Page 61 - แผนการใช้ที่ดินเพื่อการผลิตข้าวคุณภาพสูงรายพันธู์ กข43

3-19

effective rainfall โดย effective rainfall ที่คำนวณหาได้ในช่วงฤดูปลูกพืช จะมีค่าใกล้เคียงกับ

ความต้องการน้ำในช่วงการเจริญเติบโตของพืช
สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มีการแปรปรวนค่อนข้างสูง
มีผลกระทบต่อระบบการผลิต ระบบเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกร ในสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป

(อรรถชัย, 2537) ส่งผลให้รูปแบบของการกระจายปริมาณน้ำฝนเปลี่ยนแปลงไป จึงใช้ข้อมูลภูมิอากาศ
ของกรมอุตุนิยมวิทยา ในรอบ 10 ปี (ช่วงปี พ.ศ. 2556-2565) โดยใช้วิธีการหาปริมาณน้ำฝนแบบ Kriging
ดังรูปที่ 3-9 ซึ่งพืชแต่ละชนิดจะมีปริมาณความต้องการใช้น้ำในการเจริญเติบโตที่ต่างกัน สำหรับข้าว กข43
จะใช้ปริมาณน้ำฝน 4 เดือน ในการเจริญเติบโต และในพื้นที่ชลประทานสามารถปลูกเป็นนาปรังได้
- ปริมาณน้ำในช่วงการเจริญเติบโตแบ่งเป็นช่วง ช่วงละ 50 มิลลิเมตร : r

(2) ความเป็นประโยชน์ของออกซิเจนต่อรากพืช (oxygen availability) คุณลักษณะที่ดิน
ื
ที่เป็นตัวแทน ได้แก่ สภาพการระบายน้ำของดิน ทั้งนี้เพราะพชโดยทั่ว ๆ ไป รากพชต้องการออกซิเจน
ื
ในขบวนการหายใจ ดังนั้นเมื่อพิจารณาถึงปัจจัยของดินที่มีสภาพการระบายน้ำของดินดี จะมีการถ่ายเทอากาศ
ระหว่างเหนือผิวดินกับภายในดินได้ดี ส่วนในดินที่มีสภาพการระบายน้ำของดินเลว การถ่ายเทอากาศ
เป็นไปได้น้อยทำให้ปริมาณออกซิเจนในดินที่ถูกรากพืชดูดไปมีปริมาณลดลงในขณะที่
คาร์บอนไดออกไซด์ในดินที่ได้จากขบวนการหายใจเพิ่มขึ้น ซึ่งจะมีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของรากพช
ื
และอาจตายได้ในภาวะที่รากพืชขาดออกซิเจนอย่างรุนแรงและเป็นเวลานานพอ

- การระบายน้ำตามลักษณะของสภาพพนที่ : a
ื้
- การระบายน้ำตามลักษณะของการซาบซึมน้ำ : w
- การระบายน้ำของดิน : o
(3) สภาวะที่มีผลต่อการงอกของเมล็ด (conditions affecting germination)

ิ
คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ ปริมาณน้ำที่มีผลต่อการงอก ในที่นี้พจารณาเฉพาะปริมาณน้ำที่มี
ผลต่อการงอก ในช่วงเดือนพฤษภาคม ส่วนภาคใต้พิจารณาช่วงเดือนสิงหาคม โดยปัจจัยที่มีผลต่อ
การงอกของเมล็ดจะต้องมีความเหมาะสมทั้งเมล็ดและสภาพแวดล้อมภายนอกอย่าง น้ำ แสง และอุณหภูมิ
ที่เหมาะสมสำหรับพืชแต่ละชนิด

- ปริมาณน้ำที่มีผลต่อการงอก : g ในช่วงเดือนพฤษภาคม ส่วนภาคใต้ปริมาณน้ำที่มี
ผลต่อการงอกอยู่ในช่วงเดือนสิงหาคม