Page 195 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 195
9.2.2 ข4าวโพดเลี้ยงสัตวH
ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกขDาวโพด 9,673,822 ไรI และมีพื้นที่เผาไหมDในขDาวโพดรวม 175,009 ไรI
โดยภาคเหนือมีพื้นที่ปลูกขDาวโพดมีพื้นที่เผาไหมDในขDาวโพดมากที่สุด รองลงมาไดDแกI
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกมีพื้นที่ปลูกขDาวโพด และภาคใตD ตามลำดับ เมื่อ
พิจารณาพื้นที่ปลูกขDาวโพด และมีพื้นที่เผาไหมDพื้นที่ปลูกขDาวโพดรายจังหวัด พบวIา พื้นที่ปลูกขDาวโพด
และเผาไหมDในพื้นที่ขDาวโพดในจังหวัดในภาคเหนือ ซึ่งสอดคลDองกับรายงานของ กรีนพีซ ประเทศไทย
(2563) วIาพื้นที่ภาคเหนือตอนบนของไทยมีการเผาไหมDในพื้นที่ปลูกขDาวโพด ประมาณ 1 แสนไรIในชIวงปT
พ.ศ. 2560-2562 ทั้งนี้เนื่องจากขDาวโพดเลี้ยงสัตว1เป\นพืชเศรษฐกิจที่นิยมปลูกในภาคเหนือ เนื่องจาก
ปลูกงIาย มีความทนทาน ตDองการน้ำนDอย และเป\นวัตถุดิบที่สําคัญในอุตสาหกรรมอาหารสัตว1 เกษตรกร
ที่อาศัยอยูIบริเวณพื้นที่สูง (ภูเขา) ในภาคเหนือสIวนใหญI มีอาชีพและรายไดDจากการปลูกขDาวโพดเลี้ยง
สัตว1 เนื่องจากเป\นพืชที่ปลูกงIายและใชDน้ำนDอย แตIเนื่องจากพื้นที่ปลูกขDาวโพดเลี้ยงสัตว1ในภาคเหนือสIวน
ใหญIเป\นพื้นที่สูงทำใหDยากตIอการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร ซึ่งในชIวงการเก็บเกี่ยวผลผลิต
จะมีเศษวัสดุเหลือทิ้ง ไดDแกI เปลือก ซังขDาวโพด และสIวนอื่น ๆ สIวนใหญIเกษตรกรจะปลIอยไวDและรอเผา
ทิ้งในชIวงเดือนมกราคม-เมษายน ของทุกปT ซึ่งกIอใหDเกิดควันจากการเผาไหมDทำลายชั้นบรรยากาศของ
โลก และสุขภาพประชาชนในชุมชนที่อาศัยในพื้นที่ และเป\นสาเหตุหนึ่งของปญหาหมอกควัน โดยเฉพาะ
ทางภาคเหนือของไทย (ไทยพับลิกDา, 2555; มูลนิธิเกษตรรักษ1สิ่งแวดลDอม, มปป)
ทั้งนี้ในอดีตมีทั้งการใชDไฟเผาพื้นที่ไรIขDาวโพดเกIาของปTที่ผIานมาในชIวงเวลาที่เศษตอซังขDาวโพด
และวัชพืชแหDงสนิท และการเผาเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรในพื้นที่รับซื้อขDาวโพดเอง ทั้งนี้การเผา
เป\นที่นิยมเนื่องจากเป\นวิธีที่งIายและประหยัดตDนทุนในการผลิต สIวนพื้นที่ราบและเนินเขามีการเตรียม
พื้นที่เพาะปลูกดDวยการเผาเชIนกัน มีเพียงสIวนนDอยที่เตรียมพื้นที่การเพราะปลูกดDวยวิธีไถพรวน การใชDไฟ
เผาในชIวงที่เชื้อเพลิงแหDงสนิท มีผลใหDเศษวัชพืชถูกกำจัดไดDดีและฟนกลับมาในชIวงฤดูฝนไดDนDอย ชIวยใหD
เกษตรกรลดคIาใชDจIายในสIวนของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ใชDฉีดพDนในพื้นที่แปลงขDาวโพด (กรีนนิวส1, 2564)
ในการจัดการเกษตรกรที่อาศัยอยูIบริเวณพื้นที่สูง ชIวงเดือนมกราคมถึงเดือนมีนาคม เป\นชIวงที่สภาพ
อากาศแหDงแลDงไมIมีน้ำฝนสำหรับทำการเกษตรบนพื้นที่สูงและลาดชัน เกษตรกรจะปลIอยใหDหญDาและ
วัชพืชขึ้นปกคลุมพื้นที่ปลูกขDาวโพดเลี้ยงสัตว1ของตนเองและถือเป\นชIวงพัก เกษตรกรบางสIวนใชDเวลาพัก
จากการปลูกขDาวโพดเลี้ยงสัตว1ไปปลูกขDาวในพื้นที่ลุIมที่มีน้ำไหลผIาน เมื่อใกลDถึงชIวงปลายฤดูรDอน
ประมาณเดือนเมษายน มักจะมีพายุฤดูรDอน เกษตรกรจะเริ่มแผDวถางดDวยเครื่องตัดหญDาและจุดไฟเผา
พื้นที่ปลูกขDาวโพดเลี้ยงสัตว1ของตนเพื่อเตรียมหนDาดินใหDโลIง เมื่อฝนตกแลDวจึงเริ่มเตรียมแปลงเพื่อหยอด
เมล็ดพันธุ1เพราะดินจะอIอนงIายตIอการจัดการ (กรีนนิวส1, 2565) ซึ่งสาเหตุที่เกษตรกรนิยมการเผา
เนื่องจากจะชIวยเคลียร1พื้นที่ใหDโลIงเตียน ชIวยกำจัดหนูและแมลงที่จะมากัดกินตDนขDาวโพด และที่สำคัญ
คือทำใหDสะดวกตIอการหยอดเมล็ด พื้นที่ซึ่งไมIไดDเผาจะหยอดเมล็ดพันธุ1ยาก เนื่องจากจะมีเศษซากหญDา
ปกคลุม เกษตรกรจะมองไมIเห็นแนวแถวหยอดขDาวโพด ตDองคIอยๆ เขี่ยหญDาแหวกใหDถึงพื้นดินเพื่อหยอด
เมล็ด ทำใหDตDองใชDเวลาเพิ่มขึ้นมากและทำใหDหาคนรับจDางหยอดเมล็ดยาก คนรับจDางจะขอตIอรองเพิ่ม
188
