นที่ในภาคเหนือในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือพบวIาในหลายพื้นที่โครงการรณรงค1เหลIานี้ไมIไดDดำเนินการอยIางทั่วถึงและจริงจัง
183
