Page 94 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดสมุทรปราการ 2566

3-24

3.3.2 การประเมินคุณภาพที่ดิน

ิ
่
การประเมินคุณภาพที่ดนเปนขั้นตอนทีมีความสำคัญตอการวางแผนการใชทีดินใหเกิดผล
่
ตามเปาหมาย โดยการพิจารณาจากศักยภาพของหนวยทรัพยากรที่ดินตอการใชประโยชนที่ดินแตละ
ประเภทในระดับการจัดการที่แตกตางกัน การประเมินคุณภาพที่ดินมีวิธีการประเมินหลายวิธี เชน
หลักการประเมินคุณภาพที่ดินของกระทรวงเกษตรแหงประเทศสหรัฐอเมริกา (USDA) สำหรับกรม

พัฒนาที่ดินไดยึดถือหลักการประเมินตามวิธีประเมินคุณภาพที่ดินของ FAO Framework ค.ศ. 1983
ซึ่งมีวิธีการประเมินคุณภาพที่ดินที่สามารถทำได 2 รูปแบบ ไดแก รูปแบบแรก การประเมินทางดาน
คุณภาพ (Qualitative Land Evaluation) เปนการประเมินเชิงกายภาพเทานั้น วาดินนั้น ๆ มีความ
เหมาะสมมากนอยเพียงใดตอการใชประโยชนที่ดินประเภทตาง ๆ และรูปแบบที่สอง การประเมิน
ทางดานปริมาณหรือดานเศรษฐกิจ (Quantitative Land Evaluation หรือ Economic Evaluation)

โดยการประเมินจากคาตอบแทนในรูปผลผลิตที่ไดรับ ตัวเงินในการลงทุนและตัวเงินจากผลตอบแทนท ่ ี
ไดรับ ซึ่งในการประเมินคุณภาพที่ดินสำหรับการวางแผนการใชที่ดินจังหวัดสมุทรปราการ ไดเลือกใช
เฉพาะการประเมินทางดานคุณภาพเทานั้น โดยไมไดมีการประเมินทางดานปริมาณหรือดานเศรษฐกิจ

รวมดวย
ี่
ุ
ุ
การประเมินประเมินคณภาพที่ดินทางดานคุณภาพ ในระบบ FAO ไดกำหนดคณภาพทดิน
ที่นำมาประเมินสำหรับการปลูกพืชไวทั้งหมด 25 ชนิด สำหรับประเทศไทยคุณภาพที่ดินที่นำมาประเมน
ิ
ี่
มี 13 ชนิด ซึ่งในขึ้นตอนการประเมินหากนำคุณภาพที่ดินทงหมดมาใชในการพิจารณา อาจทำใหผลทได
ั้
ไมตรงกับความจริง จึงมีความจำเปนตองนำคุณภาพที่ดินแตละชนิดมาจัดลำดับความสำคัญกอนที่จะ
เลือกใชเปนตัวแทนคุณภาพที่ดินที่นำมาใชในการประเมิน ตามเงื่อนไขในการคัดเลือกคุณภาพที่ดินวา
ื
จะตองมีครบอยางนอย 3 ประการ ไดแก 1) ตองมีผลตอพชหรือประเภทการใชที่ดินนั้น ๆ 2) คาวิกฤต ิ
ี่
ื
ตองพบในพนทที่จะปลูกพชนั้น ๆ 3) การรวบรวมขอมลสามารถปฏิบัติได เมื่อพจารณาตามเงอนไขการ
ิ
ื่
ื้
ู
คัดเลือกคุณภาพที่ดิน สามารถกำหนดคุณภาพที่ดินที่ใชในการประเมินได 7 ชนิด ดั้งนี้


1) ความชุมชื้นที่เปนประโยชนตอดิน (m) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก ไดแก ปริมาณ

่
น้ำฝนเฉลียในรอบป
2) ความเปนประโยชนของออกซิเจนตอรากพืช (o) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก 
สภาพการระบายน้ำของดิน

3) ความเปนประโยชนของธาตุอาหาร (s) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก ระดับความ
อุดมสมบูรณของดิน

4) การดูดยึดธาตุอาหาร (n) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก ความจุแลกเปลี่ยนแคต
ไอออน และความอิ่มตัวเบสในชั้นดินบน
5) สภาวะการหยั่งลึกของราก (r) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก ความลึกของดิน


6) ศักยภาพการใชเครื่องจักร (w) ปจจัยในการพิจารณา ไดแก ความลาดชันของพื้นท ี่