Page 38 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods
P. 38
2.3.1 หลักการที่ใช4ในการวิเคราะหHต4นทุนผลตอบแทน
หลักการของการวิเคราะห1ตDนทุนผลตอบแทนมีหลักเกณฑ1สำคัญ ดังนี้
(1) เป\นเครื่องมือในการประเมินโครงการทางดDานเศรษฐศาสตร1ที่เนDนพิจารณาผลกระทบ
ที่เกิดตIอสังคม ซึ่งเป\นเทคนิคที่ไดDรับการยอมรับในการวิเคราะห1ทางธุรกิจและโครงการใชDจIายภาครัฐ
(2) เป\นเครื่องมือที่คำนึงถึงผลกระทบภายนอกของโครงการ (Externality) นั่นคือ การนำผลกระทบ
ตIอประชาชน สิ่งแวดลDอม สภาพแวดลDอมภายนอกโครงการ เขDามารIวมวิเคราะห1ควบคูIกับตDนทุนและ
ผลตอบแทนโดยตรงที่เกิดขึ้นจากการดำเนินโครงการ
(3) เป\นการนำกรอบเวลาเขDามาพิจารณา เนื่องจากมูลคIาทางเศรษฐกิจมีการเปลี่ยนแปลงไปตาม
ระยะเวลา และโดยทั่วไปโครงการที่พิจารณานั้นมีชIวงอายุโครงการมากกวIา 1 ปT ดังนั้นการคิดลดผลประโยชน1
ที่จะไดDรับในอนาคต และลดตDนทุนไปตามระยะเวลาในอนาคต
2.3.2 ขั้นตอนในการวิเคราะหHต4นทุนผลตอบแทน
ขั้นตอนในการประยุกต1ใชDแนวคิด CBA มีขั้นตอนหลัก ๆ 5 ขั้นตอน (ประยุกต1จาก Cost Benefit
Analysis เทคนิคการประเมินความคุDมคIาของโครงการ) (จิรพร สุเมธีประสิทธิ์, 2563) ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 คำนวณตDนทุนที่เกิดขึ้นจากการลงทุนและ/หรือการดำเนินโครงการ โดยประเภทของ
ตDนทุนสามารถจำแนกไดDหลายแบบ อาทิเชIน
(1) ตDนทุนทางตรง (Direct cost) และตDนทุนทางอDอม (Indirect cost) สำหรับตDนทุนทางตรงเป\น
ตDนทุนที่เกิดขึ้นโดยตรงเพื่อใหDเกิดและดำเนินโครงการไดD เป\นคIาใชDจIายที่ตDองใชDตั้งแตIเริ่มโครงการ
จนสิ้นสุดอายุโครงการ เชIน คIากIอสรDาง คIาที่ดิน คIาจDางแรงงาน คIาสาธารณูปโภค ตDนทุนในการบำรุงรักษา
สIวนตDนทุนทางอDอมเป\นคIาใชDจIายที่ไมIไดDเกิดจากโครงการโดยตรง แตIเป\นคIาใชDจIายที่ไมIตั้งใจใหDเกิดขึ้น เชIน
โครงการกIอสรDางเขื่อนอาจเกิดคIาใชDจIายในการขุดลอกรIองน้ำ เนื่องจากมีการตกตะกอนของดินเพิ่มขึ้น ซึ่งมิไดD
เป\นคIาใชDจIายที่เกี่ยวเนื่องกับโครงการโดยตรง
(2) ตDนทุนที่วัดเป\นตัวเงินไดD (Tangible cost) และตDนทุนที่วัดเป\นตัวเงินไมIไดD (Intangible cost)
โดยตัวเงินที่วัดเป\นตัวเงินไดDจะเป\นคIาใชDจIายที่ตีมูลคIาในรูปตัวเงินไดDชัดเจน ซึ่งสIวนใหญIมีการวัดมูลคIาตDนทุน
ในแบบนี้จากสินคDาและบริการที่มีการซื้อขายในตลาด ในขณะที่การประเมินตDนทุนที่เป\นตัวเงินไมIไดD
จำเป\นตDองมีการคิดจากการเทียบเคียงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากโครงการ โดยเรียกวIาเป\นการตีมูลคIาทาง
เศรษฐศาสตร1 เชIน โครงการที่กIอใหDเกิดผลกระทบทางดDานสุขภาพ โครงการที่กIอใหDเกิดความเสื่อมโทรมของ
ทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งวิธีการเทียบเคียงสถานการณ1อื่น ๆ เพื่อตีมูลคIาตDนทุนประเภทนี้ขึ้นอยูIกับผูDวิเคราะห1
เป\นหลัก ทำใหDมักมีขDอโตDแยDงเกี่ยวกับวิธีการที่นำมาใชDในการประเมิน (กรมชลประทาน, 2560)
(3) ตDนทุนทางการเงิน (Financial cost) และตDนทุนทางเศรษฐศาสตร1 (Economic cost) สำหรับ
ตDนทุนทางการเงินเป\นคIาใชDจIายที่เกิดขึ้นทั้งหมดที่สามารถวัดเป\นตัวเงินไดD สIวนตDนทุนทางเศรษฐศาสตร1 เป\น
คIาใชDจIายทั้งที่สามารถวัดเป\นตัวเงินไดDและวัดเป\นตัวเงินไมIไดD
35
