Page 65 - land use change
P. 65
54
2) พื้นที่พืชไร่
พืชไร่ เป็นพืชเกษตรกรรมที่มีพื้นที่มากที่สุดในพื้นที่ลุ่มน้ า โดยใน พ.ศ. 2555 และ
พ.ศ. 2561 มีพื้นที่พืชไร่เท่ากับ 181,064 และ 177,821 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 13.71 และ 13.47 ของ
พื้นที่ลุ่มน้ าทั้งหมด ตามล าดับ ซึ่งจากข้อมูลดังกล่าวพบว่า พื้นที่พืชไร่ลดลง 3,243 ไร่ หรือร้อยละ
1.79 ของพื้นที่เดิม โดยพื้นที่พืชไร่ยังคงพื้นที่เดิม 130,641 ไร่ และเปลี่ยนแปลงไปเป็นพื้นที่ไม้ยืนต้น
ได้แก่ ยางพารา สัก มากที่สุด 27,757 ไร่ ซึ่งพบมากบริเวณต าบลงิม ต าบลออย และต าบลนาปรัง
อ าเภอปง จังหวัดพะเยา รองลงมา คือ ไม้ผล ได้แก่ ล าไย ลิ้นจี่ ส้มโอ มะม่วง กล้วย 5,818 ไร่ พบมาก
บริเวณต าบลผาช้างน้อย อ าเภอปง และต าบลสระ ต าบลบ้านมาง อ าเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา
ในขณะเดียวกันพื้นที่พืชไร่ ใน พ.ศ. 2561 เปลี่ยนแปลงมาจากพื้นที่ป่าผลัดใบมากที่สุด 22,577 ไร่
พบมากบริเวณต าบลสระ อ าเภอเชียงม่วน ต าบลปง ต าบลนาปรัง และต าบลงิม อ าเภอปง จังหวัดพะเยา
รองลงมา พื้นที่เบ็ดเตล็ด 10,343 ไร่ พบมากบริเวณต าบลปง ต าบลออย อ าเภอปง และต าบลสระ
อ าเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา พืชไร่ที่ส าคัญทางเศษฐกิจของลุ่มน้ า ได้แก่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์
มันส าปะหลัง ถั่วลิสง เป็นต้น (ภาพที่ 15) พันธุ์ที่ใช้ปลูกคือ พันธุ์สุวรรณ 1 พันธุ์สุวรรณ 2 พันธุ์สุวรรณ 3
พันธุ์สุวรรณ 4 พันธุ์สุวรรณ 5 พันธุ์นครสวรรค์ 1 พันธุ์นครสวรรค์ 2 และพันธุ์ลูกผสมการค้า CP888
พันธุ์ NK s7328 ไพโอเนียร์ 46 DK6818 ส่วนพันธุ์มันส าปะหลังที่นิยมพันธุ์ที่ใช้ปลูก ได้แก่ พันธุ์ห้วยบง 60
พันธุ์ระยอง 6000 พันธุ์ระยอง 9 และพันธุ์ระยอง 5 เกษตรกรส่วนใหญ่จะปลูกในช่วงต้นฤดูฝนและ
ปลายฤดูฝนหรือในฤดูแล้ง นอกจากนี้ยังพบพืชไร่ชนิดอื่น ๆ ได้แก่ ยาสูบ พริก กะหล่ าปลี เป็นต้น
(ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2561) ทั้งนี้ ในบางพื้นที่ของบริเวณลุ่มน้ าสาขาแม่น้ ายมตอนบนที่
มีการเปลี่ยนแปลงเป็นพื้นที่พืชไร่นั้น เนื่องจากมีโครงการรับจ าน าและประกันรายได้เกษตรกร
ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ โดยตั้งแต่ในปีการผลิต 2552/2553 จนถึงปัจจุบัน ภาครัฐได้มีการประกันรายได้
เกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ โดยมีกรมการค้าภายใน (2563) เป็นหน่วยงานหลัก ซึ่งรัฐบาล
ช่วยเหลือโดยการแทรกแซงราคาสินค้าเกษตร เพื่อให้เกษตรกรสามารถจ าหน่ายสินค้าได้ในราคาที่สูง
กว่าตลาด จึงเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรในพื้นที่บางต าบลของลุ่มน้ าสาขาแม่น้ ายมตอนบนตัดสินใจ
เปลี่ยนแปลงเป็นพื้นที่เพาะปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เพื่อให้ได้อยู่ในโครงการ
ภำพที่ 15 การใช้ที่ดินประเภทพืชไร่ บริเวณลุ่มน้ าสาขาแม่น้ ายมตอนบน
บันทึกภาพเมื่อวันที่3 กุมภาพันธ์ 2565 อ าเภอสอง จังหวัดแพร่
52
