Page 23 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดกาฬสินธุ์ 2566

บทที 2
่
ขอมูลทั่วไป


2.1 ประวัติและเอกลักษณ (สำนักงานจังหวัดกาฬสินธุ, 2566)
สมัย กรุงธนบุรีประมาณ พ.ศ.2310 พระเจาองคเวียนดาแหงนครเวียงจันทน ไดสิ้นพระชนม 
โอรสทาวเพี้ยเมืองแสนไดยกกองทัพเขายึดเมืองเวียงจันทนและไดสถาปนา ขึ้นเปน พระเจาแผนดนสืบ
ิ
แทน ทรงพระนามวา "พระเจาศิริบุญสาร" พ.ศ. 2320 ทาวโสมพะมิตร และ อุปราชเมืองแสนฆองโปง

ั

เมืองแสนหนาง้ำเกดขดใจกบพระเจาศิริบุญสาร จึงรวบรวมผูคนอพยพจากดินแดนทางฝงซายแมน้ำโขง
ั
ิ
ขามมาตั้งบานเรือนบริเวณลุมน้ำก่ำแถบบานพรรณา (ปจจุบันอยูในเขตจังหวัดสกลนคร) ตอมาทาวศิริ
บุญสารไดยกกองทัพติดตามมา ทาวโสมพะมิตรจึงอพยพตอไปโดยแยกเปน 2 สาย คือ
สายที่ 1 มี เมืองแสนหนาง้ำเปนหัวหนา อพยพไปทางทิศตะวันออกสมทบกับพระวอหลบหนีไป
จนถึงนครจำปาศักดิ์ขอพึ่งบารมี ของ พระเจาหลวงแหงนครจำปาศักดิ์ และตั้งบานเรือน ณ ดอนคอน
กอง ตอมาเรียกวา "คายบานดูบานแก" ในป พ.ศ. 2321 พระเจาศิริบุญสาร ใหเพี้ยสรรคสุโภย
ยกกองทัพมาปราบ พระวอตายในสนามรบ ผูคนที่เหลือจึงอพยพไปอยูในเกาะกลางลำแมน้ำมูล ชื่อวา

"ดอนมดแดง" (ปจจุบันอยูในเขตจังหวัดอุบลราชธานี)
สายที่ 2 มีทาวโสมพะมิตรเปนหัวหนา ไดอพยพขามสันเขาภูพานลงมาทางใต และตั้งบานเรือน
อยูที่บานกลางหมื่น ตอมาทาวโสมพะมิตร ไดสงทาวตรัยและคณะ ออกเสาะหาชัยภูมิที่จะสรางเมืองใหม 

ใชเวลาประมาณปเศษจึงพบทำเลที่เหมาะสม คือบริเวณลำน้ำปาวและเห็นวาแกงสำโรงชายสงเปลือยม ี
ดิน น้ำอุดมสมบูรณ จึงอพยพผูคนมาตั้งบานเรือนและไดจัดตั้งศาลเจาพอหลักเมอง
ื


พ.ศ. 2336 ทาวโสมพะมิตรได นำเครื่องบรรณาการ คือ กาน้ำสัมฤทธิ์ เขาถวายสวามิภักดิ์ตอ
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แหงราชวงศจักรี และขอตั้งบานแกงสำโรง
ขึ้นเปนเมือง ไดรับพระราชทานนามวา "กาฬสินธุ" และไดแตงตั้งให ทาวโสมพะมิตรเปน "พระยาชัย
สุนทร"
พ.ศ. 2437 สมัยพระยาชัยสุนทร (ทาวเก) ไดมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองเปนแบบ
เทศาภิบาล มี มณฑล จังหวัด อำเภอ ตำบล และใหเมืองกาฬสินธุ เปน "อำเภออุทัยกาฬสินธุ" ขึ้นกบ
ั
จังหวัดรอยเอ็ด
วันที่ 1 สิงหาคม 2456 ไดยกฐานะอำเภออุทัยกาฬสินธุเปน "จังหวัดกาฬสินธุ" ใหมีอำนาจ
ปกครอง อำเภออุทัยกาฬสินธุ อำเภอสหัสขันธ อำเภอกุฉินารายณ อำเภอกมลาไสย และอำเภอยาง
ตลาด โดยใหขึ้นตอมณฑลรอยเอ็ด

วันที่ 18 กุมภาพันธ 2474 จังหวัดกาฬสินธุถูกยุบเปนอำเภอ ขึ้นกับจังหวัดมหาสารคาม และ 1
ตุลาคม 2490 ไดยกฐานะเปน "จังหวัดกาฬสินธุ" จนถึงปจจุบัน
กาฬสินธุเปนจังหวัดที่มีความอุดมสมบูรณจังหวัดหนึ่งในภาคอีสาน จากหลักฐานทางโบราณคด ี

บงบอกวาเคยเปนที่อยูอาศัยของเผาละวา ซึ่งมีความเจริญทางดานอารยธรรมประมาณ 1,600 ป จาก

หลักฐานทางประวัติศาสตรเริ่มตั้งเปนเมืองในสมัยรัตนโกสินทร เมื่อป พ.ศ. 2336 โดยทาวโสมพะมิตร
ไดอพยพหลบภัยมาจากดินแดนฝงซายแมน้ำโขงพรอมไพรพล และมาตั้งบานเรือนอยูริมน้ำปาว เรียกวา



“บานแกงสำโรง” แลวไดนำเครื่องบรรณาการเขาถวายสวามิภักดิ์ตอพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา