Page 17 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดสกลนคร
P. 17
บทที่ 2
ข้อมูลทั่วไป
2.1 ประวัติ และเอกลักษณ์
สกลนคร นครแห่งการแสวงหาได้ชื่อว่าเป็นเมืองพุทธศาสน์ พระธาตุ 5 แห่ง แหล่งอารยธรรม
3,000 ปี ตามต านานเล่าว่า เมื่อสมัยพุทธศตวรรษที่ 16 เมืองหนองหารหลวงในอดีต หรือสกลนคร
ในปัจจุบันนั้นสร้างขึ้นในยุคที่ขอมมีอ านาจในดินแดนนี้ โดยขุนขอมราชบุตรเจ้าเมืองอินทรปัฐนคร ผู้ซึ่ง
อพยพครอบครัวและบ่าวไพร่ชาวเขมรมาสร้างเมืองใหม่ที่ริมหนองหารหลวง มีเจ้าปกครองเรื่อยมาจนถึง
สมัยพระยาสุวรรณภิงคาร เวลานั้นเกิดฝนแล้งข้าวยากหมากแพง เจ้าผู้ครองนครจึงต้องพาราษฎรอพยพ
กลับเขมร หนองหารจึงกลายเป็นเมืองร้างอยู่ระยะหนึ่ง ต่อมาเมื่ออิทธิพลขอมเสื่อมลงเมืองหนองหารหลวง
ตกไปอยู่ในความปกครองของอาณาจักรล้านช้าง เรียกชื่อว่า "เมืองเชียงใหม่หนองหาร" ซึ่งแสดงว่า
เมืองหนองหารมีความสัมพันธ์กับเวียงจันทน์เสมอมา ก่อนที่อิทธิพลรัตนโกสินทร์จะเข้าไปถึงสกลนคร
เมื่อประมาณ พ.ศ. 2321-2322
ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ 3 ปรากฏเจ้าเมืองชื่อพระบรมราชา (มั่ง) เจ้าเมืองสกลนครในขณะนั้น
ไปเข้าข้างเจ้าอนุวงศ์ ซึ่งเป็นกบฏยกเข้ามากวาดต้อนผู้คนทางภาคอีสาน พระบรมราชา (มั่ง) เข้าข้าง
เจ้าอนุวงศ์ อพยพครอบครัวไปอยู่มหาชัยก่องแก้ว เหลือแต่กรรมการเมืองผู้น้อยทิ้งไว้เฝ้าเมือง ต่อมาเมื่อ
พ.ศ. 2373 โปรดเกล้าฯให้พระยาสุนทราชวงศา (ปุต) เจ้าเมืองยโสธรซึ่งท าความดีความชอบเมื่อครั้ง
ปราบกบฏเจ้าอนุวงศ์มารักษาเมืองสกลทวาปี
ต านานเมืองหนองหาร ครั้งหนึ่งยังมีเมืองอยู่เมืองหนึ่งชื่อนครเอกชะทีตา มีพระยาขอมเป็น
กษัตริย์ ปกครองเมืองด้วยความร่มเย็นพระยาขอมมีพระธิดาสาวสวยนามว่า "นางไอ่ค า" ซึ่งเป็นที่รัก
และหวงแหนจึงสร้างปราสาท 7 ชั้น ให้อยู่พร้อมเหล่าสนมนางก านัลคอยดูแลอย่างดี ขณะเดียวกันยังมี
เมืองอีกเมืองหนึ่งชื่อเมืองผาโพง มีเจ้าชายนามว่าท้าวผาแดงเป็นกษัตริย์ปกครองอยู่ ได้ยินกิตติศัพท์
ความงามของธิดาไอ่ค ามาก่อนแล้ว ใคร่อยากจะเห็นหน้าจึงปลอมตัวเป็นพ่อค้าพเนจรถึงนครเอกชะทีตา
และติดสินบนนางสนมก านัลให้น าของขวัญลอบเข้าไปให้นางไอ่ค าด้วยผลกรรมที่ผูกพันมาแต่ชาติปางก่อน
นางไอ่ค าและท้าวผาแดงจึงได้มีใจปฏิพัทธ์ต่อกันจนในที่สุดทั้งสองก็อภิรมย์สมรักกัน ก่อนท้าวผาแดงจะ
จากไปเพื่อจัดขบวนขันหมากมาสู่ขอนางไอ่ค า ทั้งสองได้คร่ าครวญต่อกันด้วยความอาลัยยิ่ง วันเวลาผ่าน
ไปถึงเดือน 6 เป็นประเพณีแต่โบราณของเมืองเอกชะทีตา จะต้องมีการท าบุญบั้งไฟบูชาพญาแถน พระ
ยาขอมจึงได้ประกาศบอกไปตามหัวเมืองต่างๆ ว่าบุญบั้งไฟปีนี้จะเป็นการหาผู้ที่จะมาเป็นลูกเขยอีกด้วย
ขอให้เจ้าชายหัวเมืองต่างๆ จัดท าบั้งไฟมาจุดแข่งขันกัน ผู้ใดชนะก็จะได้อภิเษกกับพระธิดาไอ่ค าด้วย ข่าว
นี้ได้ร่ าลือไปทั่วสารทิศทุกเมืองในขอบเขตแว่นแคว้นต่างๆ ก็ส่งบั้งไฟเข้ามาแข่งขัน เช่น เมืองฟ้าแดดสูง
ยาง เมืองเชียงเหียน เชียงทอง แม้กระทั่งพญานาคใต้เมืองบาดาล ก็ได้ยินร่ าลือจนสิ้น จนท้าวพังคี
เจ้าชายพญานาคเมืองบาดาลก็อดใจไม่ไหว ปลอมตัวเป็นกระรอกเผือก มาดูโฉมงามนางไอ่ค า ด้วยในวัน
งานบุญบั้งไฟ เมื่อถึงวันแข่งขันจุดบั้งไฟปรากฏว่าบั้งไฟท้าวผาแดงจุดไม่ขึ้นพ่นควันด าอยู่ 3 วัน 3 คืน จึง
ระเบิดออกเป็นเสี่ยงๆ ท าให้ความหวังท้าวผาแดงหมดสิ้นลงขณะเดียวกันท้าวพังคีพญานาคที่ปลอมเป็น
กระรอกเผือก มีกระดิ่งผูกคอน่ารักมาไต่เต้นอยู่บนยอดไม้ข้างปราสาทนางไอ่ค า ก็ปรากฏร่างให้
