Page 51 - แผนการใช้ที่ดินพืชบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) ของประเทศไทย 2566

่
บทที 3
การวิเคราะหเพื่อกำหนดเขตการใชที่ดิน

ี
ื

้
3.1 สภาวการณการผลิตและการตลาดพชบงชทางภูมิศาสตร 
3.1.1 สภาวการณการผลิต
1) สมโอนครชัยศรี
สมโอนครชัยศรี (Nakonchaisri pomelo) หมายถง สมโอพันธุทองดี และพนธุขาวน้ำผึ้ง
ึ
ั
ซึ่งปลูกในอำเภอนครชัยศรี อำเภอสามพราน และอำเภอพุทธมณฑลของจังหวัดนครปฐม สมโอนครชัยศรี
ทั้งสองสายพันธุมีรสชาติคลายกัน คือ รสหวานอมเปรี้ยว เมื่อรับประทานแลวไมมีรสขมและรสซา

ลักษณะที่แตกตางอยางชัดเจนของสมโอทั้งสองพันธุ คือ สีของเนื้อสมโอพันธุทองดี มีสีชมพูอมแดง
เนื้อเรียงแนนและนิ่ม สวนพันธุขาวน้ำผึ้ง เนื้อสีขาวคลายน้ำผึ้ง เม่อแกจัดเนื้อแหง เม่อสังเกตดวยตา
ื
ื
ั

ี
ี
ผลของสมโอพนธุทองดรูปทรงกลมแปน ผิวเรียบบาง สีเขยว ตอมน้ำมนเล็กละเอยดกวาพันธุขาวน้ำผึ้ง
ั
ี

้
ที่มีตอมน้ำมันใหญกวาและผลกลมนูน ในป พ.ศ. 2547 หอการคาจังหวัดนครปฐมไดยื่นคำขอขน
ึ
ทะเบียนสิ่งบงชี้ทางภูมิศาสตร “สมโอนครชัยศรี” และไดการรับการขึ้นทะเบียนเปนสิ่งบงชี้ทางภูมิศาสตร
จากกรมทรัพยสินทางปญญา เมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2547 ทะเบียนเลขที่ สช 48100002
โดยประกอบดวยสมโอ 2 สายพันธุ ไดแก พันธุทองดีและพันธุขาวน้ำผึ้ง
สมโอนครชัยศรี ถือเปนผลไมขนชื่อของจังหวัดนครปฐมมาตั้งแตอดีต ดังจะเห็นไดจาก
ึ้

คำขวัญประจำจังหวัดนครปฐม ที่วา “สมโอหวาน ขาวสารขาว ลูกสาวงาม ขาวหลามหวานมัน
ี่
สนามจันทรงามลน พุทธมณฑลคูธานี พระปฐมเจดียเสียดฟา สวยงามตาแมน้ำทาจีน” สาเหตุทไดชื่อวา
สมโอนครชัยศรีก็เพราะตงตามชื่อมณฑลนครไชยศรี ซ่งเปนแหลงปลูกสมโอท่สำคญ เนื่องจาก
ั
ึ
ี
้
ั
มีภูมิประเทศเหมาะสม พื้นที่บริเวณนี้เปนที่ราบลุม ดินน้ำไหลทรายมูลเกิดจากการทับถมของตะกอน
ธาตุอาหารเปนชั้น ๆ ในฤดูน้ำหลากของแมน้ำทาจีน ซึ่งก็คือพื้นที่อำเภอนครชัยศรี อำเภอสามพราน
และอำเภอพุทธมณฑลในปจจุบัน
สมโอนครชัยศรี นับเปนพืชเศรษฐกิจที่สรางรายไดใหกับเกษตรกรและมีขายอยูทั่วไป
ื
ทั้งจังหวัด แตวาสวนในจังหวัดนครปฐมเองก็เหลือนอยเต็มที เนื่องจากปจจุบันเกษตรกรหันไปปลูกพช
ชนิดอื่นที่ใหผลเร็วหรือใชที่ดินจัดสรรเปนที่อยูอาศัยมากขึ้น ทำใหพื้นที่ปลูกสมโอลดลงจำนวนมาก
จากขอมูลกรมสงเสริมการเกษตร ป 2565 มีเนื้อที่ปลูก 6,713 ไร เนื้อที่ใหผล 4,717 ไร ผลผลิต 5,042 ตัน
ผลผลิตเฉลี่ย 2,173 กิโลกรัมตอไร เมื่อพิจารณาขอมูลยอนหลัง ระหวางป 2560-2565 พบวา เนื้อที่ปลูก
ลดลงรอยละ 6.60 ตอป โดยป 2560 มีเนื้อที่ปลูก 9,955 ไร ป 2565 ลดลงเหลือ 6,713 ไร

ึ
้
่
ิ
ขณะเดียวกันเนื้อทใหผล เพิ่มขึ้นรอยละ 5.27 โดยป 2560 มีเนื้อที่ใหผล 3,589 ไร ป 2565 เพมขนเปน
ี่
4,717 ไร และผลผลิต เพิ่มขึ้นรอยละ 11.22 โดยป 2560 มีผลผลิต 2,763 ตัน ป 2565 เพิ่มขึ้นเปน
5,042 ตัน สงผลใหผลผลิตตอไรเพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันรอยละ 9.84 โดยป 2560 มีผลผลิตตอไร
ิ
1,253 กิโลกรัมตอไร ป 2565 เพิ่มขึ้นเปน 2,173 กโลกรัมตอไร (ตารางที่ 3-1 และรูปท 3-1)
ี
่
โดยพื้นที่ 3 อำเภอ ไดแก อำเภอนครชัยศรี อำเภอสามพราน และอำเภอพุทธมณฑล
ของจังหวัดนครปฐม ซึ่งเปนบริเวณพื้นที่ปลูกสมโอนครชัยศรี มีครัวเรือนเกษตรกรผูปลูกสมโอนครชัยศรี
่
ทีขึ้นทะเบียนกับกรมสงเสริมการเกษตร ป 2565 รวมจำนวน 1,814 ครัวเรือน เมื่อพิจารณาขอมูลยอนหลัง


แผนการใชที่ดินพืชบงชี้ทางภูมิศาสตร (GI) ของประเทศไทย กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน