Page 38 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง
P. 38
2-22
การตลาดข้าวเปลือก วิถีการตลาดเริ่มต้นจากเกษตรกรชาวนาผู้ผลิตข้าวเปลือก พ่อค้า
รวบรวมท้องถิ่น สถาบันเกษตรกร (เช่น สหกรณ์การเกษตร กลุ่มโรงสีชุมชน เป็นต้น) ตลาดกลาง
ข้าวเปลือก โดยข้าวเปลือกจะถูกรวบรวมแล้วส่งไปยังโรงสีข้าว
การตลาดข้าวสาร วิถีการตลาดข้าวสารเริ่มจากโรงสีข้าวซึ่งเป็นผู้แปรรูปข้าวเปลือกให้
เป็นข้าวสาร แล้วส่งข้าวสารไปยังพ่อค้าขายส่งในประเทศ เพื่อกระจายข้าวสารไปยังพ่อค้าขายปลีกและ
ผู้บริโภคในประเทศ ส่วนการส่งออกจะส่งผ่าน ”หยง” หรือนายหน้า หรือส่งให้กับพ่อค้าผู้ส่งออกโดยตรง
ซึ่งผู้ส่งออกจะท าการส่งออกข้าวตามขั้นตอนและกฎระเบียบที่ก าหนด ไปยังประเทศผู้รับซื้อต่าง ๆ ต่อไป
จากการที่ตลาดข้าวในประเทศไทยมีความเชื่อมโยงกับตลาดโลกอย่างใกล้ชิด เมื่อ
สถานการณ์ตลาดโลกท าให้ราคาข้าวในตลาดโลกเพิ่มขึ้น ราคาข้าวในประเทศก็มีแนวโน้มปรับระดับสูง
ตามไปด้วย เนื่องจากข้าวถือเป็นสินค้าประเภทโภคภัณฑ์ (Commodity) ราคาเป็นไปตามกลไกตลาด
อย่างแท้จริง ระดับราคาขึ้นกับอุปสงค์และอุปทาน เมื่ออุปทานมากกว่าอุปสงค์ราคาข้าวในตลาดโลกจะ
ปรับลดลง หากอุปสงค์มากกว่าอุปทานราคาจะสูงขึ้น
ราคาข้าวสารในประเทศไทยช่วงที่มีผลผลิตออกสู่ตลาดพร้อม ๆ กันเป็นปริมาณมาก จะ
ถูกพ่อค้าคนกลางและพ่อค้าโรงสีกดราคารับซื้อ ในสถานการณ์เช่นนี้รัฐบาลจะใช้มาตรการรับจ าน า
ข้าวเปลือกเพื่อพยุงราคาไว้ โดยรัฐบาลจะรับซื้อข้าวเปลือกในราคาที่ประกาศหรือเรียกว่า “ราคา
ประกัน” เพื่อดึงดูดอุปทานหรือผลผลิตข้าวออกจากตลาด ซึ่งราคาประกันแต่ละปีจะอยู่ในระดับที่สูงกว่า
ราคาตลาด โดยการรับจ าน าข้าวเปลือกท าได้ 2 รูปแบบ คือ จ าน าที่ยุ้งฉางของเกษตรกรหรือจ าน าที่โรงสีที่
เข้าร่วมโครงการรับจ าน า การรับจ าน าที่ยุ้งฉางของเกษตรกร ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์
การเกษตร (ธ.ก.ส) จะเป็นผู้ด าเนินการโดยการฝากข้าวไว้ที่ยุ้งฉางของเกษตรกร กรณีที่รับจ าน าที่โรงสี
เกษตรกรต้องขนข้าวเปลือกมาที่โรงสี พร้อมกับได้รับเอกสารไปขึ้นเงินกับธนาคารเพื่อการเกษตรและ
สหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส) โรงสีที่รับจ าน าข้าวเปลือกจะด าเนินการสีข้าวเพื่อส่งมอบให้แก่องค์การ
คลังสินค้า (อคส.) หรือยังคงเก็บไว้ที่โรงสีเพื่อรอเวลาการระบายส่งออกนอกประเทศ หรือบางกรณีอาจมี
นโยบายน ากลับมาในตลาดภายในประเทศก็ได้
