Page 15 - Phetchaburi-Prachuap Khirikhan Basin

บทที่ 2

ทฤษฏีที่เกี่ยวของ

ปรับปรุงกระบวนการแผนการใชที่ดินระดับลุมน้ำสาขาโดยใชแบบจำลองภูมิสารสนเทศและ
การจัดทำฐานขอมูลเพื่อสนับสนุนแบบจำลอง : กรณีศึกษาลุมน้ำหลักแมน้ำเพชรบุรี-ประจวบคีรีขันธ
(18) และลุมน้ำสาขาแมน้ำเพชรบุรีตอนบน (1801) ลุมน้ำสาขาชายฝงทะเลประจวบคีรีขันธสวนที่ 1
(1807) ลุมน้ำสาขาคลองบางสะพานใหญ (1808) กำหนดหลักการทั่วไปในการวางแผนการใชที่ดิน

ไดดำเนินการศึกษา ประกอบดวย

2.1 หลักการวางแผนการใชที่ดิน
2.1.1 นิยามและความหมายการวางแผน
1) ความหมายของการวางแผนการใชที่ดิน

การวางแผนการใชที่ดิน (Land Used Planning) หมายถึง การกำหนดขอบเขตที่ดิน
ในการนำมาใชประโยชนใหเปนไปตามสมรรถนะ ความเหมาะสมและศักยภาพของที่ดิน
รวมทั้งใหสอดคลองความเปนไปไดทางเศรษฐกิจ และความตองการทางสังคม แตตองคำนึงถึง

ผลตอบแทนจากการใชที่ดินอยางยั่งยืนและตอเนื่อง (นิพนธ, 2540) เปนกระบวนการดำเนินงาน
ที่มุงแนะนำและแสดง ใหเห็นถึงวัตถุประสงคหรือเปาหมายของรัฐในการใชประโยชนจากทรัพยากรที่ดิน
และทรัพยากรอื่น ๆ ที่เกี่ยวของโดยการดำเนินงานจะตองมีการพิจารณาตอเนื่องกันไปถึงเปาหมายที่ตั้งไว
(สมเจตน, 2526; 2522) และเปนการคาดคะเนการใชที่ดินตามศักยของทรัพยากรดิน โดยมีพื้นฐาน

จากการเปรียบเทียบความสัมพันธระหวางความตองการของผูใชที่ดินกับการตอบสนองของทรัพยากร
และสิ่งแวดลอม เพื่อจัดใหมีผลตอบแทนสูงสุดขณะเดียวกันก็เปนการรักษาทรัพยากรเหลานั้นไวใช
ในอนาคตไดดวย (วันชัย และคณะ, 2530) คำตอบที่สั้นและไดใจความมากที่สุดก็คือ การใชทรัพยากร
ที่มีอยูอยางจำกัดใหเกิดประโยชนมากที่สุด แตถาจะตีความออกไปใหยาวขึ้น แผนการใชที่ดินหมายถึง

การกำหนดขอบเขตบริเวณที่ดิน ตามความแตกตางของลำดับขั้นแหงการใชประโยชนที่ดินนั้น ๆ
โดยพิจารณาจากชนิดของการใชที่ดินทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู สภาพเศรษฐกิจและสังคม นโยบายของรัฐ
ฯลฯ ทั้งนี้ตองเอื้ออำนวยตอการพัฒนาและการอนุรักษ ภายใตสภาวะแวดลอมหรือสถานการณ
ในระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง โดยมีวัตถุประสงคเพื่อใหการใชทรัพยากรธรรมชาติเปนไปอยางประหยัด

บังเกิดประโยชนตอหนวยพื้นที่สูงสุดเทาที่เปนไปได และสามารถอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู
สำหรับประโยชนในอนาคตดวย
การวางแผนการใชที่ดิน เปนการใชความรูทางดานวิชาการหลายสาขามาวิเคราะห

พฤติการที่เกี่ยวกับการใชประโยชนที่ดินในอดีต ปญหาในปจจุบัน เพื่อกำหนดแนวทางการคาดคะเน
ความนาจะเปนไปไดของการดำเนินกิจกรรมตาง ๆ เกี่ยวกับการใชที่ดินในอนาคต โดยพยายาม
คาดความผิดพลาดตาง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นตอการใชทรัพยากรธรรมชาติ อันมีผลตอสถานการณตาง ๆ
ที่จะเปนประโยชนตอสวนรวม (FAO, 1993)
การวางแผนการใชที่ดินสำหรับวันขางหนาไมใชเปนการเขียนแบบฝกหัดบนกระดาษเปลา ๆ

การวางแผนจะตองมีวัตถุประสงคและเปาหมายที่จำเพาะเจาะจง ซึ่งอาจถูกกำหนดขึ้นโดยความตองการ

แผนการใชที่ดินลุมน้ำหลักแมน้ำแมน้ำเพชรบุรี-ประจวบคีรีขันธ