Page 179 - รายงานการศึกษาการประเมินแนวโน้มและทิศทางการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน

ภาคผนวก 8

การประเมินคุณภาพที่ดิน

…………………………………………………………………..

การประเมินคุณภาพที่ดินเป็นการพิจารณาศักยภาพของหน่วยทรัพยากรที่ดินต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภท
ต่าง ๆ ในระดับการจัดการที่แตกต่างกัน ตามหลักการ FAO Framework 1983 ซึ่งแบ่งการประเมินที่ดินออกเป็น

2 รูปแบบ คือ 1) การประเมินด้านคุณภาพ (Qualitative Land Evaluation) เป็นการประเมินที่ดินทางกายภาพ
ว่ามีความเหมาะสมมากหรือน้อยเพียงใด ต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทต่าง ๆ และ 2) การประเมินที่ดินทางด้าน

ปริมาณหรือด้านเศรษฐกิจ (Quantitative Land Evaluation) ซึ่งพิจารณาจากการให้ค่าตอบแทนในรูปผลผลิต

ที่ได้รับ ตัวเงินในการลงทุน และตัวเงินจากผลตอบแทนที่ได้รับ ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้ ประเมินทางด้านกายภาพ
เพียงอย่างเดียว

8.1 การวิเคราะห์เพื่อจัดทำหน่วยที่ดิน

หน่วยที่ดิน (Land Unit) เป็นการศึกษาและวิเคราะห์คุณลักษณะของดินให้ครอบคลุมในด้านการจัดการและ
การอนุรักษ์ เพื่อจัดเป็นหน่วยที่ดินที่มีสมบัติเฉพาะตัวของหน่วยที่ดินนั้น ๆ สำหรับใช้ในการประเมินคุณภาพที่ดิน

ซึ่งการจัดการที่ดินที่นำมาพิจารณาในการจัดทำหน่วยที่ดินมีหลายประเภท เช่น โครงการจัดรูปที่ดิน ยกร่องในพื้นที่ลุ่ม
และดินดอนมีคันนา เป็นต้น

การจัดทำหน่วยที่ดิน (Land Unit) สำหรับใช้ในการประเมินคุณภาพที่ดินในพื้นที่ คทช .พิจารณาจาก

ปัจจัยต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลทั้งโดยทางตรงและทางอ้อมต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช โดยใช้ข้อมูลชุดดิน
(Soil Series) ประเภทดิน (Soil Phases) เป็นฐานข้อมูลหลัก

8.2 การศึกษาระดับความต้องการปัจจัยสำหรับพืชเศรษฐกิจ

ระดับความต้องการปัจจัยสำหรับพืชเศรษฐกิจ ขึ้นอยู่กับคุณภาพที่ดิน (Land Quality) การประเมิน
คุณภาพที่ดินด้านกายภาพตามระบบของ FAO Framework 1983 ได้กำหนดคุณภาพที่ดินไว้ทั้งหมด 25 ชนิด

เพื่อใช้ ประกอบการประเมินความเหมาะสมของพื้นที่สำหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจ ประกอบด้วยคุณลักษณะที่ดิน
จำนวนมาก ถ้าจะนำคุณภาพที่ดินทั้งหมดเข้าสู่การประเมินอาจทำให้ผลที่ได้ไม่ตรงกับความเป็นจริง จึงมีการกำหนด

เงื่อนไขในการคัดเลือกคุณภาพที่ดินว่าจะต้องมีระดับความสำคัญครบอย่างน้อย 3 ประการ คือ 1) คุณภาพที่ดินเหมาะสม
กับพืชหรือประเภทการใช้ที่ดินนั้น ๆ อย่างมาก 2) ค่าวิกฤตต้องพบในพื้นที่ที่ปลูกพืชนั้น ๆ และ 3) มีข้อมูลที่
สามารถให้ปฏิบัติงานได้ ซึ่งจากเงื่อนไขทั้ง 3 ประก าร ดังกล่าวนี้ สามารถนำมาพิจารณาจัดลำดับความสำคัญ

(Significance of Land Quality) ของที่ดินทั้ง 25 ชนิด ว่าคุณภาพที่ดินชนิดใดมีความสำคัญมากที่สุด ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับ
ความพร้อมของข้อมูล ความแตกต่างของภูมิภาค และระดับความรุนแรงของคุณลักษณะดินที่มีผลต่อผลผลิต

ตลอดจนชนิดของพืช และความต้องการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Land Use Requirements) คุณภาพที่ดินทั้ง 25 ชนิด

มีดังนี้