Page 163 - กำหนดเขตที่ดินทำกิน โครงการพัฒนาที่ดินบนพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง

ผ-3

ภาคผนวกที่ 2

การกําหนดชั้นคุณภาพลุมน้ํา

ประเทศไทยมีการกําหนดชั้นคุณภาพลุมน้ําหรือการแบงเขตพื้นที่ลุมน้ําตามลักษณะศักยภาพทาง
อุทกวิทยา และทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู เพื่อประโยชนหลักในดานการจัดการทรัพยากร และ
สภาพแวดลอมอยางมีประสิทธิภาพ โดยมีหลักเกณฑประกอบการพิจารณา 7 ขอดังนี้
- สภาพภูมิประเทศ ใชลักษณะของแผนดิน เชน แนวบริเวณสันเขา ยอดเขาแหลม ยอดเขามน
หุบเขา หนาผา เชิงเขา บริเวณกัดลึก รองเขา ที่ราบขั้นบันได ที่ราบหรือที่ลุม ซึ่งเปนผลสืบเนื่องจาก
กระบวนการชะลางพังทลายในอดีตและมีผลตอการกําหนดการใชประโยชนที่ดิน
- ความลาดชัน เปนศักยภาพที่เกี่ยวของกับกระบวนการชะลางและการสูญเสียหนาดิน เชน

ถาความลาดชันสูง โอกาสที่มีการพังทลายจะมาก ปริมาณการเคลื่อนยายของตะกอนดินก็มีมากตาม
- ความสูงจากระดับน้ําทะเล โดยทั่วไปเมื่อความสูงจากระดับน้ําทะเลมีมาก ความลาดชันของ
พื้นที่จะเพิ่มขึ้นดวยและมีปริมาณฝนตกมากและนานขึ้น ความสูงจากระดับน้ําทะเลจึงมีอิทธิพลตอการ
พังทลายของหนาดิน มีหนวยที่ยอมรับกันเปนสากลวาใหวัดจากระดับน้ําทะเลปกติแลวใชชื่อเรียกวา
ความสูงจากระดับน้ําทะเลปานกลางมีหนวยเปนเมตร
- ลักษณะหิน โดยทั่วไปลักษณะของหินจะเกี่ยวโยงถึงการกําเนิดดินและคุณภาพของน้ําทา จึงใช
ชนิดของหิน อายุทางธรณีรวมทั้งคุณสมบัติที่จะแปรสภาพเปนดินที่มีความยากงายตอการถูกชะลาง
พังทลาย
- ลักษณะดิน โดยทั่วไปดินมีความแตกตางกันไปทั้งดานเคมี ฟสิกส และชีววิทยาสัมพันธตอการ

กําหนดชั้นคุณภาพลุมน้ํา ใชคุณสมบัติทางดินที่เกี่ยวกับความลึก ความอุดมสมบูรณ และความยากงายตอ
การชะลางพังทลายของชนิดดินที่ปรากฏเปนสวนใหญในพื้นที่นั้นๆ
- สภาพของพืชพรรณและปาไม ซึ่งหมายถึงพืชคลุมดินไมวาจะเปนวัชพืช พืชเกษตร พืชปา
หญา ตนไมที่เหลืออยูในปจจุบันอาจจะพิจารณาจากรายงานของแผนที่ภาพถายทางอากาศจาก
ดาวเทียมที่สํารวจประจําป ซึ่งใหสภาพที่เปนจริงในปจจุบันมากที่สุด พืชคลุมดินดังกลาวจะเกี่ยวพันกับ
การชะลางผิวหนาดิน