Page 111 - coffee
P. 111
บทที่ 3
การวิเคราะหเพื่อกําหนดเขตการใชที่ดิน
3.1 การประเมินคุณภาพที่ดินดานกายภาพ
การประเมินคุณภาพที่ดิน (Land evaluation) เปนการพิจารณาศักยภาพของหนวยทรัพยากรที่ดิน
ตอการใชประโยชนที่ดินประเภทตางๆ ในระดับการจัดการที่ตางกัน (บัณฑิต ตันศริ และคํารณ ไทรฟก, 2542)
ซึ่งการประเมินคุณภาพที่ดินเปนขั้นตอนหนึ่งที่มีความสําคัญในการพิจารณาคัดเลือกพื้นที่ที่เหมาะสม
ในระดับตางๆ เพื่อใชในการกําหนดเขตการใชที่ดิน
การกําหนดเขตพืชเศรษฐกิจกาแฟนี้ไดนําวิธีการประเมินคุณภาพที่ดินตามกรอบของ FAO
Framework 1983 มาใช เนื่องจากวิธีการดังกลาวสามารถใชไดกับทุกมาตราสวนของการสํารวจและ
สามารถตอบวัตถุประสงคไดเที่ยงตรง โดยการประเมินสามารถทําได 2 รูปแบบ ดังนี้
รูปแบบแรก คือ การประเมินดานคุณภาพหรือการประเมินเชิงกายภาพเปนการประเมินวาดิน
มีความเหมาะสมมากหรือนอยเพียงใดตอการใชประโยชนที่ดิน (Land use type) ประเภทตางๆ
รูปแบบที่สอง คือ การประเมินทางดานปริมาณหรือดานเศรษฐกิจ ซึ่งจะใหคาตอบแทนในรูป
ปริมาณผลผลิตที่ไดรับ ตัวเงินในการลงทุน และตัวเงินจากผลตอบแทนที่ไดรับ
กาแฟพันธุที่ปลูกในประเทศไทย ไดแก พันธุโรบัสตา (Robusta) และพันธุอาราบิกา (Arabica)
โดยเกษตรกรสวนใหญปลูกกาแฟพันธุโรบัสตาประมาณรอยละ 95 ของพันธุที่ปลูก (สถาบันวิจัยพืชสวน
กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2553) แหลงปลูกที่สําคัญทางภาคใต ไดแก จังหวัดชุมพร ระนอง กระบี่
สุราษฎรธานี นครศรีธรรมราช ประจวบคีรีขันธ และพังงา สําหรับพันธุอาราบิกามีการปลูกในพื้นที่
ภาคเหนือ ไดแก จังหวัดเชียงใหม เชียงราย แมฮองสอน และตาก โดยพื้นที่ปลูกกาแฟสวนใหญของ
ภาคเหนืออยูในเขตปาไมตามกฎหมาย แตในการดําเนินการกําหนดเขตพืชเศรษฐกิจกาแฟไดพิจารณา
เฉพาะพื้นที่นอกเขตปาไมตามกฎหมายเทานั้น ดังนั้นการวิเคราะหความเหมาะสมของที่ดินเพื่อการ
กําหนดเขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจกาแฟจึงพิจารณาเฉพาะกาแฟพันธุโรบัสตาในพื้นที่ภาคใต และ
พื้นที่ภาคตะวันออกที่มีความเหมาะสมทางดานกายภาพสําหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจกาแฟ เพื่อใชเปน
ฐานขอมูลในกรณีที่จะมีการเปลี่ยนพื้นที่ปลูกรองรับพื้นที่ปลูกกาแฟในเขตปาไมตามกฎหมาย
3.1.1 ระดับความตองการปจจัยสําหรับพืชเศรษฐกิจกาแฟ
การประเมินดานคุณภาพหรือการประเมินเชิงกายภาพนั้น ในระบบของ FAO
Framework ไดกําหนดคุณภาพที่ดิน (Land quality) ไวทั้งหมด 25 ชนิด เพื่อใชประกอบการประเมิน
ความเหมาะสมของพื้นที่สําหรับการปลูกพืช โดยชนิดคุณภาพที่ดินที่นํามาประยุกตใชขึ้นอยูกับความ
เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจกาแฟ สํานักนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน