Page 159 - durian
P. 159
บทที่ 4
เขตการใช้ที่ดิน
ปัญหาส าคัญของการท าการเกษตรในประเทศไทย มีหลายประเด็นด้วยกัน เช่น ขาดเสถียรภาพ
ด้านราคา สภาพแวดล้อมรวมถึงลักษณะทางกายภาพไม่เอื้ออ านวย เช่น ความแปรปรวนของภูมิอากาศ
ต้นทุนการผลิตสูง คุณภาพของผลผลิตไม่ได้มาตรฐานตรงกับความต้องการของตลาด อุปสงค์และ
อุปทานขาดความสมดุล และการด าเนินนโยบายภาครัฐขาดความชัดเจน เป็นต้น เปรียบเสมือน
ความสัมพันธ์ระหว่างต้นน ้า กลางน ้า และปลายน ้า ที่เชื่อมโยงกันอย่างต่อเนื่อง
ทุเรียนจัดเป็นผลไม้เขตร้อนที่มีผู้นิยมบริโภคมากโยส่วนใหญ่นิยมการบริโภคสดส่วนน้อยที่
น ามาแปรรูป เช่น ทุเรียนทอด ทุเรียนกวน เป็นต้น แต่ในปัจจุบันเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนประสบปัญหา
ด้านต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้นโดยเฉพาะการใช้ปุ๋ ยเคมีและสารปราบศัตรูพืช ขาดแคลนแรงงาน
โดยเฉพาะในช่วงเก็บเกี่ยวผลผลิต ซึ่งการดูแลจัดการสวนและเก็บผลผลิตเกือบทั้งหมดต้องใช้
แรงงานคนเป็นหลัก
การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจทุเรียนเป็นแนวทางหนึ่งที่ใช้ในการบริหารจัดการพืช
เศรษฐกิจทุเรียนตลอดห่วงโซ่อุปทาน เพื่อเป็นเครื่องมือช่วยในการพิจารณาตัดสินใจในการก าหนด
พื้นที่ปลูกทุเรียนในเขตที่เหมาะสม ซึ่งสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตได้ พร้อมกันนี้ยังรวมไปถึงกรณี
ที่เกษตรกรปลูกทุเรียนในพื้นที่ไม่เหมาะสมควรมีมาตรการด าเนินการแก้ไขอย่างไร เป็นต้น
4.1 หลักเกณฑ์และการก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจทุเรียน
การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจทุเรียน ได้จากการศึกษาลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ
และสังคม ร่วมกับยุทธศาสตร์และนโยบายที่เกี่ยวข้องโดยสามารถสร้างเงื่อนไขเพื่อวิเคราะห์จัดท าเขตการ
ใช้ที่ดินโดยมีหลักการดังต่อไปนี้
- พื้นที่ก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจทุเรียนต้องอยู่ในเขตเกษตรกรรมนอกเขตป่าไม้
ตามกฎหมายและมติคณะรัฐมนตรี
- การเลือกพื้นที่ได้จากการพิจารณาพื้นที่ปลูกอยู่จริงในปัจจุบันทั้งปลูกในลักษณะของสวนเดี่ยว
และสวนผสม ไม่ระบุพันธุ์ (สภาพการใช้ที่ดินไม่สามารถแยกพันธุ์ได้) กับระดับความเหมาะสมของ
ที่ดินในระดับต่าง ๆ โดยพิจารณาเฉพาะในพื้นที่เกษตรกรรมเท่านั้น
- ก าหนดเขตการใช้ที่ดินตามศักยภาพของทรัพยากรและความเหมาะสมของที่ดินตลอดจน
ลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมของแต่ละพื้นที่ โดยสามารถก าหนดเขตการใช้ที่ดินได้เป็น 3 เขต คือ
เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมมาก สัญลักษณ์ Z-I
เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมปานกลาง สัญลักษณ์ Z-II
