Page 47 - รายงานประจำปี 2565

แผนการใชที่ดินเพื่อบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ำที่มีความสำคัญระหวางประเทศ

แมน้ำสงครามตอนลาง

โดย กลุมวางแผนบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ำ

โครงการแผนการใชที่ดินเพื่อบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ำที่มีความสำคัญระหวางประเทศแมน้ำสงครามตอนลาง
จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงคเพื่อกำหนดแผนการใชที่ดินโดยรอบพื้นที่ชุมน้ำและกำหนดแนวทางการใชที่ดินตาม
ศักยภาพของทรัพยากร เพื่อศึกษาความรูความเขาใจของชุมชนโดยรอบพื้นที่ชุมน้ำตอการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

และกำหนดมาตรการในการอนุรักษและฟนฟูพื้นที่ชุมน้ำแหงนี้ใหคงอยูคูชุมชน โดยคงความหลากหลายทางชีวภาพ
ไวใหชุมชนไดใชประโยชน เพื่อการรักษาดุลยภาพของลักษณะทางนิเวศวิทยาและการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ
โดยคำนึงถึงสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมของชุมชนในพื้นที่โดยรอบพื้นที่ชุมน้ำแมน้ำสงครามตอนลาง

หลักการและเหตุผล

พื้นที่ชุมน้ำแมน้ำสงครามตอนลาง ไดรับการประกาศรับรองเปนพื้นที่ชุมน้ำที่มีความสำคัญระหวางประเทศ
หรือแรมซารไซต เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2562 เปนแรมซารไซต ลำดับที่ 2,420 ของโลก และเปนแรมซารไซต
ลำดับที่ 15 ของประเทศไทย เปนแหลงน้ำจืดที่มีระบบนิเวศหายาก ไดแก ปาบุงปาทามผืนใหญ ซึ่งมีความสำคัญ
ในเชิงความหลากหลายทางชีวภาพของชนิดพันธุพืชและสัตวในระบบนิเวศ เปนแหลงที่อยูอาศัยของพันธุปลาน้ำจืด

เปนแหลงประมงพื้นบานที่มีความสำคัญตอความมั่นคงทางอาหารของคนในพื้นที่ ตลอดจนเปนแหลงวางไขของปลา
จากแมน้ำโขงที่อพยพเขามาเพื่อผสมพันธุในชวงฤดูน้ำหลาก พื้นที่นี้มีการสำรวจพบความหลากหลายของพันธุปลา
อยางนอย 124 ชนิด พันธุพืช 208 ชนิด จึงมีทั้งความสำคัญในเชิงวัฒนธรรมและเศรษฐกิจทองถิ่นและภูมิภาค
แตในปจจุบันทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในพื้นที่ดังกลาวเริ่มมีความเสื่อมโทรม โดยมีสาเหตุจาก

ภัยธรรมชาติ ไดแก ภัยแลง น้ำทวม อัคคีภัย และจากการกระทำของมนุษย ไดแก การบุกรุกและทำลายปา
ในเขตตนน้ำเพื่อการทำเกษตรกรรม ดังนั้น เพื่อใหเกิดการตระหนักในคุณคาและความสำคัญของพื้นที่ชุมน้ำที่ควร
ไดรับการอนุรักษไวเปนมรดกทางธรรมชาติ เพื่อใหชุมชนไดใชประโยชนทั้งทางตรงและทางออมอยางยั่งยืน
ตลอดไป กลุมวางแผนบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ำ จึงไดจัดทำโครงการแผนการใชที่ดินเพื่อบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ำ

ที่มีความสำคัญระหวางประเทศแมน้ำสงครามตอนลางขึ้น

วิธีการดำเนินโครงการ
มีการกำหนดพื้นที่ศึกษาเปนแนวกันชน (Buffer) ในรัศมี 5 กิโลเมตร รอบพื้นที่ชุมน้ำแมน้ำสงครามตอนลาง
คิดเปนเนื้อที่ทั้งหมด 906.76 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 566,722 ไร ครอบคลุมพื้นที่ อำเภอทาอุเทน อำเภอบานแพง

อำเภอศรีสงคราม อำเภอนาหวา อำเภอโพนสวรรค อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม และอำเภออากาศอำนวย
จังหวัดสกลนคร โดยคณะผูจัดทำโครงการไดทำการศึกษาและวิเคราะหสถานภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ไดแก
ทรัพยากรดิน ทรัพยากรน้ำ และทรัพยากรปาไม รวมกับการพิจารณาลักษณะการใชประโยชนที่ดิน ศึกษาและ
วิเคราะหขอมูลดานเศรษฐกิจ-สังคม รวมถึงขอกฎหมายที่เกี่ยวของกับพื้นที่ในเขตปาไมตามกฎหมาย และนโยบาย
ของรัฐที่เกี่ยวของกับพื้นที่ที่มีมติคณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับการใชที่ดิน มติคณะรัฐมนตรีเรื่องการจำแนกการใชประโยชน

ที่ดินในพื้นที่ปาไมในเขตปาสงวนแหงชาติ และมติคณะรัฐมนตรีเรื่องการแกไขปญหาที่ดินในพื้นที่ปาไม และพิจารณา
กรอบนโยบายที่เกี่ยวของกับการกำหนดเขตการใชที่ดินภายในพื้นที่ศึกษา ตามยุทธศาสตรของจังหวัด และแผนพัฒนา

การเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ โดยพิจารณาความตองการของทองถิ่นเปนสำคัญ

45