Page 92 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดลพบุรี

3-24

2) การชะล้างพังทลายของดิน

การประเมินการชะล้างพังทลายของดินมีหลายวิธีด้วยกันในการประเมินการสูาเสียดิน
สมการการสูาเสียดินสากล นับว่าเป็นเครื่องมือทางเทคนิคที่มีค่าและเป็นประโยชน์มากส าหรับนัก
อนุรักษ์ทั่วไป เมื่อน าไปใช้คาดคะเนปริมา์การสูาเสียดิน ซึ่งกรมพัฒนาที่ดิน (2545) ได้ศึกษาการ

สูาเสียดินในประเทศไทย โดยใช้สมการการสูาเสียดินสากล (Universal Soil Loss Equation: USLE)
ของ Wischmeier & Smith ปี ค.ศ. 1978 มีรูปสมการ ดังนี้
A = R K L S C P
เมื่อ A เป็นค่าการสูาเสียดินต่อหน่วยพื้นที่
R เป็นค่าที่รวมทั้งปัจจัยของน้ าฝนและการไหลบ่า (rainfall and runoff

erosivity factor: R-factor)
K เป็นค่าปัจจัยความคงทนต่อการถูกชะล้างพังทลายของดิน (Soil
erodibility factor: K-factor)

LS เป็นค่าปัจจัยความลาดชันของพื้นที่ (Slope length and slope
steepness factors: LS-factor)
C เป็นค่าปัจจัยการจัดการพืช (Crop management factor: C-factor)
P เป็นค่าปัจจัยการปฏิบัติป้องกันการชะล้างพังทลาย (Conservation

practice: P-factor)
ในการประเมินค่าปัจจัยทั้ง 6 ปัจจัย เป็นการประเมินตามคู่มือการประเมินการสูาเสียดิน
ในประเทศไทย โดยใช้ฐานข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมาวิเคราะห์ ซึ่งค่าปัจจัยที่ใช้ในการสมการได้จาก
ข้อมูลทรัพยากรดิน ข้อมูลสภาพการใช้ที่ดิน ข้อมูลสถิติน้ าฝน และข้อมูลแผนที่ธร์ีวิทยา โดยท าการ

ประเมินการชะล้างพังทลายของดินในจังหวัดลพบุรี เมื่อได้ค่าการสูาเสียดินต่อหน่วยพื้นที่น าผลที่ได้มา
จ าแนกชั้นความรุนแรงของการสูาเสียดิน ตามคู่มือการประเมินการสูาเสียดินในประเทศไทยที่กรม
พัฒนาที่ดินได้ศึกษาค่าแต่ละปัจจัยต่าง ๆ และจ าแนกระดับชั้นความรุนแรงของการสูาเสียดินไว้เป็น
5 ระดับ ดังตารางที่ 3-7

ตารางที่ 3-7 ความรุนแรงการสูญเสียดิน 5 ระดับ

ชั้นความรุนแรงของการสูญเสียดิน อัตราการสูญเสียดิน (ตัน/ไร่/ปี)
น้อย 0-2

ปานกลาง 2-5
รุนแรง 5-15

รุนแรงมาก 15-20
รุนแรงมากที่สุด มากกว่า 20

ที่มา: กรมพัฒนาที่ดิน (2545)