Page 11 - khonkaen

บทที่ 1

บทนํา

1.1 หลักการและเหตุผล

ตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 72 (1) ไดมีการบัญญัติใหมีการ
วางแผนการใชที่ดินของประเทศใหเหมาะสมกับสภาพพื้นที่และศักยภาพของที่ดินตามหลักการพัฒนา
อยางยั่งยืน ตอมาไดมีประกาศสํานักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การประกาศแผนการปฏิรูปประเทศ เมื่อวันที่
6 เมษายน 2561 มีแผนการปฏิรูปดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ซึ่งกําหนดใหมีการจัดทํา

แผนการใชที่ดินของชาติทั้งระบบใหสอดคลองและเหมาะสมกับศักยภาพของพื้นที่และการพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ปรับปรุงแผนการใชที่ดินตําบลจํานวน 7,225 ตําบล ใหแลวเสร็จ
ภายในป 2565 ตลอดจนนําแผนการใชที่ดินตําบลไปสูการปฏิบัติเพื่อเปนไปตามรัฐธรรมนูญแหง

ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 และประกาศสํานักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การประกาศแผนปฏิรูปประเทศ
ทรัพยากรที่ดิน เปนทรัพยากรธรรมชาติที่สําคัญในการดํารงชีพของมนุษย ประเทศไทย
เปนประเทศเกษตรกรรมซึ่งที่ดินเปนปจจัยหลักการเพิ่มขึ้นของประชากร ประกอบกับความตองการใช
ที่ดิน เพื่อใชในกิจกรรมทางเศรษฐกิจสาขาอื่นก็มีแนวโนมที่เพิ่มขึ้น เชน การพัฒนาเมืองเขต
อุตสาหกรรม เปนตน ดังนั้น ปญหาที่เกิดขึ้นในการใชประโยชนที่ดิน คือ การนําพื้นที่เหมาะสมทาง

การเกษตรมาใชในการขยายเมือง การนําพื้นที่ที่ไมเหมาะสมตอการเกษตรมาใชในการเกษตร การใช
ประโยชนจากที่ดินที่ไมถูกตองตามหลักวิชาการ ทําใหเกิดปญหาความเสื่อมโทรมของดิน ซึ่งสงผล
กระทบทั้งทางตรงและทางออมตอเกษตรกร ชุมชนและประเทศชาติ ปญหาของทรัพยากรดิน และ

การใชที่ดิน ไดแก ปญหาความเสื่อมโทรมของดินและปญหาการใชประโยชนที่ดิน ปญหาความเสื่อมโทรม
ของดิน มีสาเหตุทั้งที่เกิดจากธรรมชาติและเกิดจากการใชที่ดินที่ไมถูกตองตามหลักวิชาการ ตัวอยาง
ของปญหา เชน การชะลางพังทลายของดิน ดินขาดอินทรีย และปญหาที่เกิดจากสภาพธรรมชาติของดิน
รวมกับการกระทําของมนุษย เชน ดินเค็ม ดินเปรี้ยว ดินอินทรีย (พรุ) ดินทรายจัด และดินตื้น ปญหา

การใชประโยชนที่ดินทางดานเกษตรกรรมของประเทศไทย ไดแก การชะลางพังทลายของหนาดิน
พื้นที่ที่มีปญหาการชะลางพังทลายของดินมากที่สุด คือ ภาคเหนือ ดินขาดอินทรียวัตถุ ปญหาดินขาด
อินทรียวัตถุอยูในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ดินที่มีปญหาตอการใชประโยชนทางดานเกษตรกรรม
ซึ่งสวนใหญอยูในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สวนดินเค็ม ดินกรดและดินคอนขางเปนทราย

อยูในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การดําเนินการเพื่ออนุรักษฟนฟูทรัพยากรดิน ใหเปนปจจัยพื้นฐาน
ของการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยการกําหนดแนวทางการอนุรักษดินและน้ํา การพัฒนาระบบขอมูลดิน
การศึกษาวิจัยทําแปลงสาธิตในพื้นที่เกษตรและใหความรู เผยแพรแนวทางการจัดการทรัพยากรดินที่
เหมาะสม และถายทอดใหแกเกษตรกรนําไปปฏิบัติไดอยางถูกตอง ทั้งนี้การดําเนินการตามมาตรการ

อนุรักษดินและน้ําการฟนฟูและอนุรักษดินเพื่อการเกษตร มีการฟนฟูดินที่ขาดความอุดมสมบูรณ
ดินเปรี้ยว ดินเค็ม ดินขาดอินทรียวัตถุ และดินชะลางพังทลาย การประเมินการสูญเสียความอุดมสมบูรณ
ของที่ดินนี้จะพิจารณาเฉพาะปญหาสําคัญ ไดแก ปญหาการชะลางพังทลายที่ดิน ทําใหสูญเสียธาตุ

อาหารของพืช ปญหาดินเค็ม และปญหาดินถลม การประเมินการสูญเสียความอุดมสมบูรณจากดินเค็ม

แผนการใชที่ดินจังหวัดขอนแกน กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน