Page 20 - รายงานสำรวจทะเบียนรายชื่อพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับท้องถิ่น จังหวัดปทุมธานี

2-8

ดินเหนียวมีสมบัติเดนในการนำมาขึ้นรูปคอ มีความเหนียว และเมื่อแหงมีความแข็งแรงสูง
ื
ทำใหผลิตภัณฑหลังแหงมีความแข็งแรง แตอยางไรก็ตามเมื่อแหง ดินเหนียวมักมีการหดตัวสูง ซึ่งเปน
สาเหตุหนึ่งที่ทำใหผลิตภัณฑมีการแตกราว ดังนั้นจึงไมนิยมใชเนื้อดินเหนียวลวน ๆ ในการขึ้นรูป
ี่

ผลิตภัณฑ แตตองมีการผสมวัสดุทไมมความเหนียว อาทิ ดินเชื้อ หรือทราย เพื่อลดการดึงตัวและหดตัว
ี
ซึ่งจะชวยลดปญหาการแตกราว เนื่องจากการหดตัวของดนได ดินเหนียวหลายชนิดมีชวงอุณหภูมิกวาง
ิ
ที่จะเปลี่ยนไปเปนเนื้อแกว สงผลใหชวยปรับปรุงเนื้อผลิตภัณฑหลังการเผาใหดีขน ในการใชประโยชน
้
ึ
จากดินเหนียวนั้น นอกจากใชเปนเนื้อดินปนสำหรับหัตถกรรมพื้นบานแลว ยังนิยมนำมาใชผสมกับดน
ิ
้
ขาวเพื่อเพิ่มความเหนียว หรือชวยใหน้ำดินมีการไหลตัวดีขึน ในบรรดาวัตถุดิบทั้งหลายที่ใชในการผลิต
ผลิตภัณฑเซรามก โดยเฉพาะหัตถกรรมพื้นบาน อาทิ หมอ ไห กระถาง อิฐ นั้น ดินเหนียวเปนวัตถดิบท ี่
ิ

ุ
ุ
มีความสำคัญอยางยิ่งแหลงดินเหนียวในพื้นที่จังหวัดปทมธานีซึ่งนำมาใชในอุตสาหกรรมเครื่องปนดินเผา
ึ
ึ่
เปนตะกอนดินเคลยที่ราบน้ำทวมถง มีลักษณะเปนดินเคลยสีเทาหรือน้ำตาลเนื้อแนน ซงพบกระจายตัว
เปนหยอม ๆ ทั่วไปทั้งพื้นที่ โดยแหลงดินเหนียวที่มีชื่อเสียงมากของปทุมธานี คือ ดินสามโคก ซึ่งถูก
นำไปใช ในอุตสาหกรรมเครื่องปนดินเผาในหลายพื้นที่ของที่ราบลุมภาคกลาง เพราะมีคุณสมบัติพิเศษ
คือ เมื่อเผาออกมาแลวจะมีสีเครื่องปนดินเผาจะมีสีแดงอมสม สวยงาม และเปนที่นิยมในทองตลาด (รูป

ที่ 6-2) แตเนื่องจากแหลงดินสามโคกเริ่มหาไดยากขึ้นและมีนอยลง ดินสามโคกจึงมีราคาสูง

ผูประกอบการจึงนำดินสามโคกมาใชในการเคลือบสีเทานั้น มิไดนำมาขึ้นรูปดวยเพราะตนทุนสูง ในอดีต
ี่
จังหวัดปทุมธานีเปนแหลงผลิตตุมสามโคกทมีชื่อเสียงมาก แตปจจุบันมีโรงปนโองและโรงปนกระถางดิน
เผาเหลืออยูเพียงไมกี่แหลงปจจุบันแหลงเครื่องปนดินเผาแหลงใหญในแถบนี้ อยูที่อำเภอปากเกร็ด
จังหวัดนนทบุรี และอำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

2.8 ทรัพยากรดิน

ี่
จังหวัดปทุมธานีมีการจำแนกการใชที่ดินแตกตางกันออกไป จากการศึกษาการใชสภาพทดิน ตาม
คุณสมบัติของที่ดินแลวพบวา ทรัพยากรดินของจังหวัดปทุมธานี เปนดินที่ราบลุม ซึ่งมีความอุดม
ั
สมบูรณเหมาะกบการเกษตรกรรม โดยเฉพาะการปลูกขาวและทำสวนผลไม ซึ่งสามารถจำแนกลักษณะ
้
ดินออกได 8nvพืนที่จังหวัดสวนใหญเปนที่ราบลุม ดินมีลักษณะเปนดินเหนียวจัด สภาพดินเปนกรดปาน
กลางถึงเปนกรดจัด มี pH ประมาณ 6-4 ซึ่งเปนลักษณะของดินเปรี้ยว โดยจeแนกไดดังนี้ (1) ดินเปรี้ยว
นอย มีเนื้อที่ 35,964.066 ไร คิดเปนรอยละ 5.20 ของพื้นที่จังหวัด (2) ดินเปรี้ยวปานกลาง

426,292.54 ไร คิดเปนรอยละ 61.58 ของพื้นที่จังหวัด (3) ดินเปรี้ยวจัด 229,991.04 ไร คิดเปนรอยละ
33.22 ของพื้นที่จังหวัด