Page 15 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดประจวบคีรีขันธ์

1-5

1.5.2 ดิน (Soil)

“ดิน” หมายความรวมถึง หิน กรวด ทราย แร่ธาตุ น้ า และอินทรียวัตถุต่างๆ ที่เจือปนกับ
เนื้อดินด้วย (มาตรา 4 พระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ.2551)
“ดิน” ในทางวิชาการด้านทรัพยากรที่ดิน หมายถึงเทหวัตถุธรรมชาติ ซึ่งเกิดขึ้นบน

พื้นผิวโลกเป็นวัตถุที่ค้ าจุนการเจริญเติบโต และการทรงตัวของต้นไม้ ประกอบด้วยแร่ธาตุ และ
อินทรียวัตถุต่างๆ มีลักษณะชั้นแตกต่างกัน แต่ละชั้นที่อยู่ต่อเนื่องกันจะมีแนวสัมพันธ์ซึ่งกันและกันตาม
ขบวนการก าเนิดดินที่เป็นผลสืบเนื่องมาจากการกระท าร่วมกันของภูมิอากาศ พืชพรรณ วัตถุต้นก าเนิด
ดิน ระยะเวลา และความต่างระดับของพื้นที่ในบริเวณนั้น (FAO 1974)
“ดิน” อินทรียวัตถุและอนินทรียวัตถุที่ไม่จับตัวแข็งเป็นหินซึ่งปกคลุมพื้นผิวโลก เป็นผลมา

จากปัจจัยด้านการก าเนิดและสภาพแวดล้อม ได้แก่ ภูมิอากาศ สิ่งมีชีวิต (พืชและสัตว์) สภาพภูมิประเทศ
วัตถุต้นก าเนิดและระยะเวลา ความเหมาะสมต่อการผลิตพืชของดินแตกต่างกันเนื่องมาจากลักษณะและ
สมบัติทางกายภาพ เคมีชีวภาพ และสัณฐานวิทยา (คณะกรรมการจัดท าปทานุกรมปฐพีวิทยา, 2551)

1.5.3 การใช้ที่ดิน
“การใช้ที่ดิน” หมายถึง การจัดการที่ดินตามที่มนุษย์ต้องการ ซึ่งรวมทั้งการใช้ที่ดินใน
ชนบท เขตชานเมือง และเขตอุตสาหกรรม เป็นต้น (FAO, 1993)

“การใช้ที่ดิน” หมายถึง ผลของความพยายามของมนุษย์ ในการด าเนินการเปลี่ยนแปลง
ลักษณะทางกายภาพพื้นที่ของทรัพยากรที่มีอยู่ เพื่อสนองความต้องการของตนเอง (Vink, 1975)

1.5.4 ชุดดิน (Soil Series) หมายถึง หน่วยในขั้นต่ าสุดของการจ าแนกในระบบอนุกรมวิธานดิน
ซึ่งมีข้อจ ากัด พิสัยของลักษณะและสมบัติต่างๆ ของดินสม่ าเสมอมากกว่าหน่วยในขั้นอนุกรมวิธานที่สูงกว่า
ในการจ าแนกชุดดินอาศัยลักษณะต่างๆ เช่น ความหนาของชั้นดิน การจัดเรียงของชั้นดิน โครงสร้างดิน
สีดิน เนื้อดิน ปฏิกิริยาดิน การยึดตัวของดิน ปริมาณคาร์บอเนต เกลือชนิดต่างๆ ฮิวมัส เศษหิน

องค์ประกอบของแร่ในดินและวัตถุต้นก าเนิดดิน ชุดดินเป็นหน่วยแผนที่ดินที่ใช้แพร่หลายมาก
โดยเฉพาะในแผนที่แบบละเอียด ซึ่งส าคัญมากที่ช่วยในการถ่ายทอดข้อมูลดินและงานวิจัยจากที่หนึ่งไป
ยังอีกที่หนึ่ง การให้ชื่อชุดดิน ใช้ชื่อสถานที่พบครั้งแรก เช่น ชื่อต าบล อ าเภอ จังหวัด หรือชื่อของบริเวณ

ที่มีลักษณะเด่นเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย (คณะกรรมการจัดท าพจนานุกรมปฐพีวิทยา, 2551)
1.5.5 กลุ่มชุดดิน หมายถึงการจัดชุดดิน (Soil Series) ที่ใช้ระบบการจ าแนกดินแบบใหม่ของ
สหรัฐอเมริกาหรือระบบอนุกรมวิธาน (Soil Taxonomy) เป็นบรรทัดฐานระบบนี้เป็นระบบธรรมชาติ

(Natural System)โดยยึดถือลักษณะและสมบัติของดินที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบัน ที่เป็นผลสืบเนื่องมาจาก
วิวัฒนาการของดิน เนื่องมาจากอิทธิพลของปัจจัย 5 ประการในการควบคุมการก าเนิดดิน คือ
ภูมิอากาศ พืชพรรณ สภาพพื้นที่ ภูมิอากาศ และเวลา โดยน าลักษณะเด่นของชุดดิน (soil series)
ระดับกลุ่มดินใหญ่ (Great Group) ระดับหนึ่งของการจ าแนกในระบบอนุกรมวิธานดิน เป็นดินอยู่

ระหว่างอันดับย่อยกับกลุ่มดินย่อย ในการจ าแนกกลุ่มดินใหญ่อาศัยลักษณะหรือสมบัติที่ส าคัญบางอย่าง
เช่น ระบบความชื้นดิน ระบอบอุณหภูมิดิน สภาพการอิ่มตัวเบส และชั้นดินวินิจฉัย (diagnostic
horizon) เพื่อสะดวกในการจัดการดินด้านการเกษตร (คณะกรรมการจัดท าพจนานุกรมปฐพีวิทยา,
2551)