Page 167 - Land Use Plan of Thailand

6-5

6.2 การจัดท าแผนการใช้ที่ดินตามระบบของ FAO

การด าเนินการจัดท าแผนการใช้ที่ดินของประเทศไทย ได้ด าเนินการตามกรอบการท างาน

ขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) Guidelines for Land-Use Planning ซึ่งเป็น
แนวทางในการวิเคราะห์ประเมินปัจจัยที่เกี่ยวข้องทางด้านกายภาพ สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ สังคม
และการใช้ที่ดินในรูปแบบต่างๆ อย่างเป็นระบบ เพื่อช่วยเหลือสนับสนุนให้ผู้เกี่ยวข้องมีส่วนได้ส่วนเสีย
ในการใช้ประโยชน์ที่ดิน มีทางเลือกที่เหมาะสมเกิดประโยชน์สูงสุด และตอบสนองความต้องการของ
สังคมอย่างยั่งยืน (FAO, 1993)

ส าหรับขั้นตอนและกระบวนการในการสังเคราะห์ข้อมูลเพื่อวางแผนการใช้ที่ดิน ได้ประยุกต์ใช้
ระบบของ FAO 1993 โดยมีขั้นตอนการด าเนินงานดังนี้ (รูปที่ 6-2)

ขั้นตอนที่ 1ก าหนดเป้าหมายการวางแผนการใช้ที่ดิน
เป็นการก าหนดสิ่งที่ต้องการให้เกิดผลส าเร็จเช่น ก าหนดพื้นที่ศึกษา ก าหนดข้อมูลที่ใช้ ผู้มีส่วนได้

ส่วนเสีย รูปแบบของแผนการใช้ที่ดิน ระดับของแผนการใช้ที่ดิน และเป้าหมายของแผนการใช้ที่ดิน
ในการด าเนินการครั้งนี้ได้ก าหนดเป้าหมายคือ แผนการใช้ที่ดินของชาติที่มีความสอดคล้องเหมาะสม
กับศักยภาพของพื้นที่และการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
ขั้นตอนที่ 2 ก าหนดกรอบและวางแผนการด าเนินงาน

เป็นการจัดการโครงการ (Project planning) โดยการก าหนดกิจกรรม ปริมาณงาน ทรัพยากรที่ใช้
ผู้รับผิดชอบ และประมาณระยะเวลาในการด าเนินงาน ในการด าเนินการวางแผนการใช้ที่ดินประเทศไทย
ครั้งนี้ โดยกองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน ซึ่งมีระยะเวลาตั้งแต่ เมษายน 2560 ถึง กันยายน 2562
ขั้นตอนที่ 3 วิเคราะห์สถานการณ์ และปัญหาการใช้ที่ดินปัจจุบัน

ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่ส าคัญเพื่อที่จะประเมินสถานการณ์ และชี้ปัญหาในการใช้ที่ดินของ
ประเทศไทย จ าเป็นต้องรวบรวม ศึกษา และวิเคราะห์ข้อมูลส าคัญที่เกี่ยวข้องเช่น ข้อมูลประชากร
ความต้องการใช้ที่ดินและแนวโน้ม ข้อมูลทรัพยากรดิน น้ า ป่าไม้ ข้อมูลการใช้ที่ดิน ประเภทการใช้ที่ดิน

ผลผลิต รายได้และโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ DPSIR Framework เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน
สถานการณ์ และชี้ปัญหาในการใช้ที่ดิน เพื่อน าไปสู่การก าหนดแผนการใช้ที่ดิน
ขั้นตอนที่ 4 ระบุโอกาสในการเปลี่ยนแปลงในอนาคต
จากสถานการณ์และปัญหาการใช้ที่ดินที่ได้จากการวิเคราะห์ในขั้นตอนก่อนหน้า จะน ามาสู่
การพิจารณาหาแนวทางแก้ไขที่สมเหตุสมผล เพื่อน ามาก าหนดโอกาสทางเลือกที่เหมาะสมเพื่อการ

เปลี่ยนแปลงในอนาคต ทั้งนี้การรับฟังและการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เป็นขั้นตอนที่จะท าให้
ได้ทางเลือกต่างๆ ที่เหมาะสมและเป็นไปได้
ขั้นตอนที่ 5 ประเมินความเหมาะสมของที่ดิน

ในขั้นตอนนี้ด าเนินการเพื่อให้สามารถก าหนดได้ว่ากิจกรรมการใช้ประโยชน์ที่ดินแต่ละประเภท
ควรด าเนินการในพื้นที่ใหนจะเหมาะสมมากที่สุด และหน่วยที่ดินที่แตกต่างกันแต่ละหน่วยที่ดิน
สามารถใช้ประโยชน์ที่ดินท าอะไรจึงจะเหมาะสมมากที่สุด การประเมินความเหมาะสมของที่ดินใช้การจ าแนก
ชั้นความเหมาะสมของที่ดิน (Land Suitability Classification) ตามกรอบคู่มือ A Framework for