Page 16 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดลพบุรี

1-6

“ดิน” หมายถึงเทหวัตถุธรรมชาติ (Natural Body) ที่เกิดจากการสลายตัวของหินและแร่ธาตุต่าง ๆ ผสม

คลุกเคล้ากับอินทรียวัตถุ ซึ่งปกคลุมผผิวดินโลก อยู่เป็นชั้นบาง ๆ เป็นวัตถุค้ าจุนการเจริญเติบโตและการทรงตัว
ของพืช “ดิน” ประกอบด้วยแร่ธาตุที่เป็นของแข็ง อินทรียวัตถุ น้ า และอากาศ ที่มีสัดส่วนแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับ
ชนิดของดิน (กรมพัฒนาที่ดิน 2557)

1.6.3 การใช้ที่ดิน (Land Use)
“การใช้ที่ดิน” หมายถึงการจัดการที่ดินตามท มนุษย์ต้องการ ซึ่งรวมถึงการใช้ที่ดินในชนบท เขต

ชานเมือง และเขตอุตสาหกรรม เป็นต้น (FA), 1993)
“การใช้ที่ดิน” หมายถึงผลของความพยายามของมนุษย์ในการด าเนินการเปลี่ยนแปลงลักษณะทาง
กายภาพพื้นที่ของทรัพยากรที่มีอยู่ เพื่อสนองความต้องการของตนเอง (Vink,1975)

1.6.4 การวางแผนการใช้ที่ดินและการพัฒนาอย่างยั่งยืน

“การวางแผนการใช้ที่ดิน” หมายถึงการวิเคราะห์และประเมินข้อมูลทางกายภาพและทางเศรษฐกิจ
สังคมอย่างเป็นระบบ เพื่อก าหนดวิธีการหรือคาดการณ์การใช้พื้นที่ไว้ล่วงหน้า ส าหรับเป็นแนวทางการใช้
ประโยชน์ที่ดินและทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ ตรงตามความต้องการของชุมชน สร้างความมั่นคงต่อชีวิต
เกษตรกร ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ และความมั่นคงทางสังคมในการน าปสู่การพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน

“การวางแผนการใช้ที่ดิน” หมายถึงกระบวนการของการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องกับการแสวงหาการ
ใช้ประโยชน์จากทรัพยากร เป็นการก าหนดทิศทางของการลงทุน แนวทางของการพัฒนาเทคโนโลยี เป็นการ
เปลี่ยนแปลงของหน่วงยงานต่าง ๆ ให้ด าเนินการอยู่ในภาพรวมเดียวกัน และเป็นการเพิ่มศักยภาพ ทั้งในปัจจุบัน
1
และมในอนาคตเพื่อตอบสนองความต้องการจองมนุษย์ (NRC, 1975 และ ADB , 2012)
“การพัฒนาอย่างยั่งยืน” หมายถึงการพัฒนาที่มีดุลยภาพระหว่างมิติทางเศรษฐกิจ สังคม
2
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อความอยู่ดีมีสุขของประชาชนตลอดไป (สศช. 2546)

1.6.5 กระบวนการวิเคราะห์ DPSIR

3
DPSIR เป็นเครื่องมือที่หน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมแห่งสหภาพยุโรป (European Environment
Agency: EEA) ได้ท าการพัฒนาเพื่อวางระบบการจัดเก็บ รวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ และจัดท ารายงานที่เกี่ยวข้อง

กับสิ่งแวดล้อม กรอบ DPSIR อธิบายวิวัฒนาการสังคมมนุษย์ที่มีการปรับปรุงแก้ไขรูปแบบการผลิตและการบริโภค
เพื่อการด ารงอยู่ (Survival) โดยมีจุดเริ่มต้นจากปัจจัยที่เป็นพลังขับเคลื่อน (Driving Force) ซึ่งมีปฏิสัมพันธ์กับ
สิ่งแวดล้อมทั้งที่ลงตัวและไม่ลงตัว ส่งผลให้เกิดแรงกดดัน (Pressure) ต่อดุลยภาพของสิ่งแวดล้อม ผลที่ตามมาคือ
สภาวะ (State) ของสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนไป และเมื่อเกินกว่าที่องค์ประกอบของสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศจะรองรับ
ได้ ผลกระทบ (Impact) ที่เป็นภัยคุกคามต่อมนุษย์ก็จะปรากฏออกมา สังคมมนุษย์จึงต้องคิดค้นเครื่องมือที่

1 ADB (Asian Development Bank): ธนาคารพัฒนาเอเชีย
2 สศช. คือ ส านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
3 DPSIR: Driver-Pressure-State-Impact-Response Framework