Page 27 - mize
P. 27
2-15
2.6.2 การตลาด
ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นพืชเศรษฐกิจที่จัดอยู่ในกลุ่มพืชที่ผลิตเพื่อใช้ภายในประเทศ
และมีบทบาทส าคัญอย่างยิ่งต่ออุตสาหกรรมการเลี้ยงสัตว์โดยมีผลผลิตประมาณปีละ 4.03-5.07 ล้านตัน
สร้างรายได้ให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ โดยข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ใช้เป็นวัตถุดิบหลักในการผลิต
อาหารสัตว์และใช้เลี้ยงสัตว์ภายในประเทศมีแนวโน้มความต้องการเพิ่มสูงขึ้นทุกปี
เกษตรกรมีการขายผลผลิตให้กับพ่อค้าคนกลางหรือพ่อค้าท้องถิ่น โดยสามารถแบ่งออก
เป็น 3 กรณี (อัศนีย์ เครือดวงค า, 2557) ดังนี้
1) เกษตรกรที่เป็นลูกไร่จะขายผลผลิตให้กับพ่อค้าที่ให้สินเชื่อในการผลิต โดยพ่อค้าจะเป็น
ผู้มีบทบาทส าคัญในการเผยแพร่ข่าวสารด้านการตลาดและราคา นอกจากนี้ยังมีความสัมพันธ์ใกล้ชิด
กับเกษตรกร ขั้นตอนการรับซื้อพ่อค้าจะเป็นผู้ให้สินเชื่อโดยตรงทางด้านปัจจัยการผลิต เช่น เมล็ดพันธุ์
ปุ๋ยยาปราบศัตรูพืช ตลอดจนค่าแรงงานเพาะปลูกและเก็บเกี่ยวแก่เกษตรกรตั้งแต่เริ่มแรกเพาะปลูก
หรือเรียกว่า “ลูกไร่” และเมื่อถึงฤดูกาลเก็บเกี่ยวเกษตรกรต้องน าผลผลิตมาจ าหน่ายให้กับพ่อค้า
ที่ให้สินเชื่อโดยตรง ซึ่งพ่อค้าจะหักในส่วนที่เป็นต้นทุนทั้งหมดพร้อมดอกเบี้ย ส่วนที่เหลือเกษตรกร
ได้รับไป ราคาที่เกษตรกรขายได้จะต่ ากว่าราคาท้องตลาดทั่วไป
2) พ่อค้าท้องถิ่นที่มีเครื่องสีจะท าการรับซื้อผลผลิต โดยน าเครื่องสีไปบริการถึงไร่
แล้วหักค่าสีและจะหักค่าขนส่งตามระยะทางเฉลี่ยค่าขนส่งจากไร่ถึงโกดังหรือไซโลของผู้รับซื้อ
หากระยะทางไกลการคมนาคมไม่สะดวกโดยเฉพาะพื้นที่ปลูกที่อยู่บนภูเขาสูง ซึ่งจะต้องใช้รถแทรกเตอร์
ขนส่งลงมาในพื้นที่ราบ (พื้นที่การคมนาคมสะดวก) หลังจากนั้นใช้รถบรรทุกขนส่งไปโกดังหรือไซโล
ของพ่อค้า ราคาที่เกษตรกรขายได้จะหักค่าสีและค่าขนส่งทั้งหมด
3) เกษตรกรน าผลผลิตไปขายเองที่ร้านรับซื้อพืชไร่ ตลาดกลาง และสถาบันเกษตรกรที่ตนเอง
เป็นสมาชิกอยู่ โดยผู้ที่มีเครื่องสีในพื้นที่จะรับจ้างสีข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกร หลังจากนั้นเกษตรกร
จะน าตัวอย่างข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ไปให้แหล่งรับซื้อดังกล่าวพิจารณาตกลงราคา หากเกษตรกรพอใจในราคา
จะขนส่งผลผลิตไปยังโกดังหรือสถานที่เก็บข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของผู้รับซื้อที่ได้ตกลงราคากันไว้ ซึ่งเกษตรกร
จะต้องเสียค่าขนส่งเอง ราคาที่เกษตรกรขายได้จะสูงกว่า กรณีที่ 1 และกรณีที่ 2 เนื่องจากเกษตรกรสามารถ
เลือกแหล่งที่จะขายผลผลิตได้โดยจะเลือกจากแหล่งที่ให้ราคาสูงกว่าและก าไรมากกว่าเมื่อบวกลบ
กับค่าขนส่งที่เกษตรกรจะได้รับ
ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า อุตสาหกรรมเกษตรผู้ผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จะเริ่มตั้งแต่การคัดสรร
เมล็ดพันธุ์จะได้จากบริษัทผลิตเมล็ดพันธุ์ในประเทศ การน าเข้าเมล็ดพันธุ์จากต่างประเทศและการส่งเสริม
จากภาครัฐ อาทิ กรมวิชาการเกษตร เมื่อเกษตรกรได้เมล็ดพันธุ์มาปลูกจนได้ผลผลิตจะมีการขาย
ผลผลิตให้กับพ่อค้าคนกลางหรือพ่อค้าท้องถิ่น พ่อค้าคนกลางจะเก็บไว้ในระยะเวลาสั้นและเมื่อรวบรวมได้
ปริมาณมากพอสมควรจะส่งต่อไปยังผู้รวบรวมรายใหญ่ต่อไป ผลผลิตทั้งหมดจะถูกเคลื่อนย้ายสู่กลุ่ม
ผู้ประกอบการไซโลและลานท่าพืชไร่ระดับจังหวัดไปสู่ระดับผู้ประกอบการไซโลระดับภูมิภาค ผู้ประกอบการ
ในตลาดกรุงเทพฯ จากนั้นผลผลิตจะถูกส่งขายให้แก่ โรงงานผลิตอาหารสัตว์ โรงงานอุตสาหกรรมแปรรูป
เช่น โรงงานแป้งข้าวโพด โรงงานน้ ามันข้าวโพด เป็นต้น หรือโรงงานผลิตเชื้อเพลิงปิโตรเลียมและบางส่วน
ส่งออกไปจ าหน่ายยังต่างประเทศ (รูปที่ 2-1)
เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ฤดูแล้ง กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน
