Page 188 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 188
8.4.6 การทำเกษตรยั่งยืน
การสIงเสริมพื้นที่เกษตรอินทรีย1ในประเทศไทยในพืชเศรษฐกิจตIาง ๆ และการขยายแนวคิด
เกษตรอินทรีย1ใหDกับเกษตรกร ซึ่งการทำเกษตรอินทรีย1จะเป\นการแกDปญหามลพิษที่เกิดจากระบบนิเวศ
เกษตรตIาง ๆ ทั้งมลพิษทางอากาศจากการเผา มลพิษทางดินและทางน้ำอีกดDวย เป\นการแกDปญหาเชิง
บูรณาการ ทั้งนี้การสIงเสริมใหDเกิดการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย1ดูเหมือนยังไมIเป\นมิตรกับเกษตรกร
รายยIอยมากนักทั้งเรื่องคIาใชDจIายในการสIงตรวจ ระยะเวลาการตรวจแปลงเพื่อรับรองมาตรฐาน อีกทั้งใน
ปจจุบันยังมีมาตรฐานรับรองเกษตรอินทรีย1จากหลายหนIวยงาน บางหนIวยงานมีรายละเอียดที่แตกตIาง
กัน และระดับความยากงIายในการรับรองแตกตIางกัน ซึ่งอาจจะทำใหDเกิดความสับสนกับเกษตรกรเอง
และผูDบริโภค ดังนั้นนอกจากการสIงเสริมเกษตรกรใหDทำเกษตรอินทรีย1แลDว ยังตDองสIงเสริมใหDเกิดการ
รับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย1ในมาตรฐานที่ใกลDเคียงกันอีกดDวย ซึ่งในพืชเศรษฐกิจทั้งสามประเภทนั้น
การปลูกขDาวอินทรีย1ไดDรับความนิยมมากที่สุด แตIการทำขDาวโพดและและอDอยอินทรีย1ยังไมIเป\นที่
แพรIหลายแบบขDาว (มูลนิธิเกษตรอินทรีย1ไทย, 2565)
8.4.7 การปรับปรุงดินและสQงเสริมการใช4พื้นที่ตามความเหมาะสมกับลักษณะภูมิศาสตรHอยQางตQอเนื่อง
ผลการศึกษาจากการวิเคราะห1ขDอมูลภาพถIายดาวเทียมโดยการซDอนทับการใชDประโยชน1ที่ดิน
ทางการเกษตรในการปลูกขDาว ขDาวโพด อDอยและจัดความรDอนการเผาไหมDเขDาดDวยกันแลDวสามารถจำแนก
การเผาไหมDในพื้นที่เกษตรกรรมของพืชแตIละประเภท ไมIวIาจะเป\นขDาว ขDาวโพด อDอยในระดับอำเภอ
ดังนั้นกรมพัฒนาที่ดินสามารถใชDขDอมูลเหลIานี้ในการกำหนดพื้นที่เปาหมายในการปรับปรุงดินรวมทั้งการ
สIงเสริมรณรงค1ในการทำการเกษตรอยIางยั่งยืน วนเกษตรหรือเกษตรอินทรีย1ตIอไป ซึ่งจากการศึกษาพื้นที่
ภาคกลางและภาคเหนือตอนบนเป\นพื้นที่มีการเพาะปลูกไมIมากเมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่นแตIอัตราการเผา
สูง เนื่องจากการชลประทานทั่วถึง เกษตรกรทำการเพาะปลูกหลายรอบตIอปTสIงผลใหDเลือกใชDการเผาใน
การจัดการพื้นที่เนื่องจากมีตDนทุนคIาเสียโอกาส จะเห็นไดDวIาพื้นที่การเพาะปลูกภาคกลางนDอยแตIเผาไหมD
เยอะเพราะการใชDพื้นที่หลายรอบไมIสามารถรอไดD จากการสัมภาษณ1กลุIมเกษตรกรผูDปลูกขDาวเห็นวIา
ปจจัยที่สำคัญตIอรอบ (crop) การปลูกคือทรัพยากรน้ำ หากพื้นที่ใดที่มีน้ำพอเพียงหรืออยูIในเขต
ชลประทานสามารถทำการเกษตรไดDตลอดทั้งปT (ปลูกขDาวสามรอบตIอปT) เกษตรกรมักจะเลือกการเผา
และมีการพักพื้นที่เพียงสามวันเทIานั้นกIอนที่จะปลูกขDาวรอบตIอไป การไถกลบจึงไมIใชIทางเลือกในการ
เตรียมพื้นที่ปลูกเพราะเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรที่ไถกลบไมIสามารถยIอยสลายไดDทัน แตIสำหรับ
พื้นที่บางแหIงที่น้ำไมIมีเพียงพอในการปลูกขDาวสามรอบตIอปT เกษตรกรอาจจะปลูกขDาวสองครั้ง หรือหนึ่ง
ครั้งตIอปTสลับกับการปลูกถั่ว กลุIมนี้สามารถสIงเสริมนโยบายการไถกลบไดDงIายกวIาเกษตรกรกลุIมแรก
นอกจากนั้นจากการอภิปรายกลุIมของเกษตรกรในการไดDเสนอนโยบายในการสIงเสริมการปลูก
พืชตามศักยภาพของดินและน้ำซึ่งเป\นโครงการหนึ่งที่กรมพัฒนาที่ดินพยายามจะผลักดัน
182
