Page 23 - Phetchaburi

2-3

กรุงศรีอยุธยา เมืองเพชรบุรีจัดอยูในหัวเมืองฝายตะวันตก โดยปรากฏหลักฐานอยูใน คำใหการชาวกรุงเกา

โดยเรียกวา เมืองวิดพรี นอกจากในเอกสารของไทยแลว ในเอกสารของชาวตะวันตกที่เขามาในสมัย
กรุงศรีอยุธยายังไดบันทึกเรื่องราวของเมืองเพชรบุรี ไวอีกหลายที่ดวยกัน เชน Tome Pires ชาวโปรตุเกส
ที่เดินทางไปยังอินเดียและมะละกา ในป พ.ศ. 2054 และไดทำบันทึกเกี่ยวกับเมืองที่สำคัญที่มีบทบาท

ทางการคาระหวางโลกตะวันออกและตะวันตกเอาไว โดยกลาวถึง เมืองเพชรบุรี (Peperim, Pepory)
วาเปนเมืองทาที่สำคัญ เมืองหนึ่งใน เขตฝงตะวันออก แลวยังเปนเมืองที่มีเจาเมืองปกครองเยี่ยงกษัตริย
และยังมีสำเภาสงไปคาขายยังภูมิภาคตางๆดวยสวนในประวัติศาสตรแหงพระราชอาณาจักรสยาม
ของนายฟรังซัวร อังรี ตุรแปง กลาววา เมืองเพชรบุรี (Pipli) เปนทาเรือติดทะเล คาขาว ผา และฝายมาก

นิโกลาส แชรแวส ชาวฝรั่งเศสที่เขามากรุงศรีอยุธยาในสมัย สมเด็จ พระนารายณไดกลาวไวใน
ประวัติศาสตรธรรมชาติและการเมืองแหงราชอาณาจักรสยาม ในบทที่วาดวยเมืองบางกอกและเมืองทาอื่นๆ
กลาวถึง เมืองเพชรบุรีไวดวยคือ "เมืองพิบพลี (Piply : เพชรบุรี)…อยูไกลจากปากน้ำเพียง 10 หรือ 12 ลี้
เทานั้น เปนเมืองเกามาก กลาวกันวาเคยเปนเมืองที่งดงาม…" จดหมายเหตุการเดินทางของพระสังฆราช

แหงเบริธ ที่เดินทางเขามากรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 2205 (สมัยสมเด็จพระนารายณ) ไดกลาวถึง
เมืองเพชรบุรี ไววา "จากเมืองปราณบุรี เรามาถึงเมืองเพชรบุรี (Pipili) เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม โดยใช
เวลาเดินทาง 5 วัน เมืองนี้เปนเมืองใหญและมีกำแพงเมืองกออิฐ" จาก The History of Japan
together with a description of the Kingdom of Siam 1690 - 92 ของ Engellbert Kaempfer

M.D. ที่เดินทางเขามากรุงศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ. 2233 ไดบรรยายเสนทางการเดินทางไวตอนหนึ่งวา "…
ตอจากนั้นก็ถึงจาม (Czam) ถัดขึ้นไปคือเพชรบุรี (Putprib)"
ในจดหมายเหตุของมองสิเออรเซเบเรต ราชทูตฝรั่งเศสที่เดินทางเขามาเจริญทางพระราชไมตรี
ในสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช ตอนที่กลาวถึงการเดินทางเพื่อไปลงเรือที่เมืองมะริด ในป พ.ศ.2230

ไดบรรยายเมืองเพชรบุรีไววา"เมืองเพชรบุรีนี้เปนเมืองขนาดใหญในประเทศสยามและเดิมๆ มาพระเจา
แผนดินสยามก็เคยมาประทับอยูในเมืองนี้เสมอๆ เมืองนี้มีกำแพงกอดวยอิฐลอมรอบ และมีหอรบหลายแหง
แตกำแพงนั้นชำรุดหักพังลงมากแลวยังเหลือดีอยูแถบเดียวเทานั้น บานเรือนในเมืองนี้ไมงดงามเลย
เพราะเปนเรือนปลูกดวยไมไผทั้งสิ้นสิ่งที่งามมีแตวัดวารามเทานั้น และวัดในเมือง

นี้ก็มีเปนอันมาก…" จากเอกสารตางๆ ดังกลาวขางตน จะเห็นไดวา ในเอกสารฝายไทย เรียก
เมืองเพชรบุรี ในสมัยกรุงศรีอยุธยาวา เมืองเพชญบุรีย สวนที่เรียกวา เมืองวิดพรี ในคำใหการชาวกรุงเกานั้น
เอกสารฉบับนี้ตนฉบับเปนภาษาพมา กรรมการหอพระสมุดวชิรญาณขอคัดสำเนามาจากพมา แลวมา

แปลเปนภาษาไทยอีกทีหนึ่ง เปนเรื่องราวพงศาวดารไทยที่พระเจาอังวะกษัตริยพมาใหเรียบเรียง
จากคำใหการของชาวไทยที่ถูกกวาดตอนไปเมื่อครั้งพมายกมาตีกรุงศรี อยุธยา จึงเปนไปไดวาชื่อวิดพรีนั้น
เปนการเรียกตามสำเนียงพมา สวนในเอกสารชาวตะวันตกที่เขามากรุงศรีอยุธยา ก็เรียกชื่อเมืองเพชรบุรี
แตกตางกันไปหลายแบบคือ Tome Pires ชาวโปรตุเกส (พ.ศ. 2054) เรียกวา Peperim , Pepory
ในจดหมายเหตุการเดินทางของพระสังราชแหงเบริธ (พ.ศ. 2205) เรียก Pipili ในประวัติศาสตรธรรมชาติ

และการเมืองแหงราชอาณาจักรสยาม ของนิโกลาส แชรแวส เรียก Piply สวนใน The History of
Japan together with a description of the Kingdom of Siam 1690 - 92 ของ Engellbert
Kaempfer M.D. (พ.ศ. 2233) เรียก Putprib เหตุที่มีการเรียกชื่อเมืองเพชรบุรีแตกตางกันหลายแบบ

นาจะเปนการถายเสียง จากภาษาไทยตามสำเนียงของแตละชาติแตละภาษา