Page 27 - beans

2-11

2.5 การใช้ประโยชน์ที่ดิน

จากข้อมูลการขึ นทะเบียนเกษตรกรของกรมส่งเสริมการเกษตร (2564) พบพื นที่เพาะปลูกถั่วแต่ละ

ชนิดทั งที่เป็นการปลูกในฤดูฝนและฤดูแล้ง ดังนี

1) ถั่วเขียว แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ได้แก่ ถั่วเขียวผิวมัน มีเนื อที่ปลูกรวม 499,765 ไร่ พบทั งใน
ภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่พบปลูกมากที่สุดในภาคเหนือ โดยจังหวัดที่

พบว่ามีการปลูกถั่วเขียวผิวมัน ได้แก่ จังหวัดเพชรบูรณ์ 176,950.75 ไร่ จังหวัดนครสวรรค์ 68,569 ไร่
จังหวัดสุโขทัย 59,361 ไร่ จังหวัดชัยนาท 29,018 ไร่ และจังหวัดศรีสะเกษ 7,811 ไร่ ตามล าดับ ส่วน

ถั่วเขียวผิวด ามีเนื อที่ปลูก 39,197.01 ไร่ พบปลูกมากที่จังหวัดสุโขทัย 13,104 ไร่ จังหวัดเพชรบูรณ์

10,833 ไร่ และจังหวัดนครสวรรค์ 10,050 ไร่

2) ถั่วเหลือง มีเนื อที่ปลูกรวม 58,385.38 ไร่ โดยพบมากในภาคเหนือ จังหวัดที่พบปลูกมากที่สุด

ได้แก่ จังหวัดแม่ฮ่องสอน 21,322 ไร่ จังหวัดสุโขทัย 11,809 ไร่ และจังหวัดน่าน 3,831.43 ไร่ แต่ในฤดูแล้ง
มีเนื อที่ปลูกรวม 49,818 ไร่ พบมากที่จังหวัดตาก 6,194 ไร่ และจังหวัดแม่ฮ่องสอน 6,105 ไร่ ส่วนใน

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบปลูกมากที่สุดในจังหวัดขอนแก่น 23,729 ไร่

3) ถั่วลิสง มีเนื อที่ปลูกรวม 29,223.39 ไร่ โดยพบทั งในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ภาคเหนือพบปลูกมากที่จังหวัดล าปาง 3,750 ไร่ รองลงมา ได้แก่ จังหวัดแม่ฮ่องสอน 2,075.25 ไร่ และ

จังหวัดเชียงใหม่ 1,556 ไร่ ส่วนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบมากที่จังหวัดขอนแก่น 2,104 ไร่
จังหวัดร้อยเอ็ด 1,641.50 ไร่ และจังหวัดยโสธร 1,455 ไร่ ตามล าดับ

2.6 สภาพการผลิตและการตลาด

2.6.1 แหล่งผลิตที่ส้าคัญ

ถั่วเขียว ข้อมูลของศูนย์สารสนเทศการเกษตร (2557) แบ่งถั่วเขียวตามลักษณะผิว

ออกเป็น 3 ชนิด คือ ถั่วเขียวธรรมดา (หรือผิวด้าน) ถั่วเขียวผิวมัน และถั่วเขียวผิวด า ซึ่งถั่วเขียวผิวมัน

และถั่วเขียวผิวด า เป็นชนิดที่มีการเพาะปลูกมากจนเป็นพืชเศรษฐกิจที่ส าคัญของประเทศ โดยไทยเคย
มีพื นที่ปลูกเฉลี่ยปีละกว่า 3 ล้านไร่ ผลิตเมล็ดได้ปีละกว่า 3 แสนตัน ท าให้ไทยเป็นผู้ส่งออกถั่วเขียวและ

ผลิตภัณฑ์จากถั่วเขียวรายใหญ่ที่สุดของโลกมากว่า 30 ปีติดต่อกัน โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ถั่วเขียวในรูป
ของวุ้นเส้นและแป้ง จากการส ารวจโดยกรมพัฒนาที่ดิน (2565) พบพื นที่ปลูกถั่วเขียวของไทย 164,163 ไร่

ปลูกมากในจังหวัดเพชรบูรณ์ 98,881 ไร่ จังหวัดชัยนาท 20,294 ไร่ และจังหวัดนครสวรรค์ 18,478 ไร่

เกษตรกรนิยมปลูกในฤดูแล้งหลังการท านาปี เนื่องจากใช้เวลาสั นเพียงประมาณ 70 วัน ใช้น าน้อยเทียบ
กับการปลูกข้าว พบว่าการปลูกถั่วเขียวใช้น าน้อยกว่าการปลูกข้าว 6–7 เท่า จึงใช้ต้นทุนน้อยกว่า

การปลูกข้าว พันธุ์ถั่วเขียวก าแพงแสน 2 เป็นพันธุ์ที่มีชื่อเสียง ซึ่งเกษตรกรนิยมปลูกมากว่า 30 ปี

เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจพืชตระกูลถั่วฤดูแล้ง (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) กองนโยบานและแผนการใช้ที่ดิน