Page 103 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดเชียงราย

4-3

3) เขตฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ ภายใต้เงื่อนไข มีเนื้อที่ 1,331,753 ไร่ หรือร้อยละ

18.25 ของเนื้อที่จังหวัด พื้นที่ในเขตนี้ส่วนใหญ่มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขา ความลาดชันมากกว่า 35
เปอร์เซ็นต์ซึ่งไม่เหมาะสมส าหรับการท าเกษตรกรรม แต่ปัจจุบันมีการบุกรุกท าลายป่าเพื่อท าการเกษตรกรรม
ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ปลูกพืชไร่ เช่น ข้าวโพด ข้าวไร่ มันส าปะหลัง และไม้ผล ไม้ยืนต้น เช่น ล าไย ยางพารา

ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาการชะล้างพังทลายของดิน ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม จึงต้องเร่งรัดด าเนินการฟื้นฟู
ให้มีสภาพเป็นป่าไม้ ด้วยการปลูกป่าทดแทนโดยเร็ว เพื่อให้เป็นพื้นที่ป่าไม้ที่สมบูรณ์และเป็นแหล่งต้นน้ า
ล าธาร พื้นที่เขตนี้ส่วนใหญ่จะพบการกระจายและแทรกอยู่ในเขตคุ้มครองสภาพป่า
รูปแบบและแนวทางการพัฒนา
(1) แก้ไขการบุกรุกพื้นที่ป่าไม้ โดยใช้มาตรการและแนวทางแก้ไขปัญหาที่ดินใน

พื้นที่ป่าไม้ ตามมติคณะรัฐมนตรี วันที่ 30 มิถุนายน 2541 อย่างเข้มงวด พร้อมกับการให้ความรู้แก่ชุมชน
เพื่อมีส่วนร่วมในการฟื้นฟูและรักษาสภาพป่าไม้โดยมีแนวทางการด าเนินงาน ดังนี้
- ส ารวจถือครองพื้นที่ป่าไม้ และขึ้นทะเบียนบุคคล เพื่อได้ฐานข้อมูลการใช้

ที่ดินป่าไม้ทั้งหมดว่าใครเป็นผู้ครอบครอง ใช้ท าประโยชน์อย่างไร รวมทั้งต าแหน่งที่ตั้งของที่ดิน
- ตรวจสอบพิสูจน์การครอบครองของชุมชน โดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศ
(ถ้าไม่มีให้ใช้ภาพดาวเทียม) ซึ่งถ่ายภาพพื้นที่นั้นไว้เป็นครั้งแรก หลังวันประกาศสงวนหวงห้ามเป็นพื้นที่ป่า
ไม้ตามกฎหมายครั้งแรก

- กรณีผลการตรวจพิสูจน์ พบว่าชุมชนอยู่อาศัยและท ากินมาก่อนวันประกาศ
สงวนหวงห้ามเป็นพื้นที่ป่าไม้ ให้จัดท าขอบเขตที่อยู่อาศัย ที่ท ากินให้ชัดเจน และด าเนินการตามกฎหมายให้
ชุมชนอยู่อาศัยท ากินตามความจ าเป็น ถ้าที่อยู่อาศัยและที่ท ากินเป็นพื้นที่ล่อแหลมและคุกคาม
ระบบนิเวศและการป้องกันรักษาป่าอนุรักษ์ ให้พิจารณาช่วยเหลือหาที่อยู่อาศัยและที่ท ากินใหม่ ตลอดจน

ส่งเสริมอาชีพ และรับรองสิทธิในที่ดิน
- กรณีผลการตรวจพิสูจน์ พบว่าชุมชนอยู่อาศัยและท ากินหลังวันประกาศ
สงวนหวงห้ามเป็นพื้นที่ป่าไม้ ให้เคลื่อนย้ายชุมชนออกจากพื้นที่ป่าอนุรักษ์ เตรียมแผนการรองรับ
ในพื้นที่เหมาะสม ส่งเสริมอาชีพและพิจารณารับรองสิทธิในที่ดิน ถ้าเคลื่อนย้ายออกไม่ได้ ให้ด าเนิน

การควบคุมไม่ให้ขยายพื้นที่เพิ่มเติมเด็ดขาด จัดระเบียบที่อยู่อาศัย ที่ท ากินให้พอเพียงกับการด ารงชีพ
- จัดท าแนวเขตป่าอนุรักษ์ให้ชัดเจน และท าแนวเขตควบคุมพื้นที่ไม่ให้มีการ
บุกรุกขยายที่ท ากินเพิ่มเติม

- ในกรณีที่จ าเป็นต้องจัดท าขอบเขตที่ท ากินให้กับชุมชน ควรมีมาตรการด้าน
การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ าเป็นพิเศษ
(2) ปลูกป่าทดแทนและฟื้นฟูสภาพป่าเพื่อรักษาระบบนิเวศบริเวณพื้นที่สูงชันโดยให้
ชุมชนมีส่วนร่วม
(3) บริเวณพื้นที่เสี่ยงต่อการชะล้างพังทลาย ควรมีการจัดท าระบบอนุรักษ์ดินและน้ า

เช่น การปลูกหญ้าแฝกและท าฝายชะลอน้ า เป็นต้น