Page 181 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 181
บทที่ 8 ข4อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจัดการเศษวัสดุเหลือใช4ทางการเกษตร
ผลการศึกษาสถานการณ1เศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรจากขDาว ขDาวโพดเลี้ยงสัตว1และอDอย
การเผาไหมDในพื้นที่เกษตรกรรม รวมทั้งการทบทวนนโยบายการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร
ของประเทศไทยและตIางประเทศ และผลการศึกษาตDนทุนผลตอบแทนทางเลือกตIาง ๆ ในการจัดการเศษ
วัสดุเหลือใชDทางการเกษตรสำหรับเกษตรกรรายยIอยในประเทศไทยในบทกIอนนี้ ผนวกกับการรับฟงการ
ตอบรับ (feedback) และขDอเสนอแนะจากเจDาหนDาที่ของรัฐ เจDาหนDาที่สIวนทDองถิ่น โรงงาน และเกษตรกร
ในพื้นที่จากการนำเสนอผลการศึกษาในพื้นที่ที่มีการเผาไหมDแปลงเกษตร นำมาซึ่งขDอเสนอแนะเชิง
นโยบายในบทนี้ ทั้งนี้การนำนโยบายไปสูIภาคการปฏิบัติ สามารถมุIงเปาหมายพื้นที่นำรIองโดยใชD
ประโยชน1จากแผนที่และขDอมูลการเผาไหมDรายอำเภอ (ภาคผนวกที่ 2) เพื่อชIวยในการติดตามตรวจสอบ
และประเมินความรุนแรงของพื้นที่การเผาไหมDทางการเกษตร โดยทุกภาคสIวนที่เกี่ยวขDองโดยเฉพาะ
ภาครัฐที่กำกับดูแลและควบคุมมลพิษสิ่งแวดลDอมและการจัดการเกษตรไดDรับรูDสถานการณ1การเผาไหมDใน
พื้นที่การเกษตรที่เป\นปจจุบัน และปรับนโยบายใหDไดDเหมาะสมตามบริบทพื้นที่มากยิ่งขึ้น
ทั้งนี้นโยบายการจัดการเศษวัสดุทางการเกษตรของประเทศไทยมีทั้งนโยบายที่เป\นการควบคุม
สั่งการ (command and control) โดยภาครัฐ เชIน การประกาศหDามเผาในชIวงระยะเวลาที่กำหนด การ
ประชาสัมพันธ1 รณรงค1สIงเสริมผIานแผIนพับและเจDาหนDาที่ภาคสIวนตIาง ๆ ในการละเลิกพฤติกรรมการเผา
เศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร สIงเสริมการทำปุยหมัก และการสรDางแรงจูงใจใหDกับเกษตรกร เชIน การ
สนับสนุนเงินใหDเกษตรกรในการตัดอDอยสด รวมทั้งการสIงเสริมการนำเศษวัสดุทางการเกษตรไปผลิตเป\น
พลังงาน
ดังนั้นในบทนี้ขDอเสนอแนะเชิงนโยบายประกอบดDวย นโยบายที่เป\นมาตรการทางการเงินและ
การคลัง และนโยบายการสIงเสริมกิจกรรมตIาง ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง รวมถึงขDอเสนอแนะตIอนโยบายที่
เกี่ยวเนื่องกับการสั่งการและการควบคุม ทั้งนี้การดำเนินนโยบายดังกลIาวควรดำเนินการในลักษณะ
การบูรณาการพื้นที่และกลุIมเปาหมายอยIางตIอเนื่อง ดังรายละเอียดตIอไปนี้
8.1 มาตรการทางเงินและการคลัง
การสรDางแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางการเกษตร หรือกิจกรรมทางการเกษตรเป\น
อีกทางเลือกที่หลายประเทศใชDกัน หรือการนำเป\นแลกเปลี่ยนในการซื้อขายคาร1บอนเครดิต (Milder,
2010) โดยโครงการสรDางแรงจูงใจนี้ควรเป\นโครงการระยะยาว เพื่อใหDเกิดการเปลี่ยนแปลงอยIางจริงจัง
เชIน
1) การจQายเงินเพื่อระบบนิเวศบริการ (Payment for ecosystem services) โดยการ
สนับสนุนคIาใชDจIายในการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรตIอไรI หรือตIอตันของเศษวัสดุเหลือใชD
ทางการเกษตร อาทิ การสนับสนุนใหDเกษตรกรตัดอDอยสดแทนอDอยไฟไหมD โดยมีเงินสนับสนุน 120 บาท
ตIอตัน ทั้งนี้เกษตรกรชาวไรIอDอยสะทDอนวIา 120 บาทตIอตันอาจจะเป\นจำนวนเงินที่มิไดDสรDางแรงจูงใจที่
175
