Page 24 - Mae Klong Basin

2-10

2.2 ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (Geographic Information System: GIS)
ความหมายของคำวา “ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร ( Geographic Information System :
GIS )” ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร หรือ Geographic Information System : GIS คือกระบวนการ

ทำงานเกี่ยวกับขอมูลในเชิงพื้นที่ดวยระบบคอมพิวเตอร ที่ใชกำหนดขอมูลและสารสนเทศ
ที่มีความสัมพันธกับตำแหนงในเชิงพื้นที่ เชน ที่อยู บานเลขที่ สัมพันธกับตำแหนงในแผนที่ ตำแหนง
เสนรุง เสนแวง ขอมูลและแผนที่ใน GIS เปนระบบขอมูลสารสนเทศที่อยูในรูปของตารางขอมูล
และฐานขอมูลที่มีสวนสัมพันธกับขอมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) ซึ่งรูปแบบและความสัมพันธของขอมูล

เชิงพื้นที่ทั้งหลาย จะสามารถนำมาวิเคราะหดวย GIS และทำใหสื่อความหมายในเรื่องการเปลี่ยนแปลง
ที่สัมพันธกับเวลาได เชน การแพรขยายของโรคระบาด การเคลื่อนยาย ถิ่นฐาน การบุกรุกทำลาย
การเปลี่ยนแปลงของการใชพื้นที่ ฯลฯ ขอมูลเหลานี้ เมื่อปรากฏบนแผนที่ทำใหสามารถแปลและ
สื่อความหมาย ใชงานไดงาย (ศรินยา, 2554)

GIS เปนระบบขอมูลขาวสารที่เก็บไวในคอมพิวเตอร แตสามารถแปลความหมายเชื่อมโยงกับ
สภาพภูมิศาสตรอื่น ๆ สภาพทองที่ สภาพการทำงานของระบบสัมพันธกับสัดสวนระยะทางและพื้นที่
จริงบนแผนที่ ขอแตกตางระหวาง GIS กับ MIS นั้นสามารถพิจารณาไดจากลักษณะของขอมูล คือ
ขอมูลที่จัดเก็บใน GIS มีลักษณะเปนขอมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) ที่แสดงในรูปของภาพ (graphic)

แผนที่ (map) ที่เชื่อมโยงกับขอมูลเชิงบรรยาย (Attribute Data) หรือฐานขอมูล (Database)
การเชื่อมโยงขอมูลทั้งสองประเภทเขาดวยกัน จะทำใหผูใชสามารถที่จะแสดงขอมูลทั้งสองประเภทได
พรอมๆ กัน เชนสามารถจะคนหาตำแหนงของจุดตรวจวัดควันดำ – ควันขาวไดโดยการระบุชื่อจุดตรวจ

หรือในทางตรงกันขาม สามารถที่จะสอบถามรายละเอียดของ จุดตรวจจากตำแหนงที่เลือกขึ้นมา
ซึ่งจะตางจาก MIS ที่แสดง ภาพเพียงอยางเดียว โดยจะขาดการเชื่อมโยงกับฐานขอมูลที่เชื่อมโยงกับ
รูปภาพนั้น เชนใน CAD (Computer Aid Design) จะเปนภาพเพียงอยางเดียว แตแผนที่ใน GIS
จะมีความสัมพันธกับตำแหนงในเชิงพื้นที่ทางภูมิศาสตร คือคาพิกัดที่แนนอน ขอมูลใน GIS ทั้งขอมูล
เชิงพื้นที่และขอมูลเชิงบรรยาย สามารถอางอิงถึงตำแหนงที่มีอยูจริงบนพื้นโลกไดโดยอาศัยระบบพิกัด

ทางภูมิศาสตร (Geocode) ซึ่งจะสามารถอางอิงไดทั้งทางตรงและทางออม ขอมูลใน GIS ที่อางอิงกับ
พื้นผิวโลกโดยตรง หมายถึง ขอมูลที่มีคาพิกัดหรือมีตำแหนงจริงบนพื้นโลกหรือในแผนที่ เชน
ตำแหนงอาคาร ถนน ฯลฯ สำหรับขอมูล GIS ที่จะอางอิงกับขอมูลบนพื้นโลกไดโดยทางออมไดแก

ขอมูลของบาน (รวมถึงบานเลขที่ ซอย เขต แขวง จังหวัด และรหัสไปรษณีย) โดยจากขอมูลที่อยู
เราสามารถทราบไดวาบานหลังนี้มีตำแหนงอยู ณ ที่ใดบนพื้นโลก เนื่องจากบานทุกหลังจะมีที่อยูไมซ้ำกัน

กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน