Page 15 - Mae Klong Basin

บทที่ 2

ทฤษฏีที่เกี่ยวของ

ปรับปรุงกระบวนการแผนการใชที่ดินระดับลุมน้ำสาขาโดยใชแบบจำลองภูมิสารสนเทศและ
การจัดทำฐานขอมูลเพื่อสนับสนุนแบบจำลอง : กรณีศึกษาลุมน้ำหลักแมน้ำแมกลอง (14) และลุมน้ำ
สาขาหวยขาแขง (1406) ลุมน้ำสาขาหวยตะเพิน (1408) ลุมน้ำสาขาที่ราบแมน้ำแมกลอง (1417)
กำหนดหลักการทั่วไปในการวางแผนการใชที่ดิน ไดดำเนินการศึกษา ประกอบดวย

2.1 หลักการวางแผนการใชที่ดิน

2.1.1 นิยามและความหมายการวางแผน
1) ความหมายของการวางแผนการใชที่ดิน
การวางแผนการใชที่ดิน (Land Used Planning) หมายถึง การกำหนดขอบเขตที่ดิน

ในการนำมาใชประโยชนใหเปนไปตามสมรรถนะ ความเหมาะสมและศักยภาพของที่ดิน
รวมทั้งใหสอดคลองความเปนไปไดทางเศรษฐกิจ และความตองการทางสังคม แตตองคำนึงถึง
ผลตอบแทนจากการใชที่ดินอยางยั่งยืนและตอเนื่อง (นิพนธ, 2540) เปนกระบวนการดำเนินงานที่
มุงแนะนำและแสดง ใหเห็นถึงวัตถุประสงคหรือเปาหมายของรัฐในการใชประโยชนจากทรัพยากรที่ดิน
และทรัพยากรอื่น ๆ ที่เกี่ยวของโดยการดำเนินงานจะตองมีการพิจารณาตอเนื่องกันไปถึงเปาหมายที่ตั้งไว

(สมเจตน, 2526; 2522) และเปนการคาดคะเนการใชที่ดินตามศักยของทรัพยากรดิน โดยมีพื้นฐาน
จากการเปรียบเทียบความสัมพันธระหวางความตองการของผูใชที่ดินกับการตอบสนองของทรัพยากร
และสิ่งแวดลอม เพื่อจัดใหมีผลตอบแทนสูงสุดขณะเดียวกันก็เปนการรักษาทรัพยากรเหลานั้นไวใชใน

อนาคตไดดวย (วันชัย และคณะ, 2530) คำตอบที่สั้นและไดใจความมากที่สุดก็คือ การใชทรัพยากรที่มี
อยูอยางจำกัดใหเกิดประโยชนมากที่สุด แตถาจะตีความออกไปใหยาวขึ้น แผนการใชที่ดินหมายถึง
การกำหนดขอบเขตบริเวณที่ดิน ตามความแตกตางของลำดับขั้นแหงการใชประโยชนที่ดินนั้น ๆ
โดยพิจารณาจากชนิดของการใชที่ดินทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู สภาพเศรษฐกิจและสังคม นโยบายของรัฐ ฯลฯ
ทั้งนี้ตองเอื้ออำนวยตอการพัฒนาและการอนุรักษ ภายใตสภาวะแวดลอมหรือสถานการณในระยะเวลา

ใดเวลาหนึ่ง โดยมีวัตถุประสงคเพื่อใหการใชทรัพยากรธรรมชาติเปนไปอยางประหยัด บังเกิดประโยชน
ตอหนวยพื้นที่สูงสุดเทาที่เปนไปได และสามารถอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยูสำหรับประโยชนใน
อนาคตดวย

การวางแผนการใชที่ดิน เปนการใชความรูทางดานวิชาการหลายสาขามาวิเคราะห
พฤติการที่เกี่ยวกับการใชประโยชนที่ดินในอดีต ปญหาในปจจุบัน เพื่อกำหนดแนวทางการคาดคะเน
ความนาจะเปนไปไดของการดำเนินกิจกรรมตาง ๆ เกี่ยวกับการใชที่ดินในอนาคต โดยพยายามลด
ความผิดพลาดตาง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นตอการใชทรัพยากรธรรมชาติ อันมีผลตอสถานการณตาง ๆ ที่จะเปน

ประโยชนตอสวนรวม (FAO, 1993)
การวางแผนการใชที่ดินสำหรับวันขางหนาไมใชเปนการเขียนแบบฝกหัดบนกระดาษเปลา ๆ
การวางแผนจะตองมีวัตถุประสงคและเปาหมายที่จำเพาะเจาะจง ซึ่งอาจถูกกำหนดขึ้นโดยความตองการ
ของสังคมหรือนโยบายที่เลี่ยงไมได การวางแผนการใชที่ดินจะตองวางใหเหมาะกับสถานการณในปจจุบัน

แผนการใชที่ดินลุมน้ำหลักแมน้ำแมกลอง