Page 195 - mangosteen

4-1

บทที่ 4

เขตการใช้ที่ดิน

ปัญหาส าคัญของการท าการเกษตรในประเทศไทย มีหลายประเด็นด้วยกัน เช่น ขาดเสถียรภาพ

ด้านราคา สภาพแวดล้อมรวมถึงลักษณะทางกายภาพไม่เอื้ออ านวย เช่น ความแปรปรวนของภูมิอากาศ

ต้นทุนการผลิตสูง คุณภาพของผลผลิตไม่ได้มาตรฐานตรงกับความต้องการของตลาด อุปสงค์และ
อุปทานขาดความสมดุล และการด าเนินนโยบายภาครัฐขาดความชัดเจน เป็นต้น เปรียบเสมือนความ

สัมพันธ์ระหว่างต้นน ้า กลางน ้า และปลายน ้า ที่เชื่อมโยงกันอย่างต่อเนื่อง

มังคุดเป็นผลไม้เขตร้อนที่มีผู้นิยมบริโภคมากเนื่องจากมีรสชาดดีหวานอมเปรี้ยวแบบกลม

กล่อม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการบริโภคสด แต่ในปัจจุบันเกษตรกรผู้ปลูกมังคุดประสบปัญหาด้านต้นทุน
การผลิตที่สูงขึ้น ในขณะที่ราคาขายลดต ่าลง ขาดแคลนแรงงานโดยเฉพาะในช่วงเก็บเกี่ยวผลผลิตซึ่ง

มังคุดมีช่วงของการเก็บผลผลิตที่ยาวนานว่ามังคุดและทุเรียน ทั้งนี้การดูแลจัดการสวนและเก็บผลผลิต

เกือบทั้งหมดต้องใช้แรงงานคนเป็นหลัก
การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจมังคุด เป็นแนวทางหนึ่งที่ใช้ในการบริหารจัดการพืช

เศรษฐกิจมังคุดตลอดห่วงโซ่อุปทาน เพื่อเป็นเครื่องมือช่วยในการพิจารณาตัดสินใจในการก าหนด

พื้นที่ปลูกมังคุดในเขตที่เหมาะสมซึ่งสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตได้ พร้อมกันนี้ยังรวมไปถึงกรณีที่

เกษตรกรปลูกมังคุดในพื้นที่ไม่เหมาะสมควรมีมาตรการด าเนินการแก้ไขอย่างไร เป็นต้น

4.1 หลักเกณฑ์และการก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจมังคุด

การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจมังคุด ได้จากการศึกษาลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ

และสังคม ร่วมกับยุทธศาสตร์และนโยบายที่เกี่ยวข้องโดยสามารถสร้างเงื่อนไขเพื่อวิเคราะห์จัดท าเขตการ

ใช้ที่ดินโดยมีหลักการดังต่อไปนี้
- พื้นที่ก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจมังคุดต้องอยู่ในเขตเกษตรกรรมนอกเขตป่าไม้

ตามกฎหมายและมติคณะรัฐมนตรี

- การเลือกพื้นที่ได้จากการพิจารณาพื้นที่ปลูกอยู่จริงในปัจจุบันทั้งปลูกในลักษณะของสวนเดี่ยว
และสวนผสมร่วม ไม่ระบุพันธุ์ (สภาพการใช้ที่ดินไม่สามารถแยกพันธุ์ได้) กับระดับความเหมาะสม

ของที่ดินในระดับต่าง ๆ โดยพิจารณาเฉพาะในพื้นที่เกษตรกรรมเท่านั้น

- ก าหนดเขตการใช้ที่ดินตามศักยภาพของทรัพยากรและความเหมาะสมของที่ดินตลอดจน
ลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมของแต่ละพื้นที่ โดยสามารถก าหนดเขตการใช้ที่ดินได้เป็น 3 เขต คือ