Page 43 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจไพล

2-31

สถานการณ์การค้าในประเทศเป้าหมาย

ไพลและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไพลของไทย มีโอกาสขยายตัวได้มากในประเทศจีน
และญี่ปุ่น ส าหรับประเทศจีน ไพลเป็นที่นิยมมากเนื่องจากผู้บริโภคชาวจีนมีความนิยมในธุรกิจสปา
ผลิตภัณฑ์ที่เป็นที่นิยม ได้แก่ น้ ามันเหลืองไพลและยาหม่องไพล ทั้งนี้อุปสรรคการส่งออกไปประเทศจีน

คือ การขึ้นทะเบียนองค์การอาหารและยา (อย.) ของประเทศจีนที่มีกระบวนการ ขั้นตอน และ
ระยะเวลาในการขอขึ้นทะเบียนใช้เวลานานส่งผลกระทบต่อต้นทุนของผู้ส่งออกที่สูงขึ้น ผู้ประกอบการ
จ าเป็นต้องร่วมมือกับบริษัทผู้น าเข้าของประเทศจีน เพื่อร่วมมือกันยื่นขอขึ้นทะเบียน อย. ผู้ส่งออก
หลายรายจึงส่งออกด้วยระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E – Commerce) ที่ยังไม่มีการตรวจสอบ
ผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าและปริมาณจ าหน่ายไม่มากนัก รวมถึงการขายในรูปของฝากให้แก่นักท่องเที่ยวที่

เข้ามาเที่ยวในประเทศไทย ส าหรับคู่แข่งของไพลและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไพลในตลาดจีน มีคู่แข่ง
จากประเทศอื่นๆ ไม่มากนัก คู่แข่งหลัก คือ ผลิตภัณฑ์ของจีนเองเนื่องจากจีนเป็นตลาดที่มีความ
นิยมสินค้าสมุนไพรเป็นอย่างมาก มีโรงงานและบริษัทผู้ผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรหลากหลายรูปแบบ

และราคาไม่แพง แต่ผลิตภัณฑ์ของจีนยังมีจุดอ่อนในด้านคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน ท าให้ความนิยม
บริโภคสินค้าเป็นรองสินค้าจากต่างประเทศ โดยเฉพาะสินค้าสมุนไพรไทย
ในส่วนการส่งออกไปประเทศญี่ปุ่น มีการส่งออกหลายประเภททั้งน้ ามันเหลืองไพล
ยาหม่องและลูกประคบสมุนไพร โดยมีการส่งออกลูกประคบสมุนไพรมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 60

ของการส่งออกลูกประคบทั้งหมดของไทย เนื่องจากธุรกิจสปาในญี่ปุ่นมีการขยายตัวและได้รับความ
นิยมอย่างมาก ชาวญี่ปุ่นหลายรายเดินทางเข้ามาเรียนรู้การนวดแผนไทยในประเทศไทยและน ากลับไป
ประกอบอาชีพที่ญี่ปุ่นรวมถึงเป็นตัวแทนขายผลิตภัณฑ์สปาซึ่งรวมถึงลูกประคบด้วย ในด้านของคู่แข่ง
ไทยและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไทยในตลาดญี่ปุ่น ผลิตภัณฑ์ของไทยยังคงโดดเด่นและมีเอกลักษณ์

เป็นที่ต้องการของตลาดญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก

2.6.2 ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) ไพลและผลิตภัณฑ์แปรรูป

ห่วงโซ่อุปทานของไพลและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไพล เชื่อมโยงกันใน 3 ส่วน คือ ขั้นต้นน้ า
(Upstream) ขั้นกลางน้ า (Midstream) และขั้นปลายน้ า (Downstream) ดังนี้ (รูปที่ 2-3)
1) ขั นต้นน ้า (Upstream)
ในขั้นต้นน้ าของห่วงโซ่อุปทานของไพลและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไพลนั้น เมื่อ

เกษตรกรผู้ปลูกไพลเก็บเกี่ยวผลผลิตมาจะกระจายผลผลิตไปในรูปไพลสด ร้อยละ 30 และตากแห้ง
เพื่อเป็นไพลแห้ง ร้อยละ 70 โดยจ าหน่ายต่อไปยังพ่อค้ารวบรวมหรือผู้แปรรูปขั้นต้นทั้งหมด ซึ่งในส่วน
ของไพลสดเกษตรกรจะเก็บไว้ท าพันธุ์ร้อยละ 5 และที่เหลืออีกร้อยละ 95 จ าหน่ายต่อไปยังพ่อค้า

รวบรวมหรือผู้แปรรูปขั้นต้น เช่นเดียวกันกับไพลแห้ง
2) ขั นกลางน ้า (Midstream)
ผลิตภัณฑ์ในขั้นกลางน้ าที่ได้จากการแปรรูปไพล เป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปในขั้นต้นได้แก่
ไพลแผ่น ร้อยละ 40 และน้ ามันไพลสกัด ร้อยละ 60 โดยผู้ผลิตในขั้นกลางน้ า คือ พ่อค้ารวบรวมหรือผู้
แปรรูปขั้นต้น โดยไพลแผ่นจะใช้ในประเทศทั้งหมด ในขณะที่น้ ามันไพลสกัด จะใช้ในประเทศร้อยละ

80 และส่งออกร้อยละ 20 ไปยังประเทศจีน ร้อยละ 40 อินโดนีเซีย ร้อยละ 30 สหรัฐอเมริการ้อยละ

เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจไพล กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน