Page 59 - แผนการใช้ที่ดินเพื่อการผลิตข้าวคุณภาพสูงรายพันธู์ กข43

3-17

(less sensitive to photoperiod) และพันธุ์ที่ออกดอกเฉพาะในเดือนที่มีความยาวของกลางวัน

ประมาณ 11 ชั่วโมง 10-20 นาที ก็ได้ชื่อว่าเป็นพันธุ์ที่มีความไวต่อช่วงแสงมาก (strongly sensitive to
photoperiod) พันธุ์ข้าวประเภทนี้จึงปลูกและให้ผลผลิตได้ปีละหนึ่งครั้ง หรือปลูกได้เฉพาะในฤดูนาปี
ั
ั
บางครั้งจึงเรียกว่า ข้าวนาปี พันธุ์ข้าวในประเทศไทยที่เป็นพนธุ์พื้นเมืองส่วนใหญ่เป็นพนธุ์ที่มีความไวต่อช่วงแสง
เช่น ขาวดอกมะลิ 105 กข15 ข้าวเจ้าหอมพิษณุโลก 1
ข้าวไม่ไวต่อช่วงแสง (Non-photoperiod sensitivity Rice) เป็นข้าวที่ออกดอกเมื่อข้าว
มีระยะเวลาการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตตามอายุ จึงใช้ปลูกและให้ผลผลิตได้ตลอดทั้งปี หรือปลูกได้
ในฤดูนาปรัง บางครั้งจึงเรียกว่า ข้าวนาปรัง เช่น กข31 กข41 กข43 สุพรรณบุรี 1 ชัยนาท 2 พิษณุโลก 2
ั
ั
ั
โดย ข้าวพนธุ์ กข43 ถูกคัดเลือกจากการผสมข้ามพนธุ์ลูกผสมเดี่ยวระหว่างพนธุ์ข้าวเจ้า
หอมสุพรรณบุรี (พันธุ์แม่) กับพันธุ์สุพรรณบุรี 1 (พันธุ์พ่อ) พบแหล่งปลูกอยู่ที่จังหวัดชัยนาทและ
สุพรรณบุรี เป็นส่วนใหญ่ ข้าว กข43 ควรปลูกในพื้นที่นาชลประทาน พื้นที่ที่มีน้ำท่วมขังเป็นเวลานาน
ื้
ื่
หรือพื้นที่ที่เกษตรกรมีเวลาทำนาน้อยกว่าพนที่ปลูกข้าวอน ๆ รวมไปถึงในพนที่ที่มีปัญหาวัชพืชระบาด
ื้
ในนาข้าวก็เหมาะจะปลูกข้าว กข43 เนื่องจากข้าว กข43 เป็นพันธุ์ข้าวที่มีลักษณะเด่นที่อายุการเก็บเกี่ยวสั้น
เพียง 95 วัน อีกทั้งข้าว กข43 ยังเป็นพันธุ์ข้าวที่มีความต้านทานต่อโรคใบไหม้และปัญหา
เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในระดับปานกลาง ข้าว กข43 ปลูกโดยวิธีหว่านน้ำตม ความสูงประมาณ 103 เซนติเมตร
ทรงกอตั้ง ต้นค่อนข้างแข็ง ใบสีเขียวจาง ใบธงตั้งปานกลาง ข้าวเปลือกสีฟาง ข้าวกล้องสีขาว ยาว 7.59 มิลลิเมตร

รูปร่างเมล็ดยาวเรียว ท้องไข่น้อย มีปริมาณแอมิโลสต่ำ (18.82 เปอร์เซ็นต์) คุณภาพของเมล็ด
ทางการหุงต้มรับประทานดี ข้าวสุก นุ่ม เหนียว มีกลิ่นหอมออน ๆ (ใกล้เคียงข้าวขาวดอกมะลิ 105)
่
มีระยะพักตัว 5 สัปดาห์ ผลผลิตประมาณ 561 กิโลกรัมต่อไร่
3.2.1 คุณภาพของทรัพยากรที่ดิน

คุณภาพที่ดิน (Land Quality) คือคุณสมบัติของที่ดินที่มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและ
ผลผลิตของพืช คุณภาพที่ดินอาจประกอบด้วย คุณลักษณะที่ดิน (land characteristic) ตัวเดียวหรือ
หลายตัวก็ได้ เช่น ความเป็นประโยชน์ของออกซิเจนต่อรากพืช (oxygen availability to roots)
เป็นคุณภาพที่ดินซึ่งมีผลมาจากคุณลักษณะที่ดินหลายตัว เช่น ชั้นการระบายน้ำของดิน (soil drainage class)

ความลึกของระดับน้ำใต้ดิน (depth of water table) ระยะเวลาของน้ำท่วมขัง (period of waterlogging)
คุณภาพที่ดินที่นำมาประเมินสำหรับการปลูกพืชในระบบของ FAO framework ได้
กำหนดไว้ทั้งหมด 25 ชนิด สำหรับประเทศไทยอาจนำมาใช้เพียงไม่กี่ซนิด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความพร้อม

ของข้อมูล ความแตกต่างของภูมิภาค และระดับความรุนแรงของคุณลักษณะที่ดินที่มีผลต่อผลผลิต
ตลอดจนชนิดของพืช และความต้องการใช้ประโยชน์ที่ดิน (land use requirements)
คุณภาพที่ดินที่นำมาใช้ประเมินสำหรับการปลูกข้าวตามกลุ่มพันธุ์ได้กำหนดไว้ 4 ชนิด
่
ได้แก ภูมิอากาศ การหยั่งลึกของราก ธาตุอาหาร และน้ำ มีรายละเอียดดังนี้
1) ภูมิอากาศ

ระบอบอุณหภูมิ (temperature regime) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่
ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง ทั้งนี้เพราะความสูงที่เพิ่มขึ้นจะทำให้อุณหภูมิของบรรยากาศลดลง
ตามอัตราการเปลี่ยนของอุณหภูมิตามความสูง (temperature lapse rate) โดยเฉลี่ยอุณหภูมิในชั้น

โทรโพสเฟียร์ (troposphere) จะลดลงประมาณ 6.5 องศาเซลเซียสต่อความสูง 1 กิโลเมตร ซึ่งอุณหภูมิ