Page 68 - land use change
P. 68
57
ภำพที่ 17 การใช้ที่ดินประเภทไม้ผล บริเวณลุ่มน้ าสาขาแม่น้ ายมตอนบน
บันทึกภาพเมื่อวันที่6 เมษายน 2565 อ าเภอปง จังหวัดพะเยา
5) พื้นที่เกษตรอื่น ๆ
พื้นที่เกษตรอื่น ๆ ในบริเวณลุ่มน้ าสาขาแม่น้ ายมตอนบน ได้แก่ เกษตรผสมผสาน
พืชผัก หอม กระเทียม ไม้ดอกไม้ประดับ เสาวรส พืชไร่หมุนเวียน ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ โรงเรือนเลี้ยงโค
กระบือ โรงเรือนเลี้ยงหมู และเพาะเลี้ยงสัตว์น้ า โดย ในปี พ.ศ. 2555 และปี พ.ศ. 2561 มีพื้นที่
7,380 และ 10,085 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.56 และ 0.76 ของพื้นที่ลุ่มน้ าทั้งหมด ตามล าดับ ซึ่งจาก
ข้อมูลดังกล่าวพบว่า พื้นที่เกษตรอื่น ๆ เพิ่มขึ้น 2,705 ไร่ หรือร้อยละ 36.65 ของพื้นที่เดิม พบว่า
พื้นที่เกษตรอื่น ๆ ยังคงพื้นที่เดิม 4,049 ไร่ และเปลี่ยนแปลงมาจากพื้นที่พืชไร่มากที่สุด 2,612 ไร่
ซึ่งพบมากบริเวณต าบลผาช้างน้อย ต าบลงิม ต าบลออย และต าบลปง อ าเภอปง จังหวัดพะเยา
รองลงมาพื้นที่ป่าผลัดใบ 2,182 ไร่ พบมากบริเวณต าบลผาช้างน้อย ต าบลปง อ าเภอปง และต าบล
หนองหล่ม อ าเภอดอกค าใต้ จังหวัดพะเยา ในขณะเดียวกันพื้นที่เกษตรอื่น ๆ ใน พ.ศ. 2555
มีการเปลี่ยนแปลงไปเป็นพื้นที่พืชไร่มากที่สุด 1,522 ไร่ พบมากบริเวณต าบลผาช้างน้อย อ าเภอปง
และต าบลสระ ต าบลบ้านมาง อ าเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา รองลงมาเป็นพื้นที่ไม้ยืนต้น 722 ไร่
พบมากบริเวณต าบลผาช้างน้อย ต าบลนาปรัง อ าเภอปง และบ้านมาง อ าเภอเชียงม่วน โดยพื้นที่
เกษตรอื่น ๆ ในพื้นที่ลุ่มน้ า ส่วนมากเป็นพื้นที่ของไร่หมุนเวียน (ข้าวโพด, ข้าวไร่) พบมากในบริเวณ
พื้นที่ต าบลยอด อ าเภอสองแคว จังหวัดน่าน ต าบลผาช้างน้อย ต าบลงิม อ าเภอปง จังหวัดพะเยา
รองลงมาเป็นพื้นที่ปลูกพืชผักต่าง ๆ ส่วนหอมแดงและกระเทียมนิยมปลูกในช่วงเดือนตุลาคมถึง
พฤศจิกายน หรือช่วงเดือนธันวาคมถึงมกราคม ซึ่งเป็นช่วงหลังจากการท านา โดยพันธุ์ที่ใช้ปลูก
ได้แก่ พันธุ์ศรีสะเกษ และพันธุ์เชียงใหม่ เป็นต้น ด้วยลักษณะสภาพพื้นที่เป็นลูกคลื่นลอนลาดเล็กน้อย
ถึงเนินเขา เป็นดินตื้นมีการระบายน้ าดีถึงดีปานกลาง ความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ า เนื้อดินบนเป็น
ดินร่วนปนดินเหนียวปนกรวด ดินล่าง เนื้อดินเป็นดินเหนียวปนกรวดมากหรือดินร่วนปนดินเหนียวปนกรวด
ความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ า พบทางตอนบนของลุ่มน้ าสาขา ในพื้นที่ของอ าเภอปง จังหวัดพะเยา
(กรมพัฒนาที่ดิน, 2558) ด้วยลักษณะของดินตื้นนั้นมีผลต่อการหยั่งลึกของราก ส่วนใหญ่จึงใช้ดินปลูก
พืชไร่ที่มีรากสั้น เช่น ข้าวฟ่าง ถั่วเขียว ถั่วลิสง เป็นต้น ด้วยปัจจัยข้างต้นนี้ จึงท าให้ในพื้นที่
ลุ่มน้ ามีพื้นที่เกษตรอื่น ๆ เพิ่มขึ้น ส่วนพื้นที่ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ โรงเรือนเลี้ยงโค กระบือ โรงเรือนเลี้ยงหมู
และสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ า พบในทุกต าบลของอ าเภอเชียงม่วน อ าเภอปง จังหวัดพะเยา (ภาพที่ 18)
52
