Page 91 - Land Use Plan of Thailand

3-23

3.1.3 การชะล้างพังทลายของดิน

กรมพัฒนาที่ดินได้เริ่มศึกษาในด้านการชะล้างพังทลายของดิน เพื่อเป็นข้อมูลส้าคัญใน

การอนุรักษ์ดินและน้้า โดยใช้สมการการสูญเสียดินสากล (Universal Soil Loss Equation ; USLE) ซึ่ง
เป็นข้อมูลพื้นฐานเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน การวิเคราะห์พื้นที่แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ พื้นที่ราบ
หมายถึงที่ราบล้าน้้า ที่ลาดเชิงเขาและเนินเขา ความลาดชันไม่เกินร้อยละ 35 และพื้นที่สูง หมายถึง ภูเขา

และที่ลาดหุบเขา พื้นที่ส่วนใหญ่มีความลาดชันมากกว่าร้อยละ 35 ซึ่งได้จ้าแนกชั้นความรุนแรงของการ
ชะล้างพังทลายของดินเป็น 5 ระดับ คือ ระดับการสูญเสีดินน้อย (อัตราการสูญเสียดิน 0–2 ตันต่อไร่ต่อปี)
ระดับการสูญเสียดินปานกลาง (อัตราการสูญดิน 2–5 ตันต่อไร่ต่อปี) ระดับการสูญเสียดินรุนแรง (อัตรา
การสูญดิน 5–15 ตันต่อไร่ต่อปี) ระดับการสูญเสียดินรุนแรงมาก (อัตราการสูญดิน 15–20 ตันต่อไร่ต่อปี)

และ ระดับการสูญเสียดินรุนแรงมากที่สุด (อัตราการสูญดินมากกว่า 20 ตันต่อไร่ต่อปี)

การประเมินการสูญเสียดินโดยสมการการสูญเสียดินโดยใช้สมการการสูญเสียดินสากลของกรม
พัฒนาที่ดินเมื่อปี พ.ศ. 2545 นั้น พบว่า ประเทศไทยมีพื้นที่ในระดับการสูญเสียดินรุนแรงมากที่สุด การ
สูญเสียดินรุนแรงมาก และระดับการสูญเสียดินรุนแรง เนื้อที่ประมาณ 12.87 , 3.36 และ 24.02 ล้านไร่
คิดเป็นร้อยละ 4.01 , 1.05 และ 7.43 ของพื้นที่ทั้งหมดของพื้นที่ประเทศไทย (รูปที่ 3-3) โดยทั้ง

3 ระดับพบมากในพื้นที่ภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคตะวันออกของประเทศไทย ตามล้าดับ ซึ่งใน
ภาคเหนือเป็นพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง จึงพบการสูญเสียดินมากกว่าในภาคอื่นๆ โดยพบบริเวณพื้นที่
ลาดชันสูงที่มีการปลูกพืชไร่ ส้าหรับภาคที่พบความรุนแรงต่้าที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับภาคอื่นๆ คือ ภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบบนที่สูง มีพื้นที่ลาดชันสูงอยู่เพียงร้อยละ 7.6

ของพื้นที่ทั้งหมดของภาค โดยมีสภาพการใช้ประโยชน์ที่ดินเป็นป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณ
การประเมินการชะล้างพังทลายสามารถน้าไปในการก้าหนดระบบอนุรักษ์ดินและน้้า การ
วางแผนการใช้ที่ดิน การปรับปรุงบ้ารุงดิน ที่เหมาะสม (ตารางที่ 3-2) รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับการ
ยอมรับและทัศนคติของชุมชนต่อระบบอนุรักษ์ดินและน้้าได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น (กรมพัฒนา

ที่ดิน , 2558 : 147-158)