Page 22 - Phetchaburi

2-2

"…โสด ผสมสิบขาว ขามมาลุตะนาวศรี เพื่อเลือกเอาฝูงคนดี …. สิงหลทีป รอดพระพุทธศรีอารยไมตรี

เพชรบุรี ราชบุรีน…ส อโยธยา ศรีรามเทพนคร…" สำหรับที่ตั้งของเมืองเพชรบุรีในชวงเวลาดังกลาว
ไมอาจกลาวไดเนื่องจาก ไมมีหลักฐาน แนชัด แตถาหากพิจารณาจากหลักฐานที่หลงเหลืออยูใน
ดานศิลปสถาปตยกรรมก็ไมพบอิทธิพลศิลปะสุโขทัย ที่เดนชัด แตมีขอนาสน ใจประการหนึ่งคือ

ที่วัดมหาธาตุเมืองเพชรบุรี แมวาจะไมปรากฎหลักฐานแนชัดวาสรางขึ้นมาเมื่อใด และผานการบูรณะ
มาหลายครั้งหลายสมัย แตก็พบวาฐานรากมีอิฐขนาดใหญแบบเดียวกับที่ใชสรางโบราณสถานใน
วัฒนธรรมทวารวดี นาเสียดายที่ไมมีหลักฐานชัดแจง รูปทรงองคปรางคที่ปรากฏอยูก็เปนการบูรณะ
ในสมัยรัตนโกสินทร ซึ่งอาจคงเคาเดิมไวคลายกับองคมหาธาตุอื่นๆ ที่ไดรับการบูรณะในสมัย

กรุงศรีอยุธยา คือทรงเรียวแบบฝกขาวโพด ประกอบกับหลักฐานแวดลอมอื่น เชน ศาสนสถานอื่นๆ
ก็ปรากฏเปนสถาปตยกรรม ศิลปกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งคงไดรับการบูรณะครั้งใหญในสมัยกรุงศรีอยุธยา
และเมื่อมีการบูรณะในปจจุบัน พบโบราณวัตถุ เชน เครื่องถวยจีนเปนเครื่องเคลือบสมัยราชวงศสุงเปน
จำนวนมาก ซึ่งมีอายุในราว พุทธศตวรรษที่ 16 - 19 อาจเปนการนำของมีคาในยุคกอนนำมาฝงก็เปนได

แตก็ไมนาจะมีอายุหางจากโบราณวัตถุมากนัก อาจจะราวปลายพุทธศตวรรษที่ 18 ถึงตนพุทธศตวรรษที่ 19
กอนการสรางกรุงศรีอยุธยา อยางไรก็ตามก็ยังมีหลักฐานอื่นที่เกาไปกวาสมัยอยุธยาเปนเครื่องสนับสนุน
คือ พระพุทธรูปหินทรายแดงขนาดใหญ ศิลปะแบบอูทอง และยังมีเสมา ที่มีลวดลายซึ่งนักวิชาการ
บางทานเชื่อวา เปนศิลปะอูทอง หรือศิลปะแบบกอนอยุธยา จึงกลาวไดวาวัดมหาธาตุ เมืองเพชรบุรีนี้

มีมากอนสมัยกรุงศรีอยุธยา อันเปนชวงเวลาที่พุทธศาสนาเถรวาทจากลังกา ที่นครศรีธรรมราช
แพรหลายขึ้นมาผานเพชรบุรีดินแดนในลุมแมน้ำเจาพระยาขึ้นไปยังสุโขทัย แลวเปนศาสนาหลักของ
สังคมที่เปนบอเกิดของ วัฒนธรรมอีก หลายดาน โดยเฉพาะในสวนที่เนื่องในศาสนาเปนตนวา
การสรางศาสนสถาน เมื่อไทยรับเอาลัทธิลังกาวงศเขามาเมื่อตนสุโขทัย ไดเกิดธรรมเนียมการมีวัดมหาธาตุ

เปนวัดสำคัญของเมือง แตมิไดหมายความวาพระธาตุเจดียเพิ่งจะเริ่มมีในสมัยสุโขทัย เนื่องจากมีธาตุเจดีย
อีกหลายองคที่มีอายุเกากวายุคสุโขทัย เชน พระบรมธาตุเมืองไชยา จังหวัดสุราษฎรธานี พระธาตุพนม
จังหวัดนครพนม ธรรมเนียมการสรางธาตุเจดียเปนปูชนียสถานนาจะเขามาตั้งแตครั้งที่พระพุทธศาสนา
เขามาใน ดินแดนที่ เปนประเทศไทยในปจจุบัน ในระยะแรกๆ สวนธรรมเนียมที่เพิ่มขึ้นจากลัทธิลังกาวงศคือ

การมีวัดมหาธาตุเปนหลักของเมือง มีขอสนับสนุนจากโบราณสถานที่ปรากฏในปจจุบัน ในเมืองสำคัญ ๆ
หลายเมือง ไมวาจะเปนเมืองสุโขทัย ลพบุรี พระนครศรีอยุธยา พิษณุโลก สวรรคโลก สุพรรณบุรี ราชบุรี
สวรรคบุรี และสิงหบุรี เปนตน ลวนแตมีวัดมหาธาตุเปนวัดหลักของเมืองทั้งสิ้น รวมทั้งเมืองเพชรบุรีดวย

ความสัมพันธของเมืองเพชรบุรี กับสุโขทัยในชวงเวลาดังกลาวแมวาจะไมเดนชัด แตจากขอความใน
จารึกสุโขทัยทั้ง 2 หลักที่กลาวขางตน ก็บงชัดวาเพชรบุรีมีฐานะเปนเมืองเมืองหนึ่ง ตำแหนงที่ตั้งของ
มหาธาตุนี้อยูริมแมน้ำเพชรบุรีทางฝงตะวันตก ซึ่งอยูคนละฟากกับเมืองในสมัยที่ไดรับอิทธิพลวัฒนธรรมเขมร
ที่มีศูนยกลางอยูที่ปราสาทวัดกำแพงแลง หากวาวัดมหาธาตุไดสถาปนาขึ้นในชวงสมัยสุโขทัย บานเมือง
ทางฝงตะวันตกของแมน้ำเพชรบุรี ก็คงมีความสำคัญอาจเปนศูนยกลางของเมืองในชวงเวลาดังกลาว

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาปรากฏหลักฐานในกฎหมายตราสามดวง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา
จุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แหงกรุงรัตนโกสินทร ไดโปรดใหชำระขึ้นมีความตอนหนึ่งวาสมัย
พระบรมไตรโลกนาถ แหงกรุงศรีอยุธยา ตอนหนึ่งในพระราชบัญญัติหัวเมืองบัญญัติไววา "…ออกพระศรี

สุริทไชย เมืองเพชญบุรีย ขึ้นประแดงเสนฎขวา…" โดยมีฐานะเปนเมืองจัตวา และในชวงปลายสมัย