Page 152 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods

การทำปุƒยหมักแบบไมIกลับกองจากเศษวัสดุเหลือใชDจากขDาว ขDาวโพด และอDอย สIงผลใหDการใชD

ปุƒยเคมีลดลง จากตารางที่ 38 การทดแทนปุƒยเคมีดDวยปุƒยหมักจากเศษวัสดุเหลือใชDจากขDาว ขDาวโพด
และอDอยสามารถลดก าซเรือนกระจกไดD 36.2 50.5 และ 45.8 kgCO 2e/ตัน ตามลำดับ

ในสIวนของกิจกรรมที่ปลIอยก าซเรือนกระจก กิจกรรมการเก็บเกี่ยวผลผลิตไมIไดDถูกนำมา
พิจารณาหาคาร1บอนฟุตพริ้นท1 เนื่องจากเป\นขั้นตอนที่ตDองทำไมIวIาเศษวัสดุเหลือใชDจะถูกนำไปใชD

ประโยชน1หรือไมI การเก็บและบรรทุก (loading) เศษวัสดุเหลือใชDถือเป\นกิจกรรมแรกในการทำปุƒยหมัก

เนื่องจากเศษวัสดุเหลือใชDจะถูกทิ้งไวDบนพื้นที่การเกษตรเมื่อไมIมีการนำไปใชDประโยชน1 อยIางไรก็ตาม
การเก็บเกี่ยวผลผลิตหลักสามารถทำไดDพรDอมกันกับการเก็บและบรรทุกเศษวัสดุเหลือใชD การหาคIา

สัมประสิทธิ์การปลIอยก าซเรือนกระจกสำหรับกิจกรรมแรกนี้จึงเป\นไปไดDยาก
การศึกษาในครั้งนี้ไดDทำการแยกสัดสIวนผลกระทบการปลIอยก าซเรือนกระจกระหวIางกิจกรรม

การเก็บเกี่ยวผลผลิตหลักกับการเก็บและบรรทุกเศษวัสดุเหลือใชD จากการศึกษา (Pongpat et al., 2017)

พบวIา กิจกรรมเก็บเกี่ยวและบรรทุกอDอยมีการใชDเชื้อเพลิงน้ำมันดีเซลเทIากับ 0.544 และ 0.187 ลิตร/ตัน
อDอยสด ตามลำดับ กลIาวคือ การบรรทุกใชDเชื้อเพลิงรDอยละ 34 ของการเก็บเกี่ยวโดยน้ำหนัก จากขDอมูลคIา

สัมประสิทธิ์การปลIอยก าซเรือนกระจกจากกิจกรรม “การใชDDเครื่องเกี่ยวนวดขDาว” และ “การใชDเครื่อง

เกี่ยวนวดขDาวโพด” เทIากับ 10.72 และ 12.16 kgCO 2e/ไรI ตามลำดับ (องค1การบริหารจัดการก าซเรือน
กระจก, 2022) หรือคิดเป\น 23.9 และ 16.8 kgCO 2e/ตันผลผลิต ตามลำดับ ขDอมูลดังกลIาวทำใหDสามารถ

ประมาณปริมาณก าซเรือนกระจกจากการเก็บและบรรทุกเศษวัสดุเหลือใชDจากขDาวและขDาวโพดไดDเทIากับ
8.12 (23.9*0.34) และ 5.71 (16.8*0.34) kgCO 2e/ตัน ตามลำดับ ในสIวนของอDอย จากปริมาณก าซเรือน

กระจกจากการเก็บเกี่ยวอDอยที่ 1.8 kgCO 2e/ตันอDอยสด (Pongpat et al., 2017) ปริมาณก าซเรือน

กระจกจากการเก็บและบรรทุกเศษใบอDอยจึงเทIากับ 0.61 kgCO 2e/ตัน (1.8*0.34)
หลังจากการเก็บและบรรทุกเศษวัสดุเหลือใชDมาเพื่อทำปุƒยหมักแลDว กิจกรรมตIอไปเป\นการรดน้ำ

เพื่อรักษาระดับความชื้นของปุƒย จากการสัมภาษณ1เกษตรกร การหมักปุƒยใหDไดDประมาณหนึ่งตันตDองทำการ
รดน้ำวันละประมาณ 5 นาที โดยการเป^ดก อกน้ำแบบทั่วไปที่ไดDปริมาตรประมาณ 13 ลิตร/นาที (การ

ประปานครหลวง, 2563) หรือวันละ 65 ลิตร ใชDเวลาทั้งหมดประมาณ 90 วัน ใชDน้ำทั้งสิ้นประมาณ 5.85

ลูกบาศก1เมตร ทั้งนี้ การใชDน้ำขึ้นอยูIกับสภาพความชื้นและจำนวนวันที่ฝนตก ปริมาตรน้ำที่ใชDถูกนำไปคูณ
กับคIาสัมประสิทธิ์การปลIอยก าซเรือนกระจกจากกิจกรรม “น้ำประปา-การประปาสIวนภูมิภาค” เทIากับ

0.541 kgCO 2e/ลูกบาศก1เมตร ดังนั้น การใชDน้ำสIงผลใหDปลIอยก าซเรือนกระจกเทIากับ 3.16 kgCO2e/ตัน

ปุƒย โดยปุƒยหมักหนึ่งตันใชDเศษวัสดุเหลือใชDประมาณ 2 ตัน การใชDน้ำกับเศษวัสดุเหลือใชDหนึ่งตันจึงมี
คาร1บอนฟุตพริ้นท1 1.58 kgCO 2e/ตัน

เมื่อหักลบปริมาณก าซเรือนกระจกที่ลดและเพิ่มจากการทำปุƒยหมักแลDว จะเห็นไดDวIาปริมาณการ

ปลIอยก าซเรือนกระจกสุทธิเป\นคIาลบเชIนเดียวกันกับผลจากการไถกลบ ก าซเรือนกระจกที่ลดลงไดDมี
ปริมาณมากกวIาที่ปลIอยออกมาจากการทำปุƒยหมัก จากการเปรียบเทียบพืชทั้ง 3 ชนิด เศษใบอDอยสามารถ

ลดการปลIอยก าซเรือนกระจกไดDมากที่สุดทั้งตIอไรIและตIอตัน รองลงมาคือเศษวัสดุเหลือใชDจากขDาวโพด

147