Page 21 - Phetchaburi

บทที่ 2

ขอมูลทั่วไป

2.1 ประวัติและเอกลักษณ (สำนักงานจังหวัดเพชรบุรี, 2565)

ความเปนมาของจังหวัดเพชรบุรี ความเปนมา มีรองรอยของผูคนในอดีตในเขตจังหวัดเพชรบุรี
ปรากฏหลักฐานในรูปของโบราณวัตถุ โบราณสถาน แหลงที่อยูอาศัยหลงเหลืออยูทั่วไปตั้งแตในชวงที่
เปนชุมชนสมัยกอนประวัติศาสตรพบหลักฐานแถบภูเขาทางตะวันตกในเขตอำเภอทายาง จวบจนสังคม
พัฒนาขึ้นภายใตวัฒนธรรมแบบทวารวดี ก็พบรองรอยของชุมชนเหลานี้ในหลายพื้นที่ เชน กลุมผลิตรูป

เคารพหนองปรง ในเขตอำเภอเขายอย กลุมบานหนองพระ เนินโพธิ์ใหญ เนินดินแดง วัดปาแปนใน
เขตอำเภอบานลาด กลุมเขากระจิว ในเขตอำเภอทายาง กลุมทุงเศรษฐี ในเขตอำเภอชะอำ แตใน
ลุมแมน้ำเพชรบุรีก็ยังไมพบหลักฐานของเมืองที่มีคูน้ำคันดินลอมรอบแบบเมืองทวารวดีที่ พบทั่วไปใน
ลุมแมน้ำสำคัญอื่นๆ ในแถบภาคกลางของไทยแตก็พบหลักฐานโบราณวัตถุแบบทวารวดี คือธรรมจักร

หินในบริเวณชุมชนเกาทางฝงตะวันออกของแมน้ำเพชรบุรี
เพชรบุรีในวัฒนธรรมเขมรโบราณ
เมื่อชุมชนในแถบลุมแมน้ำเพชรบุรีไดรับอิทธิพลวัฒนธรรมเขมรโบราณในชวงเวลานี้นาจะมี

การพัฒนาขึ้นในระดับหนึ่ง คงมีการสรางเมืองในรูปแบบของวัฒนธรรมเขมรโบราณเปนรูปสี่เหลี่ยมขึ้น
ที่ทางฝงตะวันออก ของแมน้ำเพชรบุรี (ปจจุบันอยูในเขตตำบลชองสะแก อำเภอเมืองเพชรบุรี) ผลจาก
การศึกษาจากภาพถายทางอากาศ (โดยผองศรี วนาสิน และทิวา ศุภจรรยา) พบวาบริเวณเมืองเพชรบุรี
มีรองรอยของแนวคูเมืองและกำแพงเมือง ที่มีผังเปนรูปสี่เหลี่ยมที่ใกลจะเปนรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสมากกวา
สี่เหลี่ยมผืนผา ความยาวของแนวคูเมืองกำแพงเมืองแตละดานกวา 1 กิโลเมตร เมืองนี้ใชแมน้ำเพชรบุรี

เปนคูเมืองดานทิศตะวันตก ลักษณะของผังเมืองที่เปนรูปสี่เหลี่ยมแบบสม่ำเสมอเปนเมืองที่มีอายุ
หลังสมัยทวารวดีมักพบมากในชวงที่ไดรับอิทธิพลวัฒนธรรมเขมรโบราณลงมาจนถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา
ตอนตน จึงอาจกลาวไดวารองรอยของแนวคูเมืองกำแพงเมืองที่หลงเหลืออยูนี้ เปนรองรอยของเมือง

ตั้งแตในชวงที่ไดรับอิทธิพลวัฒนธรรมเขมร หลักฐานที่เปนเครื่องสนับสนุนความเปนบานเปนเมืองใน
ชวงเวลานี้คือ โบราณสถานที่วัดกำแพงแลง อันไดแกปรางคศิลาแลง 5 องค ลักษณะทางสถาปตยกรรม
และรูปเคารพที่ไดจากบริเวณนี้ลวนมีอิทธิพลศิลปเขมรโบราณแบบบายน ที่มีอายุอยูในราวพุทธศตวรรษที่
18 - 19 และถาหากเชื่อวาเมืองนี้คือหนึ่งในเมืองที่พระเจาชัยวรมันที่ 7 แหงราชอาณาจักรกัมพูชาได

ทรงประดิษฐานพระชัยพุทธมหานาถไว เมืองนี้ก็คือเมือง ศรีชัยวัชรบุรี
ชื่อเมืองและที่ตั้งของเมือง
ชื่อของเมืองเพชรบุรีปรากฏหลักฐานแนชัด ในศิลาจารึกสุโขทัย 2 หลัก คือ ศิลาจารึกหลักที่ 1
และศิลาจารึกวัดเขากบ ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ตอนที่กลาวถึงเมืองในอาณาเขตของสุโขทัยที่อยูทางใต

กลาววา "…เบื้องหัวนอน รอดคนที พระบาง แพรก สุพรรณภูมิ ราชบุรี เพชรบุรี ศรีธรรมราช ฝงทะเล
สมุทรเปนที่แลว…" จากขอความในจารึกแสดงใหเห็นวา เพชรบุรีมีฐานะเปนเมืองที่นาจะมีความสำคัญ
ใกลเคียงกับเมืองตางๆ ที่ถูกกลาวถึงในจารึก เชน สุพรรณภูมิ ราชบุรี และนครศรีธรรมราช และในศิลา
จารึกวัดเขากบ ที่กลาวถึงการแสวงหาพระธาตุจนถึงเมืองอินเดียและลังกาตอนหนึ่ง กลาวถึงเสนทาง

ขากลับที่ ไดเดินทางมาขึ้นบกที่ตะนาวศรี แลวตัดขามมาเพชรบุรี ยอนขึ้นไปยังราชบุรีและอโยธยาดังนี้