Page 45 - การใช้ข้อมูลสำรวจระยะไกลเพื่อศึกษาความอุดมสมบูรณ์ของดินในพื้นที่เสี่ยง การเป็นดินกรดและดินเค็ม ภาคกลางของประเทศไทย

38

4.3 การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างค่าดัชนีพืชพรรณกับสมบัติทางเคมีดิน
การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างค่าดัชนีพืชพรรณกับสมบัติทางเคมีดินท าโดยการน าค่าดัชนีพืช
พรรณ 3 ชนิด ได้แก่ ดัชนี NDVI ดัชนี GNDVI และดัชนี NDII ซึ่งค านวณจากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม
Sentinel-2 ที่ถ่ายครอบคลุมอ าเภอก าแพงแสน อ าเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม และอ าเภอปากพลี จังหวัด

นครนายก 2 ช่วงเวลา ได้แก่เดือนมีนาคม 2564 และเดือนธันวาคม 2564 ซึ่งดาวน์โหลดผ่านกูเกิลเอิร์
ธเอนจิน เวปไซต์ https://code.earthengine.google.com/ โดยวิธีโมเสกภาพ (mosaic) ภาพที่ได้ถูก
ท าการสกัดค่าในระบบ GIS โดยใช้ขอบเขตแปลงที่เก็บตัวอย่างดิน จากนั้นท าการหาค่าเฉลี่ยตามประเภท
การใช้ที่ดิน 6 ประเภทแล้วน ามาวิเคราะห์ความสัมพันธ์กับค่าสมบัติทางเคมีดินที่เก็บตัวอย่างในเดือน

มีนาคม 2564 ได้แก่ ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง ค่าการน าไฟฟ้า และปริมาณอินทรียวัตถุ ที่ท าการเฉลี่ยตาม
ประเภทการใช้ที่ดิน 6 ประเภท ผลการวิเคราะห์มีรายละเอียดดังนี้
4.3.1 ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH)
พบความสัมพันธ์ระหว่างค่าดัชนีพืชพรรณกับค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินจากข้อมูล

ภาพถ่ายทั้ง 2 เดือน (ตารางที่ 14) โดยข้อมูลภาพถ่ายในมีนาคม พบความสัมพันธ์ในระดับปานกลางทั้ง
2
3 ดัชนี แต่อย่างไรก็ตามดัชนี NDII ที่ใช้โมเดลแบบ Exponential ให้ค่าความสัมพันธ์สูงที่สุดโดยมีค่า r
เท่ากับ 0.59 และ p-value เท่ากับ 0.08 ขณะที่ข้อมูลภาพถ่ายในธันวาคม มีเพียงดัชนี NDII พบ
2
ความสัมพันธ์ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างสูง เมื่อใช้โมเดลแบบ Logarithmic และ Power โดยมีค่า r
เท่ากับ 0.63 และ p-value เท่ากับ 0.60 ทั้งนี้จึงอาจเป็นไปได้ว่าข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม Sentinel-2
มีศักยภาพในการใช้ท าแบบจ าลองส าหรับประมาณค่าความเป็นกรดเป็นด่าง โดยความความสัมพันธ์ระหว่าง
ค่าดัชนี NDII กับ ค่า pH มีความสัมพันธ์เชิงลบ (ภาพที่ 7 และภาพที่ 8) คือเมื่อค่า NDII สูงขึ้นค่า pH
มีแนวโน้มลดลง ซึ่งโดยทั่วไปค่าดัชนีพืชพรรณจะสามารถใช้จ าแนกปริมาณของพืชและสุขภาพของพืชที่ปก

คลุม และนอกจากนี้ความสัมพันธ์ของค่า NDII กับค่าค่าความเป็นกรดเป็นด่างอาจสัมพันธ์กับการปลูกพืชซึ่ง
ขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศ และชุดดินซึ่งท าให้สมบัติดินเหมาะสมต่อการปลูกพืชที่ต่างกัน โดยพืชไร่ซึ่งมี
ค่า NDII ส่วนใหญ่ต่ า และค่าเฉลี่ยของค่าความเป็นกรดเป็นด่างสูง เกิดจากตัวอย่างดินที่เก็บส่วนใหญ่อยู่ใน

ชุดดินก าแพงแสน (Ks) ในอ าเภอก าแพงแสน ซึ่งเป็นชุดดินที่มีค่าความเป็นกรดเป็นด่างในชั้นดินบนอยู่ในช่วง
7.0-8.0 ปฏิกิริยาดินเป็นกลางถึงด่างอ่อน (กรมพัฒนาที่ดิน, 2557ก) ขณะที่ไม้ยืนต้นมีค่า NDII สูงที่สุด จะมี
ค่าเฉลี่ยของ pH ต่ าที่สุด ส่วนใหญ่อยู่ในชุดดินแกลง (Kl) ซึ่งเป็นชุดดินที่มีปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึง
เป็นกรดปานกลาง (กรมพัฒนาที่ดิน, 2557ก) จึงอาจเป็นไปได้ว่าการประมาณค่าความเป็นกรดเป็นด่างโดยใช้

ค่า NDII อาจต้องค านึงถึงลักษณะของภูมิประเทศ ชุดดิน และชนิดของพืชที่ปกคลุม และดัชนี NDII แสดง
ความสัมพันธ์สูงกว่า ดัชนี NDVI และ ดัชนี GNDVI อาจเกิดจาก NDII สามารถตรวจจับความเครียดของพืช
ได้ดีกว่า (Ochoa et al., 2023)