Page 106 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดกาฬสินธุ์ 2566

3-36

2) ทรัพยากรดินมีปญหาทางการเกษตร
จากการวิเคราะหสถานภาพทรัพยากรดินจังหวัดกาฬสินธุ พบสภาพทรัพยากรดินที่มีปญหา ดังนี้

1.1 ดินกรด มีเนื้อที่ 2,255,071 ไร หรือรอยละ 51.96 ของเนื้อที่จังหวัด แบงเปนในที่ลุม
มีเนื้อที่ 173,702 ไร หรือรอยละ 4.00 ของเนื้อที่จังหวัด และในที่ดอน มีเนื้อที่ 2,081,369 ไร หรือรอยละ 47.96
ของเนื้อที่จังหวัด พบในสภาพพื้นที่เปนที่ราบเรียบหรือคอนขางราบเรียบถึงเนินเขา การระบายน้ำเลวถึงดี
ดินลึกปานกลางถึงลึกมาก เนื้อดินบนเปนดินรวนปนดินเหนียว ดินรวนปนทราย ปฏิกิริยาดินเปนกรดจัดมากถง ึ

เปนกลาง เนื้อดินลางเปนดินเหนียว ดินรวนปนดินเหนียว ดินรวนเหนียวปนทราย ดินรวนปนทราย ดินรวน
เหนียวปนทรายปนกรวดมาก ปฏิกิริยาดินเปนกรดรุนแรงมากถึงเปนกลาง ดินมีความอุดมสมบูรณตาม
ธรรมชาติต่ำถึงปานกลาง

ั
แนวทางในการจัดการดินที่เปนกรด ควรจะใชหลายมาตรการประกอบกน คือ
ี่
- ลดการใชปุยเคมีทมากเกินความตองการของพืช โดยเฉพาะปุยไนโตรเจน (ยูเรีย)
- ในกรณีที่มีน้ำเพียงพอ ควรระบายน้ำที่มีความเปนกรดสูงออกจากแปลง แลวขังน้ำ

ใหมที่มีสภาพความเปนกรดนอยกวาแทน
- การปรับระดับผิวหนาดินใหมีความลาดเอียงพอที่จะใหน้ำไหลออกสูคลองระบาย

น้ำได และจัดรูปตกแตงแปลงนาและคันนาใหม เพื่อใหสามารถเก็บกักน้ำและระบายน้ำออกไดตามตองการ
ื
- การยกรองปลูกพช เปนวิธีการใชสำหรับการปลูกพืชไร ผัก ผลไม หรือไมยืนตนทีให

่
ผลตอบแทนทางเศรษฐกจสูง
ิ
ั
- ปรับปรุงบำรุงดินใหอุดมสมบูรณทำไดหลายวิธีดังนี้ เชน การใชปุยคอก การใชปุยหมก
การใชปุยพืชสด สวนใหญจะใชพืชตระกูลถั่ว เพราะใหธาตุไนโตรเจนสูง พืชที่นิยมใชเปนปุยพืชสด ไดแก 
โสนอัฟริกัน โสนอินเดีย ปอเทือง ถั่วเขียว ถั่วพรา ถั่วพุม ถั่วมะแฮะ กระถินยักษ และแหนแดง เปนตน
- ปลูกพืชหมุนเวียน โดยปลูกพืชหลายชนิดหมุนเวียนในพนที่เดียวกัน ควรมีพช
ื
้
ื
ตระกูลถั่ว ซึ่งมีคุณสมบัติบำรุงดินรวมอยูดวยเพื่อใหการใชธาตุอาหารจากดินเปนไปอยางมีประสิทธิภาพลด
การระบาด ของศัตรูพืช ตลอดจนชวยใหชั้นดินมีเวลาพักตัวในกรณีพืชที่ปลูกมีระบบรากลึกแตกตางกัน
1.2 ดินทรายจัด มีเนื้อที่ 100,664 ไร หรือรอยละ 2.31 ของเนื้อที่จังหวัด แบงเปน
ในที่ลุม มีเนื้อที่ 639 ไร หรือรอยละ 0.01 ของเนื้อที่จังหวัด และในที่ดอน มีเนื้อที่ 100,025 ไร หรือรอยละ 2.30

ของเนื้อที่จังหวัด พบในสภาพพื้นที่เปนลูกคลื่นลอนลาดเล็กนอย การระบายน้ำดี ดินลึกมาก เนื้อดินบนเปนดินทราย
ปนดนรวน ปฏิกิริยาดินเปนกรดจัดถงกรดเล็กนอย เนื้อดินลางเปนดนทรายปนดนรวน ปฏิกริยาดนเปนกรดจัด
ึ
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
มากถึงกรดเล็กนอย ดินมีความอุดมสมบูรณตามธรรมชาติต่ำ
แนวทางในการจัดการพื้นที่ดินทรายจัดและดินคอนขางเปนทราย คือ
ี
- ควรเลือกชนิดพืชท่มีศักยภาพเหมาะสมมาปลูกในบริเวณดังกลาว มการ
ี
ปรับปรุงบำรุงดินรวมกับมีระบบการอนุรักษดินและน้ำ เชน ในกรณีที่ปลูกขาว ควรไถกลบตอซัง ปลอยทิ้งไว 3-4
สัปดาห หรือไถกลบพืชปุยสด (โสนอัฟริกัน หรือโสนอินเดีย 4-6 กิโลกรัมตอไร ไถกลบเมื่ออายุ 50-70 วัน ปลอยไว
1-2 สัปดาห) รวมกับการใชปุยอินทรียน้ำหรือปุยเคมีสูตร 16-16-8 ใสปุยแตงหนาหลังปกดำ 35-45 วัน
นอกจากนี้ควรพัฒนาแหลงน้ำไวใชในชวงทขาวขาดแคลนน้ำ หรือใชปลูกขาวครั้งท 2 หรือปลูกพืชไร พืชผัก หรือ
ี่
ี่
พืชตระกูลถั่วหลังการเก็บเกี่ยวขาว โดยทำรองแบบเตี้ย ปรับปรุงดินดวยปุยหมักหรือปุยคอก 2-3 ตันตอไร
รวมกับปุยเคมีหรือปุยอินทรียน้ำ
- ในกรณีปลูกพืชไร พืชผัก หรือไมผล ควรยกรองกวาง 6-8 เมตร คูน้ำกวาง 1.0-1.5


เมตร และมีคันดินอัดแนนลอมรอบ ปรับปรุงดินดวยปุยหมักหรือปุยคอก 2-3 ตันตอไร รวมกับการใชปุย