Page 8 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods

อDอยกIอนการเตรียมดินปลูกอDอย สาเหตุเกิดจากเกษตรกรจะเผาใบและเศษซากอDอยในอDอยตอปTสุดทDาย

เพื่อความสะดวกตIอการเตรียมดิน

ต4นทุนผลตอบแทนจากทางเลือกตQาง ๆ ในการจัดการเศษวัสดุเหลือใช4ทางการเกษตร

สำหรับการศึกษาตDนทุนผลตอบแทนจากการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตร 3 ทางเลือกที่
เป\นไปไดDในบริบทพื้นที่เพื่อทดแทนการเผา ซึ่งไดDแกI การไถกลบ การทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง และการผลิต

ไฟฟ”าชีวมวล โดยการวิเคราะห1ความคุDมคIาทางการลงทุนในแตIละทางเลือกจำแนกตามประเภทพืช คือ ขDาว
ขDาวโพด และอDอย

ในการวิเคราะห1ตDนทุน-ผลตอบแทนจากทางเลือกในการจัดการเศษวัสดุทางการเกษตรจะใชDดัชนีชี้วัด

ความคุDมคIาในการลงทุนที่นิยมใชDกันอยIางแพรIหลาย3 ดัชนี ไดDแกI (1) มูลคIาป€จจุบันสุทธิ (Net present
value: NPV) หากมีคIามากกวIา 0 แสดงวIาโครงการมีความคุDมคIาในการลงทุน (2) อัตราสIวนผลตอบแทนตIอ

ตDนทุน (B/C ratio) หากมีคIามากกวIา 1 แสดงวIาโครงการมีความคุDมคIาในการลงทุน และ (3) อัตราผลตอบแทน
ภายใน (Internal rate of return: IRR) หากมีคIามากกวIาอัตราคิดลดที่กำหนดไวD โดยทั่วไปจะกำหนดเป\น

อัตราดอกเบี้ยเงินกูD ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้กำหนดอัตราคิดลดในทางเลือกที่ 1 และ 2 คือ การไถกลบ และการ

ทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง โดยใชDอัตราดอกเบี้ยเงินกูDลูกคDารายคนชั้นดี (เกษตรกร และบุคคล) ในสIวนของ
ทางเลือกที่ 3 คือ การผลิตไฟฟ”าชีวมวล กำหนดอัตราดอกเบี้ยเงินกูDขั้นต่ำที่ธนาคารเรียกเก็บจากลูกคDารายใหญI

ชั้นดีประเภทเงินกูDแบบกำหนดระยะเวลา เป\นอัตราคิดลด เพื่อใหDสอดคลDองกับลักษณะของกิจกรรมในแตIละ

ทางเลือก และสุดทDายหาก IRR > อัตราคิดลด แสดงวIาโครงการมีความคุDมคIาในการลงทุน
ผลการวิเคราะห1ตDนทุน-ผลตอบแทน โดยพิจารณาจากตัวชี้วัดขDางตDน พบวIา กรณีของการจัดการ

เศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรที่เกิดขึ้นจากการปลูกขDาว วิธีการทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง เป\นทางเลือกที่ดี
ที่สุดเมื่อเปรียบเทียบกับทางเลือกอื่น ๆ ในการใชDเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรในปริมาณเทIากัน เนื่องจาก

ทางเลือกการทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง มีคIา NPV สูงสุด (374,380 ลDานบาท) และยังมีคIา B/C ratio สูงสุด

เทIากับ 5.22 นั่นคือ การลงทุน 1 บาทสามารถสรDางรายไดDใหDแกIเกษตรกร 5.22 บาท ในสIวนของคIา IRR
ทางเลือกนี้ไมIสามารถหาคIาไดD เนื่องจากมูลคIาป€จจุบันสุทธิของผลตอบแทนในปTที่ 0 มีคIามากกวIา 0 หรืออาจ

กลIาวไดDวIา ในทางเทคนิคการหาคIา IRR เป\นการหาอัตราคิดลดที่ทำใหDมูลคIาป€จจุบันสุทธิ (NVP) มีคIาเทIากับ 0
ดังนั้นหากมูลคIาป€จจุบันสุทธิมีคIามากกวIา 0 ทุกปTตลอดโครงการ การหาคIา IRR จึงไมIสามารถหาคIาไดD

ในสIวนของทางเลือกที่เหมาะสมในการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรจากการเพาะปลูก

ขDาวโพด พบวIา การทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง เป\นทางเลือกที่เหมาะสมในทางเศรษฐศาสตร1 เนื่องจากมีคIา
NPV สูงสุด (192,964 ลDานบาท) เมื่อเปรียบเทียบกับทางเลือกอื่น ๆ อยIางไรก็ตามคIา IRR ของทางเลือกนี้ก็ไมI

สามารถหาคIาไดD อันเนื่องมาจากเหตุผลขDางตDน

และสุดทDายการจัดการเศษวัสดุทางการเกษตรที่เกิดขึ้นจากการเพาะปลูกอDอย ซึ่งสามารถจัดการไดD
2 วิธีคือ การทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกอง (คืนทุนตั้งแตIปTที่เริ่มดำเนินการ) และการผลิตไฟฟ”าชีวมวล (ระยะเวลา

คืนทุน 2 ปT 6 เดือน) เนื่องจากการไถกลบไมIนิยมทำในกรณีของการปลูกอDอย เพราะเกษตรกรเก็บอDอยตอไวD

7