Page 46 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดระนอง

2-30

- สารกาแฟแบบปกติ เกษตรกรผลิต และกระจายแก่พ่อค้ารวบรวม

ร้อยละ 32 กระจายผ่านสถาบันเกษตรกร (สหกรณ์) ร้อยละ 25 จ าหน่ายตรงแก่ตัวแทนโรงงานแปรรูป
ร้อยละ 40
1) สถาบันเกษตรกร (สหกรณ์) รวบรวมสารกาแฟจากเกษตรกร

และซื้อขายแลกเปลี่ยนกับพ่อค้ารวบรวมในจังหวัด โดยรวบรวมจากเกษตรกรประมาณร้อยละ 25 ซึ่งใน
อดีตก่อนที่จะท าการรวบรวม สหกรณ์ต้องมีการประชุมเครือข่ายสหกรณ์ที่ผลิตกาแฟในจังหวัดภาคใต้
ร่วมกัน เพื่อก าหนดราคาที่จะรับซื้อโดยปกติให้เท่ากับราคาตลาด บางกรณีมีการก าหนดปริมาณรับซื้อ
ต่อสมาชิก 1 ราย (ขึ้นอยู่กับงบประมาณ โดยต้องให้ครอบคลุมจ านวนสมาชิกทั้งหมด) ส าหรับการรวม
รวบจากพ่อค้ารวบรวมเป็นลักษณะการแลกเปลี่ยนแบบพึ่งพาอาศัย โดยใช้ความสัมพันธ์ทางการค้า

จากนั้นท าการคัดเกรดคุณภาพ และกระจายแก่พ่อค้ารวบรวมร้อยละ 10 กระจายในจังหวัด (โรงงาน/
โรงคั่ว และร้านกาแฟสด) ร้อยละ 12 รวมถึงส่งเข้าสู่โรงงานแปรรูปนอกจังหวัดโดยผ่านตัวแทนหรือ
เครือข่ายสหกรณ์ผู้ผลิตกาแฟประมาณร้อยละ 5 ปัจจุบันมีสถาบันเกษตรกรที่มีศักยภาพสามารถผลิต

กาแฟส าเร็จรูป เช่น สหกรณ์การเกษตรเพื่อลูกค้า ธกส. ระนอง จ ากัด สหกรณ์การเกษตรศุภนิมิต
กระบุรี จ ากัด สหกรณ์การเกษตรกระบุรี จ ากัด สหกรณ์การเกษตรกะเปอร์ จ ากัด เป็นต้น อย่างไรก็ตาม
การผลิตกาแฟส าเร็จรูปของสหกรณ์บางส่วนมีการจ้างโรงงานแปรรูปสารกาแฟเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมดื่ม
น ามาบรรจุภัณฑ์และจ าหน่ายในตราของสหกรณ์
2) พ่อค้ารวบรวม ท าการรวบรวมสารกาแฟจากเกษตรกร และ

จากสถาบันเกษตรกร (สหกรณ์) ในกระจายให้แก่ผู้บริโภคในจังหวัด (โรงคั่ว/ร้านกาแฟ) ร้อยละ 5
กระจายออกนอกจังหวัดโดยตรงร้อยละ 5 และกระจายผ่านตัวแทนโรงงานแปรรูปประมาณร้อยละ 30
ปัจจุบันมีพ่อค้ารวบรวมอิสระรายใหญ่ซึ่งท าการซื้อขายกาแฟภาคใต้ประมาณ 5 ราย
3) ตัวแทนโรงงานแปรรูป รวบรวมสารกาแฟจากเกษตรประมาณ
ร้อยละ 40 จากสถาบันเกษตรกรร้อยละ 5 รวมถึงจากพ่อค้ารวบรวมร้อยละ 30 โดยโรงงานแปรรูป
ส่วนใหญ่เป็นผู้ผลิตกาแฟส าเร็จรูปรายใหญ่ของประเทศ ซึ่งที่ตั้งอยู่ในจังหวัดภาคกลาง เช่น เนสท์เล่

กาแฟเขาช่อง มอคโคน่า อายิโนะโมโตะ (เบอร์ดี้) เป็นต้น มีการรวบรวมสารกาแฟประมาณร้อยละ 75
ของผลผลิตทั้งจังหวัดโดยจะแปรรูปสารกาแฟเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น กาแฟคั่วบด กาแฟผง
กาแฟส าเร็จรูป 3 in 1 กาแฟกระป๋องพร้อมดื่ม เป็นต้น (ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8, 2562)
(รูปที่ 2-12)