Page 77 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดระนอง
P. 77
3-19
3.3.3 การประเมินคุณภาพที่ดิน
การประเมินคุณภาพที่ดิน การประเมินคุณภาพที่ดินเป็นการพิจารณาศักยภาพของหน่วย
ทรัพยากรที่ดินต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทต่างๆ ในระดับการจัดการที่แตกต่างกัน การประเมิน
คุณภาพที่ดินในหลักการของ FAO Framework สามารถท าได้ 2 รูปแบบ
รูปแบบแรก การประเมินทางด้านคุณภาพหรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าเป็นการประเมินเชิง
กายภาพเท่านั้น ว่าที่ดินนั้นๆ เหมาะสมมากหรือน้อยเพียงใดต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทต่างๆ
รูปแบบที่สอง การประเมินทางด้านปริมาณหรือด้านเศรษฐกิจ ซึ่งจะให้ค่าตอบแทนในรูป
ผลผลิตที่ได้รับ ตัวเงินในการลงทุน และตัวเงินจากผลตอบแทนที่ได้รับ
ในที่นี้ได้ประเมินเฉพาะรูปแบบแรก คือ การประเมินเชิงกายภาพ ว่ามีความเหมาะสมตาม
ข้อก าหนดคุณภาพที่ดินอย่างไรต่อประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินต่างๆ
1. การก้าหนดคุณภาพที่ดิน
คุณภาพที่ดินที่น ามาประเมินส าหรับการปลูกพืชในระบบของ FAO Framework
ได้ก าหนดไว้ทั้งหมด 25 ชนิด ในที่นี้น ามาใช้เพียงไม่กี่ชนิดโดยขึ้นอยู่กับความพร้อมของข้อมูล ความ
แตกต่างของภูมิภาค และระดับความรุนแรงของคุณลักษณะดินที่มีผลต่อผลผลิต ตลอดจนชนิดของพืช
และความต้องการการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Land Use Requirements) ดังนั้นคุณภาพที่ดิน (Land
Qualities) ที่น ามาใช้มีดังนี้
1) ระบอบอุณหภูมิ (Temperature regime : t) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่
ค่าอุณหภูมิเฉลี่ยในฤดูปลูก เพราะอุณหภูมิมีอิทธิพลต่อการงอกของเมล็ด ต่อการออกดอกของพืช
บ า งชนิด และมีส่วนสัมพันธ์กับขบวนการสังเคราะห์แสง ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการเจริญ
เติบโตของพืช
2) ความชุ่มชื้นที่เป็นประโยชน์ต่อพืช (Moisture availability : m) คุณลักษณะที่ดินที่
เป็นตัวแทน ได้แก่ ปริมาณน้ าฝนเฉลี่ยในรอบปี
3) ความเป็นประโยชน์ของออกซิเจนต่อรากพืช (Oxygen availability : o)
คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ สภาพการระบายน้ าของดิน ทั้งนี้เพราะพืชโดยทั่วๆ ไป รากพืช
ต้องการออกซิเจนในขบวนการหายใจ
4) ความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหาร (Nutrient availability : s) คุณลักษณะที่ดินที่
เป็นตัวแทน ได้แก่ ปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน
5) ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร (Nutrient retention capacity : n) คุณลักษณะ
ที่ดินเป็นตัวแทน ได้แก่ ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก และความอิ่มตัวด้วยค่าด่าง
6) สภาวะการหยั่งลึกของราก (Rooting conditions : r) คุณลักษณะที่ดินที่เป็น
ตัวแทน ได้แก่ ความลึกของดิน ความลึกของระดับน้ าใต้ดิน และชั้นการหยั่งลึกของราก โดยความยาก
ง่ายต่อการหยั่งลึกของรากในดินมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ลักษณะเนื้อดิน โครงสร้างของดิน การเกาะตัว
ของดิน และปริมาณกรวดหรือเศษหิน ที่พบในหน้าตัดดิน
7) การมีเกลือมากเกินไป (Excess of salts : x) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่
ปริมาณเกลืออิสระที่สะสมมากเกินพอจนเป็นอันตรายต่อการเจริญเติบโตของพืชมี exchangeable
Na<15% หรือที่รียกว่า Salinity
