Page 48 - การวิเคราะห์ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจโครงการปรับเปลี่ยนการผลิตในพื้นที่ไม่เหมาะสม

3-6

2) ต้นทุนและผลตอบแทนการผลิตต่อพื้นที่ของเกษตรกรก่อนและหลังเข้าร่วมโครงการ

พบว่า ก่อนเข้าร่วมโครงการ พืชเดิม (ข้าว) มีมูลค่าผลผลิตเฉลี่ย 3,471.56 บาทต่อไร่ ต้นทุนทั้งหมด

เฉลี่ย 2,240.28 บาทต่อไร่ ซึ่งเมื่อน ามูลค่าผลผลิตหักออกด้วยต้นทุนทั้งหมดจะได้รับผลตอบแทนสุทธิ
เฉลี่ย 1,231.28 บาทต่อไร่ อัตราส่วนรายได้ต่อต้นทุนทั้งหมด (B/C Ratio) 1.55 และหลังเข้าร่วม

โครงการ พืชปรับเปลี่ยน (เกษตรผสมผสาน) มีมูลค่าผลผลิตเฉลี่ย 9,125.99 บาทต่อไร่ ต้นทุนทั้งหมด

เฉลี่ย 4,645.27 บาทต่อไร่ ซึ่งเมื่อน ามูลค่าผลผลิตหักออกด้วยต้นทุนทั้งหมดจะได้รับผลตอบแทนสุทธิ
เฉลี่ย 4,480.7 2 บาทต่อไร่ อัตราส่วนรายได้ต่อต้นทุนทั้งหมด (B/C Ratio) 1 . 9 6 โดยอัตรา

การเปลี่ยนแปลงของมูลค่าผลผลิต ต้นทุนทั้งหมด และผลตอบแทนสุทธิเพิ่มขึ้นร้อยละ 162.88 107.35
และ 263.91 ตามล าดับ (ตารางที่ 3-7)

ตารางที่ 3-7: ต้นทุนและผลตอบแทนการผลิตต่อพื้นที่ของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปรับเปลี่ยน
การผลิตในพื้นที่ที่ไม่เหมาะสม ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 ปี 2564

หน่วย: ต่อไร่
ก่อนเข้าร่วมโครงการฯ หลังเข้าร่วมโครงการฯ

รายการ พืชเดิม พืชปรับเปลี่ยน อัตราการเปลี่ยนแปลง
(ข้าว) (เกษตรผสมผสาน)*
1. มูลค่าผลผลิต (บาท) 3,471.56 9,125.99 162.88

2. ต้นทุนทั้งหมด (บาท) 2,240.28 4,645.27 107.35
ค่าปัจจัยการผลิต (บาท) 755.32 3,051.97 304.06
ค่าแรงงานการผลิต (บาท) 1,484.96 1,593.30 7.30
3. ผลตอบแทนสุทธิ (บาท) 1,231.28 4,480.72 263.91

4. B/C Ratio 1.55 1.96 -
ที่มา: จากการค านวณ (2564) กลุ่มเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน
หมายเหตุ: *เกษตรผสมผสานประกอบด้วย ข้าว กล้วย หญ้าเลี้ยงสัตว์ พืชผัก แก้วมังกร แตงโม ต้นหม่อน มะม่วง มะละกอ ปศุสัตว์
ประมง

3.2.4 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 5
1) ต้นทุนและผลตอบแทนการผลิตต่อครัวเรือนของเกษตรกรก่อนและหลังเข้าร่วมโครงการ

พบว่า ก่อนเข้าร่วมโครงการ พืชเดิม (ข้าว) มีมูลค่าผลผลิตเฉลี่ย 29,649.55 บาทต่อครัวเรือน ต้นทุน

ทั้งหมดเฉลี่ย 25,861.94 บาทต่อครัวเรือน ซึ่งเมื่อน ามูลค่าผลผลิตหักออกด้วยต้นทุนทั้งหมดจะได้รับ
ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย 3,787.61 บาทต่อครัวเรือน และหลังเข้าร่วมโครงการ พืชปรับเปลี่ยน

(เกษตรผสมผสาน) มีมูลค่าผลผลิตเฉลี่ย 76,082.03 บาทต่อครัวเรือน ต้นทุนทั้งหมดเฉลี่ย 41,253.49

บาทต่อครัวเรือน ซึ่งเมื่อน ามูลค่าผลผลิตหักออกด้วยต้นทุนทั้งหมดจะได้รับผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย
34,828.54 บาทต่อครัวเรือน (ตารางที่ 3-8)