Page 19 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดสมุทรปราการ 2566

1-7

1.5.11 การชะลางพังทลายของดิน ตามพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551 การชะลาง


พังทลายของดิน หมายความวา ปรากฏการณซึ่งที่ดินถูกชะลางกัดเซาะพังทลายดวยพลังงานที่เกิดจากน้ำ
ลม หรือโดยเหตุอื่นใดใหเกิดการเสื่อมโทรม สูญเสียเนื้อดิน หรือความอุดมสมบูรณของดน
ิ
(กรมพัฒนาที่ดิน, 2552)

1.5.12 การอนุรักษดินและน้ำ (Soil and Water Conversation) หมายถึง การใชทรัพยากรดน
ิ
และน้ำอยางเหมาะสม ดวยวิธีการที่ชาญฉลาด คุมคา เกิดประโยชนสูงสุด และมีความยั่งยืนการนำ
มาตรการอนุรักษดินและน้ำมาใชก็เพื่อปองกัน และรักษาดินไมใหถูกชะลางพังทลายทั้งบนพื้นที่มี
ความลาดเทต่ำจนถึงพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง ซึ่งปจจุบันมาตรการอนุรักษดินและน้ำที่ใชกันอยู

สามารถแบงออกตามลักษณะของมาตรการไดเปน 2 แบบ คือ มาตรวิธีกล (Mechanical Measures)
ิ
และมาตรการวิธีพืช (Vegetative Measures) การเลือกใชมาตรการใดควรพิจารณาลักษณะดน
ลักษณะภูมิประเทศ ปริมาณน้ำฝน ตลอดจนการใชประโยชนบนพื้นที่ดิน โดยเลือกวิธีการผสมผสาน
่
ื

มาตรการใหเหมาะสมเพอใหการทำการเกษตรเกดความยังยืน เกื้อกูลกัน และสงผลใหมาตรการอนุรักษดิน
ิ
่
และน้ำมามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น (กองอนุรักษดินและน้ำ, 2544) ตามพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551
การอนุรักษดินและน้ำ หมายความวา การกระทำใด ๆ ที่มุงใหเกิดการระวังปองกันรักษาดิน และที่ดิน
ไมใหเกิดความเสื่อมโทรม สูญเสีย รวมถึงการรักษา ปรับปรุง ความอุดมสมบูรณของดินและการรักษาน้ำ
ในดินหรือบนผิวดินใหคงอยูเพื่อรักษาดุลธรรมชาติใหเหมาะสมในการใชประโยชนที่ดินในทาง

เกษตรกรรม (กรมพัฒนาที่ดิน, 2552) แบงเปน 2 มาตรการ 1) มาตรการวิธีกล หมายความวา วิธีการ
อนุรักษดินและน้ำ โดยการกอสรางโครงสรางทางวิศวกรรม โดยวิธีการไถพรวนตามแนวระดับ คันดินกนน้ำ
ั้
ขั้นบันไดดิน คูรับน้ำขอบเขา บอน้ำในไรนาหรืออื่น ๆ และ 2) มาตรการวิธีพืช หมายความวา วิธีการ
อนุรักษดินและน้ำ โดยวิธีการทางพืช โดยการปลูกพืชหรือใชสวนใด ๆ ของพืชทำใหเปนแถบหรือเปนแนว

หรือปกคลุมผิวดินหรืออื่น ๆ
1.5.13 ทรัพยากรน้ำหรือน้ำ หมายถึง ของเหลวเกิดจากการรวมตัวกันของกาซไฮโดรเจนและ
กาซออกซิเจนในภาวะที่เหมาะสมหรือความหมายในลักษณะเปนทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งท ่ ี
นำมาใชอุปโภค บริโภค ชำระลางรางกาย ใชในการเพาะปลูก การเกษตรกรรม อุตสาหกรรม

การคมนาคมทางน้ำ การผลิตพลังงาน ทรัพยากรน้ำยังเปนทรัพยากรประเภทหนึ่งที่สามารถเกิดขน
้
ึ
ทดแทนอยูตลอดเวลาเปนวัฎจักร ความสัมพันธของดิน น้ำ และปา เริ่มจากวัฏจักรของน้ำ ทระเหยจาก
ี่
ผิวทะเลและพื้นดินหมุนเวียนขึ้นไปในชันบรรยากาศในรูปของไอน้ำ ไอน้ำจะกลั่นตัวกลายเปนฝนและ
้
ไหลซึมลงไปในดิน สวนที่เหลือก็จะเปนน้ำไหลบนพื้นผิวดินไปตามลาดเขากลายเปนธารน้ำเล็ก ๆ
รวมกันเปนแมน้ำ และไหลลงสูทะเล การระเหยของน้ำจากดินและการคายน้ำของตนไมก็เปนหนึ่งในวัฏ

ิ

จักรของน้ำที่ทำใหเกิดความชืนในชั้นบรรยากาศ โดยการคายน้ำของตนไมและการระเหยของน้ำจากดน
้
ั
จะมีความสัมพันธกน อีกทั้งโครงสรางของดินในปาจะมความสามารถในการดูดซมน้ำสูง โดยการทำงาน
ี
ึ
ผานระบบรากของตนไม นอกจากนี้แลวการสูญเสียน้ำจากการระเหยในพื้นที่ปาจะนอยกวาการสูญเสีย
น้ำจากการระเหยในพื้นที่แบบเดียวกันที่ไมมีตนไมปกคลุม ทำใหพื้นที่ที่ปกคลุมไปดวยตนไมอยาง
หนาแนน เชน ผืนปา มีอิทธิพลตอความสมดุลของวัฏจักรน้ำเปนอยางมาก เพราะฉะนั้นการอนุรักษปาก ็

ั
หมายถึงการอนุรักษน้ำดวย เราจึงควรหันมาใหความสนใจกับการอนุรักษตนน้ำเหลานี้ซึ่งมกจะถูกปลอย
ปละละเลย การกระทำของมนุษยที่มีตอดินและตนไมยอมสงผลถึงวัฏจักรของน้ำไมทางใดก็ทางหนึ่งอยาง