Page 112 - coffee

3-2

พรอมของขอมูล ความแตกตางของแตละพื้นที่ และระดับความรุนแรงของคุณลักษณะดินที่มีผลตอ

ผลผลิต ตลอดจนชนิดของพืชและความตองการใชประโยชนที่ดิน (Land use requirements) สําหรับ

ประเทศไทยคุณภาพที่ดินที่สมควรนํามาใชประเมินมี 13 ชนิด (บัณฑิต ตันศิริ และคํารณ ไทรฟก, 2542)

คุณภาพที่ดิน (Land quality) และคุณภาพที่ดินที่นํามาประเมิน
คุณภาพที่ดินทางกายภาพตามระบบของ FAO Framework 1983 ไดกําหนดไวทั้งหมด

25 ชนิด ประกอบดวยคุณลักษณะที่ดินจํานวนมากถาจะนําคุณภาพที่ดินทั้งหมดเขาสูการประเมิน

อาจทําใหผลที่ไดไมตรงกับความเปนจริง จึงมีการกําหนดเงื่อนไขในการคัดเลือกคุณภาพที่ดิน
วาจะตองมีระดับความสําคัญครบอยางนอย 3 ประการ คือ คุณภาพที่ดินเหมาะสมกับพืชหรือประเภท

การใชที่ดินนั้นๆ อยางมาก คาวิกฤตตองพบในพื้นที่ที่ปลูกพืชนั้นๆ และมีขอมูลที่สามารถให

ปฏิบัติงานได ซึ่งจากเงื่อนไขทั้ง 3 ประการขางตน สามารถนํามาพิจารณาจัดลําดับความสําคัญ

(Significance of land quality) ของคุณภาพที่ดินทั้ง 25 ชนิด ไดวาคุณภาพที่ดินชนิดใดมีความสําคัญ
มากที่สุด

เมื่อพิจารณาความสําคัญดังกลาวแลว พบวา คุณภาพที่ดิน (ปจจัย) ที่นํามาใชประเมิน

สําหรับพืชเศรษฐกิจกาแฟมี 10 ปจจัย ดังนี้
1) ระบอบอุณหภูมิ (Temperature regime, t) คุณลักษณะที่ดินที่เปนตัวแทน ไดแก

อุณหภูมิเฉลี่ยในฤดูปลูก เพราะอุณหภูมิมีอิทธิพลตอการงอกของเมล็ดพืช และตอการออกดอกของพืช

บางชนิด รวมทั้งมีความสัมพันธกับกระบวนการสังเคราะหแสง ซึ่งจะสงผลกระทบตอการเจริญเติบโต
ของพืช

2) ความชุมชื้นที่เปนประโยชนตอพืช (Moisture availability, m) คุณลักษณะที่ดินที่เปน

ตัวแทน ไดแก ระยะเวลาทวมขังของน้ําในฤดูฝน ปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยในรอบปหรือความตองการน้ํา
ในชวงการเจริญเติบโตของพืช

3) ความเปนประโยชนของออกซิเจนตอรากพืช (Oxygen availability, o) คุณลักษณะที่ดิน

ที่เปนตัวแทน ไดแก สภาพการระบายน้ําของดิน ทั้งนี้เพราะรากพืชโดยทั่วไปตองการออกซิเจน

ในกระบวนการหายใจ
4) ความเปนประโยชนของธาตุอาหาร (Nutrient availability, s) คุณลักษณะที่ดินที่เปน

ตัวแทน ไดแก ปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน

5) ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร (Nutrient retention capacity, n) คุณลักษณะที่ดิน

ที่เปนตัวแทน ไดแก ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (Cation exchange capacity) และความอิ่มตัว
ดวยดาง (Base saturation)

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจกาแฟ สํานักนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน