Page 12 - การวิเคราะห์ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจโครงการปรับเปลี่ยนการผลิตในพื้นที่ไม่เหมาะสม

บทสรุปผู้บริหาร

รายงานการวิเคราะห์ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปรับเปลี่ยน

การผลิตในพื้นที่ที่ไม่เหมาะสม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลทั่วไปของเกษตรกร และเพื่อวิเคราะห์ต้นทุน

และผลตอบแทนส าหรับพืชเศรษฐกิจที่ปรับเปลี่ยนเป็นเกษตรผสมผสานของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ

ปรับเปลี่ยนพื้นที่ในปีงบประมาณ 2562 ซึ่งได้ท าการศึกษาข้อมูลการผลิตข้าวในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

และรวบรวมข้อมูลการผลิตของเกษตรกรกลุ่มตัวอย่างผู้ปลูกข้าวที่เข้าร่วมโครงการปรับเปลี่ยนการผลิต
เป็นเกษตรผสมผสาน จ านวน 106 ราย ในพื้นที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต3 เขต 4 และเขต 5 แล้วด าเนินการ

ประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลการผลิตก่อนเข้าร่วมโครงการซึ่งเป็นข้อมูลปีการผลิต 2561/62 และข้อมูล

หลังเข้าร่วมโครงการเป็นข้อมูลปีการผลิต 2563/64 จากนั้นน ารายได้สุทธิก่อนและหลังเข้าร่วมโครงการ

มาประเมินผลลัพธ์การเข้าร่วมโครงการฯ โดยคาดหวังค่าเป้าหมายให้เกษตรกรร้อยละ 80.00 ของจ านวน

ตัวอย่างที่ส ารวจ มีรายได้สุทธิต่อครัวเรือนเพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 10.00

ข้อมูลทั่วไปในภาพรวมพบว่า เกษตรกรมีอายุเฉลี่ย 56 ปี ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับ
ประถมศึกษา สถานภาพทางสังคมเป็นเกษตรกรทั่วไป พื้นที่ที่เข้าร่วมโครงการเฉลี่ย 11.54 ไร่ต่อครัวเรือน

หนังสือส าคัญในที่ดินเป็นโฉนดที่ดินเฉลี่ย 7.38 ไร่ต่อครัวเรือน หรือคิดเป็นร้อยละ 63.92

ของพื้นที่ที่เข้าร่วมโครงการทั้งหมด การกู้ยืมเงินมากถึงร้อยละ 67.92 โดยกู้ยืมเงินจากธนาคารเพื่อ

การเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) มากที่สุดร้อยละ 91.67 เกษตรกรมีสถานภาพทางการเงิน

ในครัวเรือนเฉลี่ยต่อปี คือ ค่าใช้จ่ายในครัวเรือน 90,695.16 บาทต่อปี ดอกเบี้ยเงินกู้ที่ต้องช าระ 19,714.93
บาทต่อปี รายได้ในครัวเรือน 193,715.04 บาทต่อปี และเกษตรกรมีเงินคงเหลือเพื่อใช้จ่ายในครัวเรือน

83,304.95 บาทต่อปี ส าหรับสถานภาพการท างานของครัวเรือน ก่อนเข้าร่วมโครงการเกษตรกรมีสมาชิก

ในครัวเรือนเฉลี่ย 4.66 คนต่อครัวเรือน (แรงงานภาคการเกษตรเฉลี่ย 2.43 คนต่อครัวเรือน และแรงงาน

นอกภาคเกษตรเฉลี่ย 2.23 คนต่อครัวเรือน) และหลังเข้าร่วมโครงการเกษตรกรมีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย

4.63 คนต่อครัวเรือน (แรงงานภาคการเกษตรเฉลี่ย 2.43 คนต่อครัวเรือน และแรงงานนอกภาคเกษตรเฉลี่ย

2.20 คนต่อครัวเรือน)

ต้นทุนและผลตอบแทนในภาพรวมพบว่า พืชเดิม (ข้าว) มีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 2,401.55
บาทต่อไร่ ซึ่งน้อยกว่าต้นทุนพืชที่ปรับเปลี่ยน (เกษตรผสมผสาน) ที่มีต้นทุนการผลิต 3,667.89 บาทต่อไร่

เท่ากับ 1,266.34 บาทต่อไร่ หรือร้อยละ 52.73 มีมูลค่าผลผลิตเฉลี่ย 3,175.20 บาทต่อไร่ ซึ่งน้อยกว่ามูลค่า